پسپۆرێكی خۆراكی تەندروستی: چەند خواردنێك هەن توانای بینینی چاوەكان باشتر دەكەن

هەموومان دەزانین كە خواردنی گێزەر یارمەتیدەر دەبێت بۆ باشتركردنی بیناییمان، بەڵام لەڕاستیدا ئەوە تاكە خۆراك نییە كە ئەم كارە بكات.
لەوبارەیەوە دكتۆر ئیما دێربیشایر، پسپۆڕی خۆراكی تەندروستی گشتی ئەو خۆراكانە ئاشكرا دەكات كە پێویستە بیخۆیت بۆ ئەوەی خۆراك بە چاوەكانت بدەیت.
دكتۆر دێربیشایر دەڵێت: خواردنی سەوزەی گەڵادار وەكو توور و سپێناخ و كەلەم زۆر گرنگە بۆ تەندروستی چاو، چونكە ئەم سەوزانە مادەی كارۆتینۆیدیان تێدایە كە پێی دەوترێت لوتین و زیاكسانتین.
جەستە ئەم كارۆتینۆیدانە لە ماكولا (یان ماكولا)دا دەنێژێت، كە هەستیارترین بەشە لە تۆڕی چاو، كە بینینی تیژ و ناوەندی پێویست بۆ خوێندنەوە و لێخوڕین دابین دەكات.
بەڵام جەستە ناتوانێت بە تەنیا كارۆتینۆیدەكانی ماكولار دروست بكات، بۆیە پێویستە لە ڕێگەی خۆراك یان تەواوكەرەكانەوە بەدەستی بهێنێت.
جگە لە سەوزەی گەڵادار، تەماتە، پەتاتەی شیرین، بڕۆكلی، كولەكە و بیبەری رەنگ پرتەقاڵی، لوتین و زیاكسانتین دابین دەكات.
بەپێی زانیارییەكانی دێربیشایر، خواردنی پرتەقاڵ و برۆكلی دەتوانێت كلیلی پاراستنی تەندروستی چاوەكان بێت لەگەڵ زیادبوونی تەمەندا، چونكە ڤیتامین C یان تێدایە كە جەستە پێویستی پێیەتی بۆ بەرهەمهێنانی و پاراستنی كۆلاجین، پرۆتینێكە كە پێكهاتەی خۆی بە چاوەكان دەبەخشێت.
ئاماژەی بەوەشكردووە، ڤیتامینەكان ماكولا لە زیانەكانی ئۆكسجین دەپارێزێت، كە زیان بە خانە و شانەكانی جەستە دەگەیەنێت، ماكولا بەرپرسە لە بینینی ڕەنگەكان و بینینی وردەكارییە وردەكان.
هەروەها شارەزایان دەڵێن: زینك و مس و ڤیتامین A زۆر گرنگن بۆ تەندروستی چاو. جگەر و دانەوێڵەی تەواویش، مس دابین دەكات، لەكاتێكدا گۆشتی سوور و بەرهەمە شیرەمەنییەكان و پەلەوەرییەكان زینكیان تێدایە.
هەروەها ڤیتامین A لە شیری تەواو و هێلكە و گێزەردا هەیە، كە یارمەتی مرۆڤ بدات لە ڕووناكییەكی كەمدا ببینێت.
هاوكات دێربیشایر ڕوونیدەكاتەوە  كە زینك بەرپرسە لە گواستنەوەی ڤیتامین A لە جگەرەوە بۆ چاو بۆ بەرهەمهێنانی میلانین كە ڕەنگێكی پارێزەرە لە چاودا.
هەردوو مس و زینك بەشدارن لە كاركردنی تۆڕەی چاو، میلانین نەك هەر ڕەنگ بە پێست و قژت دەبەخشێت، بەڵكو ڕەنگ بە چاوەكانیشت دەبەخشێت.هەر ئەم ماددەیەش تیشكی سەروو بنەوشەیی زیانبەخش لە خۆرەوە هەڵدەمژێت و خانەكان لە زیانەكانی خۆر دەپارێزێت.
هەروەها گۆشتی سوور و خواردنە دەریاییەكان تەندروستی تۆڕی چاو دەپارێزن، ئەمەش یارمەتیدەرە بۆ وەرگێڕانی ئەوەی لە ڕووناكییەوە دەیبینیت بۆ وێنە.
دكتۆر دێربیشایر دەشڵێت: ڤیتامین E دژە ئۆكسێنەرێكی تواوەی چەورییە و یارمەتی پاراستنی خانەكانی چاو دەدات لە ئۆكساندن و تێكچوون.
ئاماژەی بەوەشداوە كە فشاری ئۆكسجینی و ناهاوسەنگی نێوان دژە ئۆكسێنەرەكان و ڕادیكاڵە ئازادەكان لە جەستەدا، دەتوانێت نەخۆشییەكانی تۆڕەی چاو وەك گلوكۆما و گیرانی خوێنهێنەری تۆڕەی چاو خێراتر بكات، ئەمەش دەبێتە هۆی كاڵبوونەوەی بینین.
بەگوێرەی دێربیشایر، وەرگرتنی ڤیتامین E ی پێویست كە دژە ئۆكسانە، دەتوانێت یارمەتیدەر بێت بۆ ئەوەی تۆڕی چاو بە تەندروستی بمێنێتەوە.
ئەو ڤیتامینەش لە زەیتی گوڵەبەڕۆژە، تۆوی گوڵەبەڕۆژە، بادەم، فستق، سپێناخ، و بیبەری سووردا هەیە.