به درێژایی تهمهنم لهگهڵ پرۆسهی رهخنه نووسین دا، قهت به بیرم نایێ بۆ هیچ كارێكی هونهریی، پێش وهخته هیچ بڕیارێكم لهگهڵ خۆم دا ههبێ، یا پرسم به هیچ بنیادهمێكی خوا كردبێ بۆ نووسین یان نه نووسین، بهڵكو ئهوه بهرههمهكه خۆی بووه ههمیشه بڕیاری پێ بهخشیووم.
لهسهر هیچ بهرههمێك، بیرم له دووری و نزیكی هیچ لهوانه نهكردۆتهوه كه بهرههمهكانیان دهخوێنمهوه، هیچ كاردانهوهیهكیشم بهلاوه گرنگ نهبووه، مادام لهوه دڵنیا بوومه كه ئهوهی دهینووسم له نیهتێكی پاكو بێگهردو له دیدێكی تایبت و ئازادی خۆمهوه سهر ههڵدهدات ..
به دهست من نهبووه، ههندێ لهو بهرههمانه وهك تیر له زاكیرهم چهقیوون، وهك زریان رایان ماڵیوم، له تاریكی نیوهشهودا، وێنهو سینۆگرافیاو دیمهنه وروژێنهرهكانیان، ئۆقرهیان لێ ههڵگرتووم، وهك تاشه بهرد له كهلهكهم چهقیوون، تا بهیانی ههرگێڕو وهرگێڕیان پێ كردووم، وهك خوێن به ناخما گوزهریان كردووه، ناچاری ئهوهیان كردووم، لهژێر پێخهفهكه دهربێم و به دوای چرایهك، چهند پهڕه كاغهزێك، قهڵهمێكی ون بوودا بگهڕێم و بیاننوسمهوه، ئهو كات به ئارامی خهو چۆته چاوانم.
بهرههمی واش ههبووه، هۆڵێكی گهورهی شانۆییان لێ كردووم زیندانێكی تهسك و تریسك، وهك چۆلهكهیهك كه لهتاو به دیل گرتنی، رۆحی به دارو دیواردا بدا، بهدوای كڵافهیهك، دهرگایهك، پهنجهرهیهك دا بگهڕێم بۆ ههناسه دان.
كه هاتوومهته دهرهوهش، ئۆخهیهكم له ناخمدا ههڵكێشاوه.. ئهوسا زانیوومه ئازادی چهند خۆشه.
كاتێ ئاوێزانی سیحری نمایشێكی شانۆیی دهبم و دهكهومه ژێر كاریگهرییه دهروونی و ستاتیكیهكانی، رهنگه تا دهمێكی دوور زمانم سڕ بێ و نهتوانم قسهیهك بكهم، باس لهو سڕ بوونه رۆحیه بكهم، كه به ئاسانی بهرم نادات ..دواتر كه ئهو تۆزو گهرده كاریگهرانهی سهر دهروونم ههڵنیشتنهوه، لهژێر سۆزه كاتیهكاندا دهرچووم، ئهوسا دهتوانم روونتر نمایشهكان لهزاكیرهمدا بگێڕمهوه، لۆژیكیانه تر بیانخوێنمهوه..بۆیه پێم وابووه كارێكی زۆر نالۆژیكییه كه رێك دوای كۆتایی هاتنی نمایش و لهژێر ههموو ئهو دهرهاوێشتهو كاریگهرییه سیحراویانهی شانۆ، بتوانیت راستهوخۆ بهلۆژیك قسه له نمایشێكی شانۆیی بكهیت و مافی خۆی بدهیتێ .
ههمیشه تهمهنی نمایش له هزرو ناخی بینهردا سنوورێكی دیاری كراوی نیه، نمایشی وا ههیه به ساڵان له زاكیرهی بینهردا به زینددوویهتی دهمێنێتهوه، لهههر لهحزهیهكی گهڕانهوه بۆ ئهو زاكیرهیهدا چێژێكی نوێت پێ دهبهخشیت، ههشه تهمهنی مانهوهی لههزری تۆدا تهنیا سنووری دهرگای دهرهوهی هۆڵهكهیه..لهوێوه به بیرت دا نایێ بزانیت ئهوهی تۆ بینیت چی بوو؟ چونكه نمایشهكه نهیتوانی شوێنهوارێك لهرۆحی تۆدا به جێ بێڵێ بههاكهی بای ئهو چهند خولهكانه بێت كه تۆ بهو نمایشهت بهخشی.
ههر بینهرێك كهروو لههۆڵێكی شانۆیی دهكات، ههر نازناوێك ههڵگرێت، بۆ ئهوه دێته شانۆ، چێژ له نمایش وهربگرێت، پێداویستیه رۆحی و هزری و دهروونییهكانی خۆی له شانۆوه وهربگرێت، ئهگهرنا خوێندنهوهی نمایش، یا رهخنهگرتن ناچێته قالبی پرۆسهیهكی زۆره ملێیی، كه تۆ مادام له نمایشێكدا ئاماده بوویت، دهبێت بنووسیت، زۆر جاران جهخت لهخۆ كردن بۆ نووسین له پهنای كۆمهڵێ پاساوی نالۆژیكی، زهرهرو زیان به كردهی رهخنهیی دهگهیهنێت و ئاستی توانستی رهخنهگرهكه دادهبهزێنێ و متمانهی لهگهڵ خوێنهرانی خۆی لهدهست دهدات، به تایبهت ئهو نمایشه لاوازانهی شایهستهی قسه لهسهر كردن نین و ههموو بینهرێك به ئاسانی توانای خوێدنهوهیانی ههیهو ئهو بهها هونهرییه گران بههایانه به خۆیانهوه ههڵناگرن كه شایهستهی ئهوه بێت رهخنهگر بیانخوێنێتهوه.
رهخنهگر وهك ههر شانۆكارێكی دیكه لهههر كارێك دا دهكهوێته بهردهم تاقیكردنهوهیهكی نوێ، ناتوانێت بهئاسانی متمانه لای بینهر دروست بكات، ئهگهر بۆ كۆمهڵێ پرسی لاوهكی، نووسینهكانی خۆی خسته بازاڕهوه، ئیدی ههر تهكتیكێك له نووسین دا بهكار بێنێ، ئهوه ناتوانێت فیڵ له بۆچوونی بینهر و قهناعهتی بینهر بكات، بینهری هوشیار زۆر به ئاسانی دهتوانێت باگ راوندی ئهو تهكتیكه له ژێر پهردهوه ببینێ كه رهخنهگر بهكاری دێنێ .
زۆری نووسین لهپرۆسهی رهخنهی شانۆیی دا بۆ ژمارهیهكی كهمی بهرههمی شانۆیی، نیشانهی رهوتێكی خهتهرناكه بۆ رشانهوهی رهخنه، چونكه رهخنه دهرهاوێشتهیهكی جۆریی بهرههمی شانۆییه نهك بڕی شانۆیی.
لهو كاتهدا رهخنه ناكهوێته پێگهیهكی باڵاتر له شانۆ، بۆ ئهوهی شانۆ بهرهو ئاراستهیهكی بلًندتر له خۆی راكێشێ، بهڵكو له پێگهیهكی نزمتر له شانۆ دهچهقێ كه نهتوانێت بزاڤی شانۆیی تهكان پێ بدا.
بۆیه شوناسی پێشكهوتنی رهخنهی شانۆیی له ئامادهبوونی رهخنه نیه له ههموو كارێكی شانۆیی دا، بهڵكو پاراستنی رهخنهیه له ئاست و وهزیفهی زانستی و ئهكادیمی و قودسیهتی رهخنهو رۆڵی كاریگهری رهخنه له بهرهو پێشهوهچوونی شانۆدا.
ن/ حهیدهر عهبدولڕهحمان
كوردستان تیڤی/ كامران
کۆمێنت (0)
تا ئێستا هیچ کۆمێنتێک نەکراوە.