Erbil 7°C شەممە 21 کانونی یەکەم 19:35

نێچیرڤان بارزانی داوا ده‌کات لێبوردنى گشتى ئه‌وانه‌ نه‌گرێته‌ که‌ تاوانیان دژى ئافره‌ت ئه‌نجام داوه‌

هه‌ڵمه‌تی به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌ی توندوتیژی دژی ئافره‌تان راگه‌ێندرا
کوردستان TV
100%

سه‌رله‌به‌یانیی ئه‌مڕۆ دووشه‌ممه‌ 27-11-2017 به‌ ئاماده‌بوونی به‌ڕێزان نێچیرڤان بارزانی سه‌رۆك وه‌زیران و قوباد تاڵه‌بانی جێگری سه‌رۆك وه‌زیرانى هه‌رێمى كوردستان و ژماره‌یه‌ك له‌ وه‌زیر و په‌رله‌مانتار و به‌رپرسانی حزبی و حكوومى و كونسوڵ و نوێنه‌رانی وڵاتانی بیانی و پارێزه‌رانی مافی ئافره‌ت و چالاكوان و ئه‌كادیمستان، ده‌یه‌مین ڕێوڕه‌سمی ساڵانه‌ی ڕاگه‌یاندنی هه‌ڵمه‌تی نیشتمانیی بۆ بنبڕكردنی توندوتیژی دژی ژنان له‌ هه‌رێمی كوردستان به‌ڕێوه‌چوو كه‌ ماوه‌ی دوو هه‌فته‌ به‌رده‌وام ده‌بێت و له‌لایه‌ن ئەنجومەنی باڵای کاروباری خانمانه‌وه‌ سه‌رپه‌رشتی ده‌كرێت.

له‌ ڕێوڕه‌سمه‌كه‌دا دوای پێشكه‌شكردنی چه‌ند په‌یڤێك له‌لایه‌ن ئاماده‌كار و ئاماده‌بوونی ڕێوڕه‌سمه‌كه‌وه‌، به‌ڕێز نێچیرڤان بارزانی سه‌رۆك وه‌زیرانی هه‌رێمی كوردستان وته‌یه‌كی پێشكه‌ش كرد، تیایدا جیا له‌ به‌خێرهێنانی میوانان و به‌شداربووانی ڕێوڕه‌سمه‌كه‌، ئاماژه‌ی به‌وه‌ كرد كه‌ وێڕاى بارودۆخی سه‌ختی هه‌رێم و ڕووداوه‌ دژواره‌كانی ئه‌م دواییه‌، هاوشانی حکوومەت و ڕێکخراوەکانی کۆمەڵگەی مەدەنی لە سەرانسەری جیهان ئیرادەی سیاسییان بۆ دابینکردنی ئاشتی و سەقامگیری دووپات دەکەنەوە و کار و چالاکییەکانیان بە ئامانجی نەهێشتنی توندوتیژی لەناو خێزان و کۆمەڵگە و لەسەر ئاستی نیشتمانی و ناوچەکە، چڕتر دەکەن و ئەمساڵیش جەخت لە ئیرادەی دەسەڵاتی سیاسیی کوردستان و خەڵکی کوردستان بۆ ئازادی و یەکسانی و ئاشتی و سەقامگیری ده‌كه‌نه‌وه‌.

 

 

به‌ڕێزیان دووپاتیشی كرده‌وه‌ کە هەرێمی کوردستان ئەمساڵ بە بارودۆخێکی دژوار و ناهەموادا تێدەپەڕێت و ڕووداوەکانی ئەم دواییه‌ش دەیسەلمێنن گه‌لى كوردستان، گه‌لێكى ئاشتیخواز، کراوە و بەخشندەیە و هەمیشە بەرگری لەخۆی دەکات و بۆ چارەسەرکردنی کێشه‌كان و دابینکردنی مافە بنەڕەتییە سیاسی و مەدەنی و مرۆییەکانی، توندوتیژی بەکار ناهێنێت، بەڵکو دەیەوێ بە شێوازی دیموکراسی بگاتە ئەو مافانە. ڕاشیگه‌یاند لە هەموو جیهاندا هەر کاتێک بارودۆخی سیاسی و ئابووری دەشێوێ، ژنان باجێکی گەورە دەدەن و نەک تەنیا دەبنە قوربانیی سەرەکیی شەڕ و هێڕشەکان، بەڵکو مافە ڕەواکانیان پێشێل دەکرێنەوە و پرۆسەی یەکسانی و دادوەری دەچێتە دواوە.

دووپاتیشی كرده‌وه‌ كه‌ حكوومه‌تی هه‌رێمی كوردستان بە هاوکاریی سەرجەم ژنانی کوردستان ڕێگه ‌نادات مافەکانی ئافره‌تان بچنە دواوە و ببنەوە قوربانیی سەرەکیی شەڕ و پێکدادانەکان و لەو پێشکەوتنانەى ماوه‌ى (25) ساڵی ڕابردوو بەدەستیان هێناون، به‌رده‌وام ده‌بن كه‌ کاری جددییان لەسەر پرسی ژن و سیاسەتی کۆمەڵایەتی لە هەرێمی کوردستان کردووە، چونکە دابینکردنی ئاسایش و یەکسانی و دادوەری باشترین دەروازەن بەرەو ژیانێکی ئارام و کوردستانێکی ئازاد بۆ سەرجەم هاووڵاتییان، له‌سه‌ر ئه‌م بنه‌مایه‌ش بە ڕاوێژ و گوێگرتن لە پسپۆڕ و شاره‌زایان کاریان بۆ چاکسازیی یاسایی و سیاسەت کردووە و ستراتیژییەتیان داڕشتووە و لە ساڵانی نەوەدەكانه‌وه‌ تا ئێستا ژماره‌یه‌ك ماددەی هەردوو یاسای سزای عێراقی و یاسای باری کەسیێتییان هه‌موار كردۆته‌وه‌ و پەرلەمانی کوردستانیش بە ڕاوێژ و گوێگرتن لە پەرلەمانتارانی ئافره‌ت لە هەموو حیزب و لایەنەکان، چەند یاسایەکی هاوچەرخ و شارستانییان دەرکردووە.

هه‌ر له‌ باسی ئه‌و ڕیفۆرم و یاسایانه‌دا به‌ڕێز سه‌رۆك وه‌زیران ئاشكرای كرد كه‌ لە ساڵی ٢٠٠١وە لە هەرێمی کوردستان کوشتنی ژن جا بە هەر پاساوێك بێت، وەکو هەموو کوشتنێکی دیکە مامەڵەی لەگەڵدا دەکرێت، نەک بە گوێرەی ماددەی (٣٧٧) و ماددەکانی (١٢٨) و (١٣٠) و (١٣١) و (١٣٢) لە یاسای سزای عێراقی، کە تاوانباران بە کوشتنی ژن بە حوکمی خەفیف سزا دەدات. دوابەدوای ئەمە، فرەژنی لە هەرێمی کوردستان بەپێی یاسا و کۆمەڵێک مەرجی قورس تا ڕاددەیەکی زۆر سنووردار کراوە. هەروەها تەمەنی شووکردنی بەرز کردەوە بۆ (18) ساڵ وەکو مافێکی بنەڕەتی و لەپێناوی ئەوەی کچان بتوانن گەشە بە خوێندن و گەشەسەندنی خۆیان بدەن.

 

به‌ڕێزیان ئاماژه‌ی به‌وه‌ش دا كه‌ یاسای ژمارە (8)ی بەرەنگاربوونەوەی توندوتیژیی خێزانی ساڵی ٢٠١١ هەنگاوێکی دیکە بوو بەرەو دابینکردنی یەکسانی و دادوەریی کۆمەڵایەتی، هەروەها پێش ئەو یاسایەش، پەرلەمانی کوردستان یاسای ژمارە (6)ی ساڵی ٢٠٠٨ی دەرکرد، کە تایبەتە بە بەکارهێنانی ئامرازەکانی پەیوەندیکردن و مۆبایل و ئینتەرنێت و هەنگاوێکی سەردەمییانە بوو بۆ پاراستنی ئافرەت لە هەڕەشە و شەڕپێفرۆشتن لە ڕێگای تەکنەلۆژیای مۆدێرنەوە کە زۆر جار بۆتە هۆی ئەوپەڕی توندوتیژی و گۆشەگیری و تەنانەت کوشتنیش، ئه‌مه‌ش ده‌یسه‌لمێنێت كه‌ لە ڕووی سیاسەت و ستراتیژییەوە، هەر لە سەرەتاوە بە کردەوە و بە شێوەیەکی سیستەماتیک حكوومه‌ت كاری لەسەر ئەم پرسە گرنگەی کۆمەڵگە کردووە. جیا له‌مه‌ش بەڕێوەیەرایەتییان بۆ بەرەنگاربوونەوەی توندوتیژی و چەندەها شێڵتەر بۆ داڵدەدانی ژنانی هەڕەشەلێکراو و ئەنجومەنی باڵای کاروباری خانمان و بۆردی چاودێریی مافەکانی ژنانیان دامه‌زراندووه‌، ئه‌مه‌ش چه‌ند هەنگاویكی کردەنیی حکوومەت بوون بۆ بەدامەزراوەییکردنی پرسی ژن و بنبڕکردنی توندوتیژی دژی ئافره‌تان و چاککردنی دۆخی کۆمەڵایەتى.

خۆشحاڵیی خۆیشی ده‌ربڕی كه‌ لە پێداچوونەوەی ستراتیژییەت و کارەکانی حكوومه‌ندا، ئەم دەزگایانە ڕۆژانە کاری پێویست و گرنگ ئەنجام دەدەن بۆ گەیشتن بە ئامانجەکان كه‌ ئەو بارودۆخەی دوای هاتنی داعش و گرژییه‌كان و هێرشەکانی ئەم دواییه‌ى هێزه‌ عێراقییه‌كان هاتۆتە ئاراوە، ڕێگری كردووه‌ ئه‌نجامدانی کارەکان لە ئاستی چاوەڕوانییەکانیاندا نه‌بن. له‌مباره‌یه‌شه‌وه‌ ئاشكرای كرد كه‌ سەرەڕای دروستکردنی تەگەرە لەبەردەم دەسەڵاتی جێبەجێکردن، هێرشەکانی ئەم دواییە بۆ سەر هاووڵاتیان لە هەرێمی کوردستان و قەیرانەکانی سووریا و عێراق، کێشەیەکی دیکەی مرۆیی و گەورەی بۆ هەرێمی کوردستان دروست کرد، ئەویش کێشەی ئاوارە و پەنابەرانە.

هه‌ر له‌مباره‌یه‌وه‌ به‌ڕێزیان تیشكی خسته‌ سه‌ر ئه‌وه‌ی كه‌ سەرەڕای دۆخی سەختی هەرێمی کوردستان، حكوومه‌تی هه‌رێم لە ماوەی چوار ساڵی ڕابردوودا، دوو ملیۆن ئاوارە و پەنابەری داڵدە داوە. دوای هێرشی هێزه‌ عێراقییه‌كانیش بۆ سەر کەرکووک و خورماتوو و ناوچەکانی دیکە، زیاتر لە (160) هەزار کەسی دیکە ئاوارە بوون و ڕاپۆرتەکانی کۆمەڵگەی مەدەنیش ده‌یسه‌لمێنن ژنان و کچان ڕووبه‌ڕووی توندوتیژی بوونەتەوە و ئه‌وان بەدواداچوون بۆ ئه‌م کەیسانە دەکەن و داوای لە هێزە پێشکەوتنخوازەکانی عێراق و کۆمەڵگەی نێودەوڵەتیش كرد هاوکاریان بن بۆ سزادانی تۆمەتباران و قەرەبووکردنەوەی ئەو ژنانە و هاوکاریكردنی ئاوارەکان تا بتوانن بگەڕێنەوە زێدی خۆیان. ئاشكراشی كرد كه‌ گرژی و پەیوەندییەکانی ناوخۆ کاریگەریی نەرێنییان هەبووە و بەڵێنی دا هەمیشە ئاشتی و ئاسایشی کوردستان بپارێزن و کار بۆ یەکگرتوویی و تەبایی بكه‌ن.

له‌ به‌شێكی دیكه‌ی وته‌كه‌یدا به‌ڕێزیان دووپاتی كرده‌وه‌ كه‌ دەبێ لە بەرەنگاربوونەوەی توندوتیژیدا، هەموو جیاوازییە حیزبی و سیاسییەکان بخرینە لاوە و بە باوەڕ و ئیرادەیەکی پتەو پێکەوە کار بکرێت، چونکە ئەم پرسە تەنیا پرسی ژن نییە، بەڵکو پرسی هەموو کۆمەڵگەیە و ئاشتی و ئاسایشی کوردستان بە ئاشتی و ئاسایشی دەروونیی ناوماڵ و خێزانەوە بەندە و لە کارکردن لەسەر ئەم بابه‌ته‌ هەستیارە باوەڕ و قەناعەتی شەخسیی وه‌لاوه‌ بنرێن و بەرنامە و کاری حکوومەت وەکو ئەرک جێبەجێ بکرێن.

له‌ به‌رده‌وامیی وته‌كه‌یدا به‌رێز سه‌رۆك وه‌زیران ئاماژه‌ی به‌وه‌ دا كه‌ هەڵمەتی ئەمساڵ هاوکاتە لەگەڵ هەڵمەتێکی جیهانیی له‌لایه‌ن ئافره‌تانه‌وه‌ بۆ بەرەنگاربوونەوەی هەراسانکردنی سێکسی لە شوێنی کار و لەلایەن پیاوانی خاوەنکار و دەسەڵاتدارەوە كه‌ له‌سه‌ر کەیسی (واینشتاین) هاته‌ ئاراوه‌، ئه‌مه‌ش گوڕ و هێزێکی زۆری دا به‌ ژنان لە سەرانسەری جیهان تا بازنەی بێدەنگی بشکێنن و نادادوەری و هەراسانکردن ڕیسوا بکەن.

ڕاشیگه‌یاند ژنانی کوردستان دەمێکە ئەو هەنگاوەیان ناوە و ڕووبه‌ڕووی هەموو جۆرە توندوتیژییە جێندەرییەکان بوونەتەوە و داوای لە پۆلیس و ده‌سه‌ڵاتى دادوەری كرد گوێ لە مەینەتی و سکاڵای ژنان لەمبارەیەوە بگرن و هاوسۆزی و هاوکاریی خۆی بۆ کەسایەتی و لایەنە پێشکەوتنخوازەکانی ده‌سه‌ڵاتى فیدراڵ لە بەغدا ده‌ربڕی تا ڕێگا بگرن لە پڕۆژەی بەشوودانی کچ لە تەمەنی (9) ساڵیدا، چونكه‌ کچ لەم تەمەنەدا پێویستییان بە خۆشەویستیی دایک و باوکانییان هەیە تا بتوانن برەو بە خوێندن و پەروەردە بدەن، نەک ببنە کاڵا و بەشوو بدرێن و ژیانیان لێ تاڵ بکرێت.

 

له‌ كۆتاییی وته‌كه‌یدا به‌رێز نێچیرڤان بارزانی جه‌ختی له‌وه‌ كرده‌وه‌ كه‌ پرسی ڕووبه‌ڕووبوونه‌وه‌ی توندوتیژیی دژی ژنان فرەلایەن و فرەڕەهەندە و بۆ سه‌رخستنى ئه‌م هه‌وڵانه ‌داواى كار و هاوكاریى زیاتری له‌ سەرجەم چین و توێژەکانی کۆمەڵگە كرد هه‌ر له‌ ڕێكخراوه‌ ناحكوومییه‌كانه‌وه‌، تا ده‌زگاكانى ڕاگه‌یاندن و مامۆستایانى ئایینى و ڕێکخراوە نێودەوڵەتیەکان. دووپاتیشی كرده‌وه‌ هه‌وڵه‌كانی حكوومه‌تی هه‌رێم بۆ ڕزگاركردنى كچان و ژنانى ئێزدى به‌رده‌وام ده‌بێت كه‌ نموونه‌یه‌كى زیندووى ئه‌و كاره‌سات و نه‌هامه‌تیانه‌ن له‌ ئه‌نجامى شه‌ڕ و توندوتیژیدا، به‌ره‌وڕووى ئافرتان ده‌بنه‌وه‌. داوای له‌ په‌رله‌مانی كوردستانیش كرد له‌ تاوتوێكردنی یاساى لێبوردنى گشتیدا، ئه‌و لێبوردنه‌ به‌ هیچ شێوه‌یه‌ك ئه‌نجامده‌رانى تاوان به‌ ناوى شه‌ره‌فپارێزى، نه‌گرێته‌وه‌. بڕوای خۆیشی نیشان دا كه‌ به‌ په‌ره‌پێدانی دیموكراسی ده‌توانن مافی هاووڵاتیان دابین بكه‌ن و كۆمه‌ڵگه‌ به‌ره‌وپێش ببه‌ن.

به‌ڕێزیان سوپاسی ڕێكخه‌رانی ڕێوڕه‌سمه‌كه‌ و ده‌ستخۆشی له‌ ئه‌نجومه‌نی باڵای خانمان كرد كه‌ دڵسۆزانه‌‌ كاره‌كانیان ئه‌نجام داوه‌، هه‌روه‌ها سوپاسی وه‌زاره‌تی ناوخۆی حكوومه‌تی هه‌رێمی كوردستانیشی كرد بۆ دروستكردنی ئه‌و به‌شانه‌ی تایبه‌ت به‌ نه‌هێشتنی توندوتیژی دژی ئافره‌تانن‌ و داوای لێكردن په‌ره‌ به‌ كاره‌كانیان بده‌ن و جددیتر بن. هه‌روه‌ها دووپاتی كرده‌وه‌ كه‌ حكوومه‌ت له‌ بواری توندوتیژیی دژی ژنان ناوه‌ستێت و به‌رده‌وام ده‌بێت بۆ گه‌یشتن به‌و ئاواتانه‌ی كه‌ هه‌مووان كار و خه‌باتیان بۆ ده‌كه‌ن.

شایانى باسه‌ ده‌سپێكى ڕێوڕه‌سمه‌كه‌ كه‌ له‌ هۆڵى شه‌هید مامۆستا سه‌عد عه‌بدوڵڵا له‌ هه‌ولێر به‌ڕێوه‌چوو، به‌ كردنه‌وه‌ى پیشه‌نگایه‌كى كارى ده‌ستى بوو كه‌ له‌لایه‌ن به‌ڕێز قوباد تاڵه‌بانى جێگرى سه‌رۆك وه‌زیرانى هه‌رێمى كوردستانه‌وه‌ كرایه‌وه‌. تیایدا ژماره‌یه‌كى زۆر كارى ده‌ستیى ئه‌و ئافره‌تانه‌ نیشان درا بوو كه‌ له‌ شێڵته‌ره‌كانى هه‌رێمى كوردستان ده‌مێننه‌وه‌.

 

ئه‌مه‌ش ده‌قی وتاری به‌ڕێز سه‌رۆك وه‌زیرانی هه‌رێمی كوردستانه‌:

میوانه‌ به‌ڕێزه‌كان، ئاماده‌بووانى به‌ڕێز،

ڕۆژتان باش..

به‌خێر بێن بۆ ڕێوڕه‌سمى ڕاگەیاندنی هەڵمەتی نیشتمانیی ئەمساڵمان بۆ بنبڕکردنی توندوتیژی دژی ژنان لە هەرێمی کوردستان.

ئەمساڵ دەیەمین ساڵە ئێمە لە هەرێمی کوردستان هەڵمەتی نیشتمانی ڕادەگەیەنین بۆ بەرەنگاربوونەوەی توندوتیژی و دابینکردنی یەکسانی و دادوەریی کۆمەڵایەتی. سەرەڕای ڕووداوە دژوارەکانی ئەم دواییە، سەرەڕای بارودۆخی سەختی هەرێمی کوردستان، ئەمساڵیش وەکو ساڵانی ڕابردوو، هاوشانی حکوومەت و ڕێکخراوەکانی کۆمەڵگەی مەدەنی لە سەرانسەری جیهان، ئێمە ئیرادەی سیاسیمان دووپات دەکەینەوە بۆ دابینکردنی ئاشتی و سەقامگیری له‌ هه‌رێمی كوردستان، کار و چالاکییەکانمان چڕتر دەکەین بە ئامانجی نەهێشتنی توندوتیژی لەناو خێزان و کۆمەڵگە و لەسەر ئاستی نیشتمانی و تەواوی ناوچەکە.

ئەمساڵ بە پێویستی دەزانم جەخت لە ئیرادەی دەسەڵاتی سیاسیی کوردستان و خەڵکی کوردستان بکەمەوە بۆ ئازادی و یەکسانی و ئاشتی و سەقامگیری.

گومانی تێدا نییە کە هەرێمی کوردستان ئەمساڵ بە بارودۆخێکی دژوار و ناهەموادا تێدەپەڕێت. ڕووداوەکانی ئەم چەند مانگەی ڕابردووش بە کردەنی دەیسەلمێنن کە گه‌لى كوردستان، گه‌لێكى ئاشتیخوازە، گه‌لێكى کراوە و بەخشندەیە و هەمیشە بەرگری لەخۆی دەکات، بەڵام هەرگیز توندوتیژی بەکار ناهێنێت بۆ چارەسەرکردنی کێشه‌كان و دابینکردنی مافە بنەڕەتییە سیاسی و مەدەنی و مرۆییەکانی، بەڵکو دەیەوێ بە شێوازی دیموکراسی و به‌ شێوازێكی ئاشتییانه‌ بگاتە ئەو مافانەی‌ كه‌ خه‌باتی بۆی كردووه‌.

دیارە لە هەموو جیهاندا هەر کاتێک بارودۆخی سیاسی و ئابووری دەشێوێ، ژنان باجێکی گەورە دەدەن، نەک تەنیا دەبنە قوربانیی سەرەکیی شەڕ و هێرشەکان، بەڵکو مافە ڕەواکانیان کە کاریان لەسەر کردووە، پێشێل دەکرێنەوە و کار و چالاکییەکان سست دەبن و پرۆسەی یەکسانی و دادوەری دەچێتە دواوە.
به‌ڕێزان..
ئێمە ئەمڕۆ لێرە بە هاوکاریی سەرجەم ژنانی کوردستان دووپاتی دەکەینەوە كه‌ لێناگەڕێین مافەکانتان بچنە دواوە، لێناگەڕێین جارێکی دیکە ببنەوە قوربانیی سەرەکیی شەڕ و پێکدادانەکان. ئێمە بەڵێن دەدەین کە ئەو پێشکەوتنانەی لە (25) ساڵی ڕابردوودا بەدەستمان هێناون، بەردەوام دەبن و حکوومەتی هەرێمی كوردستانیش وەک هەمیشە هاوکاری نزیكتان ده‌بێت.

لە ماوەی (25) ساڵی ڕابردوودا ئێمە کاری جددیمان کردووە لەسەر پرسی ژن و سیاسەتی کۆمەڵایەتی لە هەرێمی کوردستان، چونکە باوەڕمان بەوە هەیە کە دابینکردنی ئاسایش و یەکسانی و دادوەری ده‌بێته‌ بناغه‌ی ئه‌ساسیی كاركردنمان، باشترین دەروازەن بەرەو ژیانێکی ئارام و کوردستانێکی ئازاد بۆ سەرجەم هاووڵاتییانی كه‌ له‌ هه‌رێمی كوردستان ده‌ژین. هەر لەم باوەڕەوە، بە ڕاوێژکاری و گوێگرتن لە پسپۆڕ و چالاکوان و داکۆکیکارانی یەکسانی و مافی مرۆڤ، کارمان کردووە بۆ چاکسازیی یاسایی و سیاسەت و ستراتیژییەتمان داڕشتووە.

لەڕووی یاساییەوە، لە ساڵانی نەوەدەوە تا ئێستا کۆمەڵێک ماددەی هەردوو یاسای سزای عێراقی و یاسای باری کەسیێتیمان گۆڕیوە. جگە لەمانەش، پەرلەمانی هەرێمی کوردستان بە ڕاوێژکاری و گوێگرتن لە پەرلەمانتارانی ئافره‌ت لە هەموو حیزب و لایەنەکان، چەند یاسایەکی هاوچەرخ و شارستانییان دەرکردووە.

لەوانەیە لێرەدا پێویست بکات زۆر بە کورتی باسی ئەو ڕیفۆرم و یاسایانە بکەم. لە ساڵی ٢٠٠١وە لە هەرێمی کوردستان کوشتنی ژن جا بە هەر پاساوێك بێت، وەکو هەموو کوشتنێکی دیکە مامەڵەی لەگەڵدا دەکرێت، نەک بە گوێرەی ماددەی (٣٧٧) و ماددەکانی (١٢٨) و (١٣٠) و (١٣١) و (١٣٢) لە یاسای سزای عێراقی، کە تاوانباران بە کوشتنی ژن بە حوکمی خەفیف سزا دەدات. دوابەدوای ئەمە، فرەژنی لە هەرێمی کوردستان بەپێی یاسا و کۆمەڵێک مەرجی قورس تا ڕاددەیەکی زۆر سنووردار کراوە. هەروەها تەمەنی شووکردنی بەرز کردەوە بۆ (18) ساڵ وەکو مافێکی بنەڕەتی و لەپێناوی ئەوەی کچان بتوانن گەشە بە خوێندن و گەشەسەندنی خۆیان بدەن له‌م ولاته‌دا.

یاسای ژمارە (8)ی بەرەنگاربوونەوەی توندوتیژیی خێزانی ساڵی ٢٠١١ هەنگاوێکی دیکە بوو بەرەو دابینکردنی یەکسانی و دادپه‌روه‌ریی کۆمەڵایەتی. هەروەها پێش ئەو یاسایەش، پەرلەمانی کوردستان یاسای ژمارە (6)ی ساڵی ٢٠٠٨ی دەرکرد، کە تایبەتە بە بەکارهێنانی ئامرازەکانی پەیوەندیکردن و مۆبایل و ئینتەرنێت. ئەم یاسایە هەنگاوێکی سەردەمییانە بوو بۆ پاراستنی ئافرەت لە هەڕەشە و شەڕپێفرۆشتن و هەوڵی کەسانی بەدكار لە ڕێگای تەکنەلۆژیای مۆدێرنەوە، لە ڕێگای مۆبایل و ئینتەرنێتەوە، بۆ زڕاندنی ناو و ئابڕووى ئافرەت، کە زۆر جار به‌داخه‌وه‌ بۆتە هۆی ئەوپەڕی توندوتیژی و گۆشەگیری و تەنانەت كه‌یسی کوشتنیشی لێكه‌وتۆته‌وه‌.

لە ڕووی سیاسەت و ستراتیژییەوە، کارەکانمان دەیسەلمێنن کە ئێمە هەر لە سەرەتاوە بە کردەوە و بە شێوەیەکی سیستەماتیک کارمان لەسەر ئەم پرسە گرنگەی کۆمەڵگە کردووە.
دامەزراندنی بەڕێوەبەرایەتییەکانی بەرەنگاربوونەوەی توندوتیژی و دامەزراندنی چەندەها شێڵتەر بۆ داڵدەدانی ژنانی هەڕەشەلێکراو و دامەزراندنی ئەنجومەنی باڵای کاروباری خانمان و بۆردی چاودێریی مافەکانی ژن، هەنگاوی کردەنیی حکوومەتی هەرێمی کوردستان بوون بۆ بەدامەزراوەییکردنی پرسی ژن، بە ئامانجی بنبڕکردنی توندوتیژی دژی ئافره‌تان و چاککردنی دۆخی کۆمەڵایەتی.

لە پێداچوونەوەی ستراتیژییەت و کارەکانماندا، خۆشحاڵ بووم کە بینیم ئەم دەزگایانە ڕۆژانە کاری پێویست و گرنگ ئەنجام دەدەن بۆ گەیشتن بە ئامانجەکانمان. دیارە ئەو بارودۆخەی لە دوای هاتنی داعش و گرژییه‌كان و هێرشەکانی ئەم دواییه‌ى هێزه‌ عێراقییه‌كان هاتۆتە ئاراوە، لێنه‌گەڕاوە لە بواری جێبەجێکردن، کارەکانمان لە ئاستی چاوەڕوانییەکانماندا بن.

سەرەڕای دروستکردنی تەگەرە لەبەردەم دەسەڵاتی جێبەجێکردن، هێرشەکانی ئەم دواییە بۆ سەر هاووڵاتیان لە هەرێمی کوردستان و قەیرانەکانی سووریا و عێراق، کێشەیەکی دیکەی مرۆیی و گەورەی بۆ هەرێمی کوردستان دروست کرد، ئەویش کێشەی ئاوارە و پەنابەرانە.

سەرەڕای دۆخی سەختی هەرێمی کوردستان، ئێمە هەر لە سەرەتاوە بە سنگێکی فراوانەوە پێشوازیمان لە ئاوارە و پەنابەران کردووە و لە ماوەی چوار ساڵی ڕابردوودا، دوو ملیۆن ئاوارە و پەنابەرمان داڵدە داوە له‌ هه‌رێمی كوردستاندا. دوای هێرشی هێزه‌ عێراقییه‌كان بۆ سەر کەرکووک و خورماتوو و ناوچەکانی دیکە، زیاتر لە (160) هەزار کەسی دیکە ئاوارە بوون و ڕاپۆرتەکانی کۆمەڵگەی مەدەنیش پێمان دەڵێن کە ژنان و کچان بەرەوڕووی توندوتیژی بوونەتەوە.

ئێمە بەدواداچوون لەم کەیسانە دەکەین و داوا لە هێزە پێشکەوتنخوازەکانی عێراق و کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی دەکەین هاوکارمان بن بۆ سزادانی تۆمەتباران و قەرەبووکردنەوەی ئەو ژنانە، هەروەها داوایان لێدەکەین کە هاوکاریی ئاوارەکان بکەن تا بتوانن بگەڕێنەوە زێدی خۆیان.

گرژی و پەیوەندییەکانی ناوخۆش کاریگەریی نەرێنییان هەبووە و بەڵێن دەدەین کە ئێمە هەمیشە ئاشتی و ئاسایشی کوردستان دەپارێزین و کاردەکەین بۆ یەکگرتوویی و تەبایی.

ئێمە بڕوامان وایە کە دەبێ لە بەرەنگاربوونەوەی توندوتیژیدا، هەموو جیاوازییە حیزبی و سیاسییەکانمان بخەینە لاوە و بە باوەڕ و ئیرادەیەکی پتەو پێکەوە کار بکەین، چونکە هەروەک لە سەرەتادا گوتم، ئەم پرسە بە تەنیا پرسی ژن نییە، بەڵکو پرسی هەموو کۆمەڵگەیە و ئاشتی و ئاسایشی کوردستان بە ئاشتی و ئاسایشی دەروونی و ناوماڵ و خێزانەوە بەندە. لە هەمووی گرنگتر، لە کارکردن لەسەر ئەم مەسەلە هەستیارە، دەبێ ئێمە باوەڕ و قەناعەتی شەخسیی خۆمان بخەینە لاوە و بەرنامە و کاری حکوومەت وەکو ئەرک جێبەجێ بکرێن.

هەڵمەتی ئەمساڵ هاوکاتە لەگەڵ هەڵمەتێکی جیهانیی له‌لایه‌ن ئافره‌تانه‌وه‌ بۆ بەرەنگاربوونەوەی هەراسانکردنی سێکسی لە شوێنی کار و لەلایەن پیاوانی خاوەنکار و دەسەڵاتدارەوە. کەیسی (واینشتاین)، گوڕ و هێزێکی زۆری دا به‌ ژنان لە سەرانسەری جیهان تا بازنەی بێدەنگی بشکێنن و نادادوەری و هەراسانکردن ڕیسوا بکەن.

ژنانی کوردستان دەمێکە ئەو هەنگاوەیان ناوە و بە شیوەیەکی کردەنی بەرەوڕووی هەموو جۆرە توندوتیژییە جێندەرییەکان بوونەتەوە. دیارە ئەو هەڵمەتە جیهانییەی ئەم دواییەی ژنان، هێزێکی دیکە بە ئێمە دەبەخشێ و لێرەوە داوا لە پۆلیس و ده‌سه‌ڵاتى دادوەری دەکەین گوێ لە مەینەتی و سکاڵای ژنان لەمبارەیەوە بگرن و بە دابنیکردنی دادوەری، ئازار و خەمی ئەو ژنانە کەم بکەنەوە و ببنە مۆدێلیکیش بۆ دوورخستنەوەی ئەو جۆرە ڕەفتارە ناڕەوایانە.

هەر لەم سۆنگەیەوە، هاوسۆزی و هاوکاریی خۆمان دەردەبڕم بۆ کەسایەتی و لایەنە پێشکەوتنخوازەکانی ده‌سه‌ڵاتى فیدراڵ لە بەغدا تا ڕێگا بگرن لە پڕۆژەی بەشوودانی کچ لە تەمەنی (9) ساڵیدا. کچەکانمان لەم تەمەنەدا پێویستییان بە خۆشەویستیی دایک و باوکانییان هەیە تا بتوانن برەو بە خوێندن و پەروەردە بدەن، نەک ببنە کاڵا و بەشوو بدرێن و ژیانیان لێ تاڵ بکرێت. ئومێدەوارم هێزە پێشکەوتنخوازەکانی عێراق لێنەگەڕێین ئەم پڕۆژەیە بچێتە پێشەوە و ببێتە یاسا لە سیسەمی فیدراڵی عیراقدا.

لە کاتێکدا ئێمە بە بڕواوه‌ کار لەسەر پرسی ژن دەکەین و ئیرادەی سیاسی لەسەر هەموو ئاستێک خراوەتە گەڕ، جارێکی دیکەش بە پێویستی دەزانم ئەوە دووپات بکەمەوە کە ئەم پرسە فرەلایەن و فرەڕەهەندە و، داواى كار و هاوكاریى زیاتر له‌ سەرجەم چین و توێژەکانی کۆمەڵگە دەکەم، بە ڕێكخراوه‌ ناحكوومییه‌كان و ده‌زگاكانى ڕاگه‌یاندن و مامۆستایانى به‌ڕێزی ئایینى و ڕێکخراوە نێودەوڵەتیەکانەوە، بۆ سه‌رخستنى ئه‌و هه‌موو هه‌وڵانه‌ی كه‌ له‌ هه‌رێمی كوردستان ده‌درێن‌.

هه‌ر لێره‌دا دووپاتى ده‌كه‌مه‌وه‌ هه‌وڵه‌كانمان بۆ ڕزگاركردنى كچان و ژنانى ئێزدى به‌رده‌وام ده‌بێت. ئه‌وان نموونه‌یه‌كى زیندووى ئه‌و كاره‌سات و نه‌هامه‌تیانه‌ن كه‌ له‌ ئه‌نجامى شه‌ڕ و توندوتیژیدا، به‌ره‌وڕووى ئافرتان ده‌بنه‌وه‌. ئێستاش كه‌ له‌ په‌رله‌مانى كوردستان یاساى لێبوردنى گشتى تاوتوێ ده‌كرێت، داوا له‌ په‌رله‌مانی كوردستان ده‌كه‌م ئه‌و لێبوردنه‌ به‌ هیچ شێوه‌یه‌ك ئه‌نجامده‌رانى تاوان به‌ ناوى شه‌ره‌فپارێزى، نه‌گرێته‌وه‌.
به‌ڕێزان..
ئەم هەڵمەتەی ئەمساڵ، وەکو ساڵانی ڕابردوو دوو هەفتە دەخایەنێت و لە دەرەوەی هەڵمەتەکەش ئێمە بە هاوکاریی ئێوەی خۆشەویست بە شێوەیەکی سیستەماتیک کار لەسەر ئەم پرسە گرنگە دەکەین. ئەمە بۆ ئێمە بەشێکی گرنگە لە پرۆسەی دیموکراسی لە ناوچەکە و بڕواى تەواومان بەوە هەیە کە تەنیا بە پەرەپێدانی پرۆسەی دیموکراسی، دەتوانین مافی هاووڵاتیان دابین بکەین و کۆمەڵگە بەرەوپێش ببەین.
لە کۆتاییدا جارێکی دیکە سوپاستان دەکەم بۆ سازدانی ئەم هەڵمەتە و سوپاسی ڕێكخه‌رانی ئه‌م كۆبوونه‌وه‌یه‌ش ده‌كه‌م كه‌ ئه‌مڕۆ لێره‌ ئه‌نجامیان داوه‌، ده‌ستخۆشی له‌ ئه‌نجومه‌نی باڵای خانمان ده‌كه‌م كه‌ هه‌میشه‌ به‌ دڵسۆزییه‌وه‌ كاره‌كانیان ئه‌نجام داوه‌، هه‌روه‌ها لێره‌ ده‌مه‌وێ سوپاسێكی تایبه‌تیش ئاراسته‌ی وه‌زاره‌تی ناوخۆی حكوومه‌تی هه‌رێمی كوردستان بكه‌م بۆ دروستكردنی ئه‌و به‌شانه‌ی تایبه‌ت به‌ نه‌هێشتنی توندوتیژی دژی ئافره‌تانن‌ و داوایان لێده‌كه‌م په‌ره‌ به‌ كاره‌كانیان بده‌ن و جددیتر بن. ئه‌وه‌ی تا ئێستا ئێمه‌ ئه‌نجاممان داوه‌، ئه‌وه‌ نییه‌ كه‌ ئیتر ڕاوه‌ستین، ده‌بێت به‌رده‌وام بین بۆ گه‌یشتن به‌و ئاواتانه‌ی هه‌موومان كار و خه‌باتیان بۆ ده‌كه‌ین.

ئێوه‌ش هه‌مووتان به‌خێربێن و زۆر سوپاس.

کوردستان

کۆمێنت (0)

تا ئێستا هیچ کۆمێنتێک نەکراوە.

وەڵام بدەوە وەک میوان

دەتەوێت ئاگانامەکان وەربگریت؟
بمێنەوە لەگەڵ نوێترین هەواڵ و ڕووداوەکانمان.