نووسەر و توێژەر "شوكر سلێمان حەمەد" لە ساڵی 1969لە شاری هەولێر لەدایك بووەو دەرچووی بەشی كۆمەڵزانی/ كۆلیژی ئاداب/ی زانكۆی سەڵاحەدینە. ئەو لە ساڵی 1993 هاتۆتە ناو جیهانی نووسینەوە شارەزاییەكی باشی لە رێنووسی كوردی هەیە و ماوەیەكی زۆر لە چەندین گۆڤارو رۆژنامەكان كاری هەڵەچنی كردووە،هەر لەوساتەوە دەستی بەكاری نووسین كردووە،بابەتەكانی لە گۆڤارو ڕۆژنامەكان بڵاوكردۆتەوە، لە ئێستاد خاوەنی حەوت كتێبە لە بواری مێژوو و فەلسەفە و دەروونزانی، و چەندین كتێبی تری ئامادە بۆ چاپكردن. بە چەند پرسیارێك ئەم هەڤپەیڤینەمان لەگەڵیدا ئەنجام دا .
* دنیابینی نووسینی تۆ لە چییەوە سەرچاوەی گرت؟
-من هەر لە منداڵی كە قوتابی پۆلی شەشی سەرەتایی بووم لە گوند، یەكەم پەرتووكم كە خوێندەوە، هەستێكی ئەدەبی لەناخمدا چەكەرەی كرد، ئەوكات حەزم لە هۆنراوە و لە چیرۆكی بەرئاگردان و ئەو سەربردانە بوو كە گەورەكان دەیانگێڕایەوە، لە بەختی منیش هەرچیم گوێ لێ دەبوو لە گۆرانی و حەیران و چیرۆك و ئەو هەقایەتانە، هەر هەموویم بەبێ كەم و زیاد لەبەردەكرد و بۆ خوشك و براكانم دەگێڕایەوە، ئەو كات گوێیەكی مۆسیقیم هەبوو، هەستم بەو ئەودەقانە دەخرۆشا، بەرە بەرە كەوتمە نێو دنیای خوێندنەوە، هەر ئەوەش وای كرد لە تەمەنێكی زوو دەست بكەم بە هۆنینەوەی هەندێ وشە كەخۆم ناوم نابوو شیعر، بەڵام دواتر و دوای چوونە زانكۆ، بەتایبەتی كە من لە بەشی كوردی لە زانكۆكانی عێراق و كوردستان بێهیوابووم و لە بەشی كۆمەڵزانی وەرگیرام، ئیتر خووم دایە دنیای پسپۆڕی خۆم، بەڵام ئەوە بەو واتایە نەبوو كە دەست هەڵبگرم لە دنیای ئەدەبی، من نزیكەی چل لێكۆڵینەوەم لەسەر شیعر و چیرۆك و رۆمانی كوردی لە گۆڤاری رامان و كاروان بڵاوكردووەتەوە، دەیان خوێندنەوەم بۆ رۆمانی كوردی كردووە، ئێستاش چوار كتێبم لەسەر رەخنەی ئەدەبی ئامادەیە بۆ چاپ، بەڵام لێت ناشارمەوە دنیای كۆمەڵزانی بۆمن لەپێشترە، لەو بوارەدا كارێكی باشم كردووە، چ لە بواری وەرگێڕان چ لە بواری نووسین، چەند كتێبێكم ئامادەیە بۆ چاپ.
* هەمە لایەنەی نووسینی تۆ بۆچی دەگەڕێتەوە؟باشتر نییە نووسەر لەیەك بوار بنووسێت؟
- رێك وایە نووسەر لە مەیدانێك ئەسپی خۆی تاوبدات زۆر باشترە، بەڵام من شەنسم لەمەدا نەبوو، خۆم لە سەرەتادا خوولیایەكی زۆرم بۆ دنیای ئەدەبی هەبوو، ئەم خووە ئێستاش لەگەڵم ماوەتەوە و بەرۆكی بەرنەداوم، نایشارمەوە هەندێ لە نووسین و كتێبە چاپكراوەكانم بە راسپاردن و راساندن بووە، ئەمەش وای كردووە زیاتر من پەرت ببم و هەندێ جار خۆشم ناناسمەوە كە سەر بە چ بوارێكم.
*كاركردن لەنێو دنیای مێژوو كارێكی ئاسان نییە، ئێوە چەند كتبێكتان لەسەر مێژوو هەیە، چی تۆی خستە نێو ئەو بوارەوە؟
- زۆر راستە، وەكو دەڵین مێژوو خوێی زانستە، هەموو كایەو بەش و بوارێكی نووسین بەبێ مێژوو باری لەنگە، من لەرێگەی وەرگێڕانی سێ پەرتووك ئەویش بە راسپاردن بوو، تەواوێك كەوتمە نێو دنیای مێژوو، بەڵام خۆم لە قەرەی نووسینی مێژوو نەداوە، بەڵام لەو بوارەش بێ ئەرەزش نەبوومە و سێ پەرتووكی چاپكراوم هەیە، ئەمە سەرەڕای ئەوەی چەند پەرتووكێكی دیكەشم ماوە چاپیان بكەم، هەندێكی بە راسپاردن بووە و هەندێكیش بەرهەمی خۆمە.
* بەبۆچوونی ئێوە كێ مێژوو دەنووسێتەوە، سەركەوتوو یان دۆڕاو؟
- نامەوێ فاڵ بگرمەوە، هەموو كەسێكیش بەهانەی هەیە بۆ سەركەوتن و دۆڕانەكانی، بەڵام لەو بارەیەوە تەنیا قسەیەكی دكتۆر كەمال مەزهەر دەهێنمەوە كە جارێكیان لە چاوپێكەوتنێك گوتی: ((هەواڵیان بۆ ناپلیۆن هێنا كە یەكێك لە ژەنەراڵەكانی بەرەی جەنگی فەرنسا كوژراوە، ئەویش گوتی ژەنەراڵ پێش ئەوەی بمرێ چی گوت، گوتیان گەورەم تا مرد بەدەم برینەكەیەوە دەیناڵاند، ناپلیۆن بە مێژوونووسەكەی خۆی گوت بنووسە ژەنەراڵ تا مرد گوتی بژی ناپلیۆن پۆناپارت، بەڵام مێژوو لە كۆتاییدا راستی ئەو قسەیەی یەكلایی كردەوە.))
*(دەستەواژەی مێژوو خۆی دووبارە دەكاتەوە) ئایا مێژوو رووداوەكان دووبارە دەكاتەوە، یان مرۆڤەكان یان هەردووكیان بەیەكەوە؟
- دەبێ ئێمە ئەو راستییە بزانین كە مێژوو و هەموو كایەكانی دیكە لە رێگەی مرۆڤەكانەوە ئاراستەدەكرێن، گەر مرۆڤ نەبێ، دواجار هەموو ئەو شتانە شتانێك نین شایەنی باس بێت، بۆیە مرۆڤ چەقی رووداوەكان و مێژووە، ئەوە مرۆڤەكانن رەوڕەوەی مێژوو ئاراستە دەكەن، هەر ئەوانیشن رووداوەكان دووبارە دەكەنەوە، بەڵام نابێ ئەوەمان لەبیر بچێت مرۆڤ لە دوو بەش پێكهاتووە، ماددە و واتا، ئەگەر لایەنە ماددیەكە چەندە كاریگەری هەبووبێت، ناكرێ لایەنی واتایی پشتگوێ بخەین لە ئاراستەكردنی رووداوەكان.
*بوارەكانی دنیای نووسینی تۆ رەنگاو رەنگە، دەكرێ ئاماژە بە نووسین و چاپكراوەكانت بكەیت؟
- من سێ كتێبی مێژووییم بە چاپ گەیاندووە بە ناونیشانی (مێژووی ئەوروپا لە شۆڕشی فەرەنسییەوە تا ساڵی 1950) هەروەها (كورد و كوردستان لە دیدی گەڕیدە و ولاتناسە موسڵمانەكان) هەروەها (رۆژگارەكانی فلیپی لە عێراق).
لە بواری دەروونزانی كۆمەڵایەتی پەرتووكێكم بە چاپگەیاندووە بە ناونیشانی (بووژانەوەی سایكۆلۆژییەتت لە ژیاندا).
لە بواری فەلسەفە پەرتووكی (فەلەسەفە بە زمانی ساكار)م چاپكردووە.
لە بواری ئەدەبی نۆڤلێتێكم چاپكردووە بە ناونیشانی (ئێوارەی چاوەڕوانی).
* وەكو نووسین پرۆژەی داهاتووتان چین؟
- ئەوەی راستی بێت لە ئێستادا چەندین پەرتووكم ئامادەیە بۆ چاپ بەو هیواییەی دەزگایەكی چاپ هاوكارمان بێت بۆئەوەی بیخینە بەردیدەی خوێنەران پەرتووكانیش بریتین لە :
- لەبارەی رەخنەی ئەدەبییەوە... وەرگێران و ئامادەكردن: چوار بەرگ ئامادەیە بۆ چاپ.
- كوردی قەیموری، نووسینی: جوتیار تەمەر سەدیق، وەرگێڕان.
- سەرقەڵەمێك لەبارەی توێژینەوەی زانستییەوە، ئامادەكردن.
- چۆن باشتر بژین: كتێبێك لەبارەی گەشەپێدانی مرۆییەوە، ئامادەكردن.
- چەندان لێكۆڵینەوەی ئەدەبی و مێژوویی
هەڤپەیڤین - كامەران حاجی ئەلیاس
کۆمێنت (0)
تا ئێستا هیچ کۆمێنتێک نەکراوە.