ئه‌م هونه‌رمه‌نده شۆخ و شه‌نگ و ده‌نگ زوڵاڵه له‌گۆرانييه‌كيدا ده‌بێژێت :1
عه‌مرم هات و بوورى ، ڕۆژه‌ك خۆش نه‌ديت ...
من ڕۆژه‌ك خۆش نه‌ديت تم عه‌رۆ تارى
ل من نه‌هاڤين هات نه بوهارى
قه‌ده‌ر ل من بۆيه ئه‌و گورى هارى
به‌تليم هه‌ڤالينوو ، من ڕۆژه‌ك خۆش نه‌دى
ئه‌و تێكسته‌ى گۆرانى خانمه هونه‌رمه‌ند عايشه شان گه‌لێك خوێندنه‌وه هه‌ڵده‌گرێت ،ده‌بێت چ ئازار و ناسۆر و زه‌حمه‌تێكى به‌ده‌ست ژيانه‌وه چه‌شتبێ ، به‌وشێوه بێ هيواو نائومێدييه پێمان ده‌ڵێت هيچ كات ڕۆژێكى خۆشيي نه‌ديوه‌و كه‌دڵ و ڕۆحى ئارام بكات ...؟؟؟؟!!!!!
له‌نێو دنياى هونه‌رى موزيك و گۆرانى كورديدا، گه‌لێك هونه‌رمه‌ند و ده‌نگبێژى ڕه‌گه‌زى (نێر) مان هه‌يه كه هه‌ريه‌كه‌يان له‌كات و سه‌رده‌مى خۆيدا تێكۆشاون و ماندووبوون وهه‌وڵ و ته‌قه‌ڵڵايه‌كى زۆرييان داوه بۆ پێشخستنى هونه‌رى موزيك و گۆرانى ، به‌ڵام له‌گه‌ڵ ئه‌و ڕه‌وته هونه‌رييه‌دا له‌سه‌ره‌تاى سه‌ده‌ى پێشوو، گه‌لى كورد خاوه‌نى چه‌ندين ده‌نگخۆش و گۆرانيبێژى ڕه‌گه‌زى ( مێ ) بووه، ئه‌و خاتوونه هونه‌رمه‌ندانه به‌بێ گوێدانه ئه‌و هێڵه سووره لێوڕيژه له‌كۆت و به‌ندى فه‌رهه‌نگ و كه‌لتوورى دواكه‌وتووى كۆمه‌ڵايه‌تى وكۆمه‌ڵگه‌ى پياوسالارى ، كه هه‌موو خه‌نده‌و خۆشيي و جوڵانه‌وه‌يه‌ك بۆ ئافره‌ت ياساغ و حه‌رام و شووره‌يي بووه، به‌ڵام ئه‌مان بوێرانه ئه‌و كۆت و به‌نده‌يان شكاندووه‌و ڕچه‌شكێن بوون و به‌رپه‌رچى ئه‌و كۆمه‌ڵگه‌يان به‌هونه‌ره‌كه‌يان داوه‌ته‌و ده‌نگى دلێرانه‌يان هه‌ڵبڕيوه و پێيان وتوون ئێمه‌ش هه‌ين و خاوه‌نى هه‌ست و سۆزو تواناين شان به‌شانى پياوانى كۆمه‌ڵگه‌كه‌مان خه‌بات بكه‌ين و تێبكۆشين و به‌ده‌نگه خۆشه‌كانمان ، لايلايه ، لاوك ، حه‌يران و هۆره و گۆرانيتان بۆ بچرين .وه‌ك ئاماژه‌م پێدا له‌سه‌ره‌تاى سه‌ده‌ى ڕابردوو كۆمه‌ڵێك ده‌نگى به‌سۆزو خاوه‌ن چريكه‌ى به‌رزو خۆش بوێرانه گۆرانييان له‌سه‌ر ( قه‌وان _ سه‌فحه) و ڕاديۆ تۆماركرد وه، وه‌ك ( دايكى جه‌مال ، مارى و خوخێ موسا _ نازدارو ئه‌سمه‌ر فه‌رهاد ، ئه‌ڵماس محه‌مه‌د ، مريه‌م خان ، نه‌سرين شێروان ، فه‌وزيه محه‌مه‌د و گوڵبه‌هار) به‌داخه‌وه زۆريش هه‌بوون كه بێ به‌ش بووين له‌ده‌نگه به‌سۆزه‌كانيان ،وه‌له‌ڕۆژهه‌ڵاتى كوردستان له‌وێشه‌وه تروسكايي به‌دى ده‌كرێت و چه‌ند خانمێك بوونه‌ته پێشه‌نگ ، وه‌ك ( سه‌ديقه‌ى محه‌مه‌د نه‌ژاد ، شله خه‌جێ و فه‌تانه‌ى وه‌ليدى ، شه‌هێن تاڵه‌بانى ، مه‌نيج حه‌يران ، پورنه‌مام ، زوڵه‌يخا كيته‌ڵه‌و زوڵه‌يخا چووختى و ...تاد ) دڵنيام له‌شاره‌كانى ديكه‌ى رۆژهه‌ڵات خانمانى ديكه هه‌بن به‌ڵام به‌داخه‌وه ناوه‌كانيانم به‌رده‌ست نه‌كه‌وتن ، له‌به‌ر ئه‌وه‌ى باسه‌كه‌مان له‌سه‌ر خانمانى بوارى هونه‌رى موزيك و گۆرانييه ، ده‌توانم بڵيم كه له‌بوارى ڕاگه‌ياندن و بێژه‌ر و پێشكه‌شكارى به‌رنامه له ڕاديۆى به‌غدا و تاران و كرماشان ئافره‌تى به‌توانا بوونيان هه‌بووه و مێژوويه‌كى جوانيان تۆماركردووه.
كرۆكى باسه‌كه‌م يادكردنه‌وه‌يه‌كه له‌سه‌ر خانمه هونه‌رمه‌ندێكى ده‌نگخۆش و ڕچه‌شكێن ، زۆر به‌دبه‌ختى و نه‌هامه‌تى چه‌شتووه له‌پێناو هونه‌ر و چرينى ستران به‌زمانى دايك ، ئه‌ويش خاتوو ( ئايشه شان ) ى هونه‌رمه‌ندى باكورى كوردستانه.
زۆر زه‌حمه‌ته له‌ناو خانه‌واده‌يه‌كى ئايينى و ئيماندار به‌دنيابێت و به‌ڵام هه‌ست و سۆزى هونه‌ر له‌ناختدا چركه به‌چركه چرۆ بكات و به‌زۆر ڕاتكێشێت و نه‌هێڵێت پشوو بده‌يت ،له‌لايه‌كى ديكه‌شه‌وه نه‌ريته كۆن و كۆت و به‌ندى دواكه‌وتوانه‌ى كۆمه‌ڵگه، هه‌موو شتێك بۆ ئافره‌ت له‌نگ و شووره‌يي بێت و نه‌هێڵێت خواست و ئاواته‌كانى به‌ئازادانه بێنێته دى .
خانمه هونه‌رمه‌ند ئايشه شان له دياربه‌كره‌وه بۆ ئيزمير ....!
ئايشه‌شان كچى پياوێكى ئايينى و ئيمانداربه‌ناوى ( عوسمان) خه‌ڵكى ( قه‌ره‌شداخه) سه‌ربه‌شارى (بينگوڵ) له‌هۆزى (جبريلا) يه ، دايكى ناوى ( ئه‌ليفا ) يه له‌بنه‌ماڵه‌ى ( حاجى موسا به‌گي ) يه خه‌ڵكى ( ئه‌رزه‌ڕوومه)
ئايشه شان له‌ناو ئه‌و خانه‌واده ئايينه‌يه له‌ساڵى (1938) له‌شارى (دياربه‌كر ) له‌دايكبووه ، خاوه‌نى برايه‌ك و دوو خوشكه به‌ناوه‌كانى ( زوهره و ساليهه) .
باوكى ئايشه شان كه‌سايه‌تيه‌كى ديار و ده‌نگخۆشێكى ناسراو و خاوه‌ن ده‌نگێكى دڵنيشن بووه ، خاوه‌ن ديوه‌خان بووه و به‌ده‌يان شه‌و له‌ديوه‌خانه‌كه‌يدا تا به‌ره‌به‌يان ده‌نگخۆشان و گۆرانيبێژان كۆڕى به‌زم و گۆرانييان سازكردووه، به‌ڵام بۆ ئايشه‌شان وه‌ك ئافره‌تێك بۆى نه‌بووه له‌نزيكه‌وه به‌ديار ده‌نگى به‌سۆزى باوكى و لاوكبێژانه‌وه دابنيشێت ، به‌ڵام له‌پشتى ده‌رگاوه گوێي هه‌ڵخستووه و له‌ڕووحه‌وه تامه‌زرۆيي بيستنيان بووه ، زۆر به‌حه‌سره‌ته‌وه بووه له‌ته‌نيشتيانه‌وه دابنيشێت ، به‌ڵام ئه‌و تێكست و ميلۆدييانه به‌هه‌ست و چێژێكى زۆره‌وه له‌سينه‌يدا هه‌ڵيگرتوون و پاراستوونى و بوونه‌ته بناغه‌ى داڕشتنى داهاتووى بۆ چرينى ستران و لاوك و زياتر شه‌يدا و هۆگرى گۆرانى ببێـت،خانمه هونه‌رمه‌ند ئايشه شان له‌و ڕوانگه‌يه وه ده‌ڵيت ( خۆزگه‌م ده‌خواست كه ديواره‌كانى ماڵى ئێمه له‌دياربه‌كر ، به‌زمان ده‌هاتن تاباسى شه‌و و ڕۆژه خۆشه‌كانى كردبان ، من هه‌رده‌م له‌كون و قوژبنه‌كانى خانوومان گوێڕايه‌ڵى ده‌نگه خۆشه‌كانى ده‌نگبێژانم ده‌كرد ، ئه‌گه‌ر كه‌سێكيش بانگى منى كردبا له‌ناكاو ڕاده‌چڵه‌كام ) (*1)
دواى كۆچى دوايي باوكى ، ژيان و گوزه‌رانى به‌ڕێچكه‌يه‌كى ديكه‌دا تێده‌په‌ڕێت و ژيانى ناخۆش و قورستر ده‌بێت ، له‌گه‌ڵ له‌ده‌ستدانى سۆزو هه‌ست و ئامێزى باوكى كه چه‌ند سه‌خته بۆى ، كه‌چى ئه‌و له‌خه‌م و په‌رۆش و نيگه‌رانى ئه‌وه‌دا بووه ، كه باوكى نه‌يتوانيوه سترانه‌كانى تۆماربكات ، له‌بيرى ئه‌وه‌دا بووه كه لاوك و سترانه‌كانى باوكى نه‌فه‌وتێن وبه‌رده‌وام له‌هه‌وڵى ئه‌وه‌دا بووه به‌دزى خانه‌واده‌كه‌يه‌وه ئه‌و لاوك و سترانانه‌ى باوكى شه‌وانه له‌ديوه‌خانه‌كه‌يدا خوێندوونى له‌سه‌ر زارى بێـت و له‌مێشك و سينه‌يدا هه‌ڵيانبگرێـت و له‌هه‌مانكاتيشدا له‌بيرى تۆماركردنى ئه‌و لاوك و سترانانه‌دابووه كه به‌ده‌نگى خۆى بيانخوێنێـت و تۆمارييان بكات .
هونه‌رمه‌ند ئايشه‌شان له‌سه‌ر داواو بڕيارى باوكى له‌ته‌مه‌نى (20) ساڵيدا ده‌بێـته هاوسه‌رى ( سه‌ركه‌فت توران) ، له‌م هاوسه‌رگيرييه ئايشه‌شان ده‌بێته دايك و كچێكيان ده‌بێت ناوى ده‌نێن( شه‌هناز) ، ژيانى هاوسه‌رگيرييه‌كه‌ى درێژه ناكێشێت له‌به‌رئه‌وه‌ى كه كه‌س و كارى هاوسه‌ره‌كه‌ى به ئافره‌تێكى نامۆى ده‌زانن و كاريگه‌رى له‌سه‌ر كوڕه‌كه‌يان داده‌نێن و هاوسه‌ره‌كه‌ى ئافره‌تێكى ديكه ده‌خوازێت ، ئه‌وه ده‌بێته كێشه له‌نێونيانداو ئايشه شان له‌گه‌ڵ شه‌هنازى كچى ته‌مه‌ن يه‌ك ساڵ و نيو واز له هاوسه‌ره‌كه‌ى دێنێ و ده‌ست له‌ماڵ و مێردى خۆى به‌رئه‌دات، لهلايهن كه‌س و كارى خۆشييه‌وه سه‌رزه‌نشت ده‌كرێت و ئه‌و كاره‌يان پێ باش نابێت، ئايشه‌شان به‌جه‌سته و ده‌روونێكى شه‌كه‌ت و ماندووه دياربه‌كر به‌جێ دێڵێت و ڕووده‌كاته شارى ( عه‌نتاب) (*2)
چۆن به‌هره‌ى ده‌نگخۆشيي ئايشه شان ئاشكراده‌بێت....؟!
بۆيه‌كه‌م جار له‌نێو كۆمه‌ڵێك ئافره‌ت و ده‌سته خوشكه‌كانى گۆرانى ده‌خوێنێ، له‌هه‌مان ڕۆژدا ده‌كه‌وێته به‌ر تانه‌و ته‌شه‌ر و هێرشى ده‌كرێته‌سه‌ر و سه‌رزه‌نشتى ده‌كه‌ن و لهلايهن ئه‌و ئافره‌تانه‌و خانه‌واده‌كه‌يه‌وه به‌توندى به‌رپه‌رچى ده‌ده‌نه‌وه و پێى ده‌ڵێن عه‌يبه نابێت ئافره‌ت گۆرانى بخوێنێ ، هه‌واڵ ده‌گات به‌باوكى و پێى ده‌ڵێت ( گۆرانى گووتن بۆ كچ و ئافره‌ت باش نييه و له‌شه‌ريعه‌تى ئايينى ئيسلامدا حه‌رامه‌و گوناحه)(*3)
له شارى عه‌نتاب ده‌بێ ژيان و گوزه‌رانى خانمه هونه‌رمه‌ند ئايشه‌شان چۆن بووبێ ؟
له‌تاو بێكه‌سي و بێ جێگاو لانه و دوور له‌زێدو كه‌س و كار، به‌په‌رچدانه‌وه‌ى ئه‌و نه‌ريته كۆنانه كه نابێت گۆرانى بخوێنێ و به‌جێهێشتنى هاوسه‌ر و ماڵه‌كه‌ى ، بۆئه‌وه‌ى به‌رگرى له‌خۆى بكات و ئه‌و سته‌مكارييانه قبوڵ نه‌كات ، بڕيارده‌دات كاربكات تاخۆيي و كچه‌كه‌ى بژين ، سه‌ره‌تا كارى دروومان و وه‌ك كارگوزارێك له‌ماڵان كارده‌كات ، به‌ڵام بيرهۆشيي هه‌رله‌لاى زيندووڕاگرتنى گۆرانييه‌كانى باوكيه‌تى كه‌نه‌فه‌وتێن وبه‌ده‌نگى خۆيي تۆماريان بكات، به‌هاوكارى كه‌سايه‌تيه‌ك به‌ناوى ( عه‌بدوڵلا نائيل بايشۆ) بۆماوه‌ى (2) ساڵ وه‌ك گۆرانيبێژ له‌ڕاديۆى عه‌نتاب داده‌مه‌زرێت ، ئه‌و ماوه‌يه گۆرانى توركى ده‌خوێنێـت ، به‌ڵام هه‌رده‌م له‌بيرو هۆشيي ئه‌وه‌شدابووه كه ده‌توانێ به‌زمانى كوردى گۆرانى بڵێت ، ئه‌و كاره‌ش ده‌كات له‌وڕاديۆيه گۆرانى كوردى ده‌خوێنێ ، له‌به‌رئه‌وه‌ى زمانى كوردى قه‌ده‌غه بووه، به‌وهۆيه‌وه له‌ڕاديۆى عه‌نتاب ده‌رى ده‌كه‌ن و بێ كار ده‌مێنێـته‌وه.
هێشتا هه‌رله عه‌نتاب ڕۆژگار به‌ڕێ ده‌كات هه‌واڵى كۆچى دوايي ( دايكى ) ده‌بيستێ ، جارێكى ديكه به‌و هه‌واڵه له‌ناخه‌وه هه‌ره‌س دێنێ وله‌لايه‌ن كه‌س و كارييه‌وه ئاگادار ناكرێت به‌رله‌كۆچى دوايي دايكى سه‌ردانى بكات. هونه‌رمه‌ند خۆشويستنێكى بێ هاوتاى هه‌بووه بۆ دايكى و شارى دياربه‌كر ، ئه‌گه‌ر سه‌رنج بده‌ين له‌گۆرانييه‌كانى چه‌ند گۆرانييه‌كى بۆ سۆزو گه‌وره‌يي دايك و دياربه‌كر چڕيوه ، و ده‌ڵێت
( وڵاتێ من دياربه‌كر
ئه‌و شيرينه مينا شه‌كر
والله من بيريا ته كر )
هێشتا برينى قوڵى له‌ده‌ستدانى دايكى ساڕيژ نه‌بووه ،(شه‌هناز) ى جگه‌رگۆشه‌كه‌ى نه‌خۆش ده‌كه‌وێـت و بارى ته‌ندروستى زۆرخراپ ده‌بێـت تا له‌ناو ئامێزى دايكى گيان ده‌سپێرێت، ئه‌مه‌ش كاردانه‌و داڕمانێكى ده‌روونى خراپ له‌سه‌ر ئايشى شان درووست ده‌كات وبڕيارده‌دات شارى عه‌نتاب به‌جێ بهێڵێت ، خانمه هونه‌رمه‌ند ئايشه شان ده‌ڵێت ( كاتێك كچى من ته‌مه‌نى ساڵێك و نيو بوو له‌باژێڕى عه‌نتابێ به‌بێ كه‌سيي سه‌رى نايه‌وه، كچى من جوان و شۆخ و شه‌نگ بوو ، شارى عه‌نتاب له‌پێش چاوم ڕه‌ش و تاريك بوو ، ئه‌م شاره‌م له‌خۆم حه‌رام كرد ، ناچار بووم ئه‌م شاره به‌جێبهێڵم و به‌ره‌و شارى ئيسته‌نبوڵ كۆچ بكه‌م)
له‌سه‌ره‌تاى ساڵى شه‌سته‌كان خانمه هونه‌رمه‌ند ڕووده‌كاته شارى ئه‌سته‌نبوڵ ، ئه‌وشاره گه‌وره‌يه ئه‌ميش بێ لانه و هيچ شوێنێك و كه‌سێك ناناسێت، خۆيي داوه‌ته ده‌ست چاره‌نووس ، له‌ئه‌سته‌نبوڵ تواناى سترانچڕين و به‌هره‌ى هونه‌رى زياتر ده‌رده‌كه‌وێت چونكه ده‌ست به‌ردارى هونه‌ره‌كه‌ى نابێت ،تا له‌ڕێگه‌ى كه‌سێكى هونه‌ردۆست جووله‌كه بووه به‌ناوى ( ئه‌لبيرت مشول) .
يه‌كه‌م ئه‌لبومى هونه‌رى خۆى تۆمارده‌كات ، له‌وكاسێته‌دا (4) چوارگۆرانى، دوو گۆرانى توركى و دووه‌كه‌ى ديكه كوردى،به‌ناوى ( ئه‌ز خه‌زالم و خفشێ ) كه‌زۆر به‌خێرايي ئه‌و كاسێته و ئه‌و ده‌نگه به‌سۆزه نوێيه بڵاو ده‌بێته‌وه ده‌بێته پڕ فرۆشترين كاسێتى هونه‌رى به‌هه‌زارانى لێده‌فرۆشرێـت، به‌ڵام جێى داخه بڕێكى كه‌م پاره ده‌ده‌ن به خانمه هونه‌رمه‌ند ئايشه شان و مافى خۆيي پێ ناده‌ن، وداهاتێكى زۆر بۆ كابراى جوله‌كه‌و كۆمپانياكه ده‌بێـت.
خانمه هونه‌رمه‌ند ئايشه شان به‌و شێوه ده‌رده‌دڵى خۆى ده‌كات له‌و ژيانه‌ى كه‌له‌ئه‌سته‌نبول ڕووبه‌ڕووى بۆته‌وه ( ژيان به‌رده‌وام بوو به‌ڵام هيچ كه‌سێكم نه‌ده‌ناسى ، ده‌وڵه‌مه‌ند و مليۆنێر خاوه‌نى هه‌موو شتێك بوون ، به‌ڵام من به‌ته‌نيا هه‌ژار و نه‌دار بووم ، دووجار هه‌وڵى خۆكوشتنمدا به‌ڵام له‌دوايدا په‌شيمان ده‌بوومه‌وه ، گوشارێكى توند له‌سه‌ر ده‌روونم هه‌بوو، فرۆشيارى كاسێته‌كه‌م به پاره‌يه‌كى باش كاسێته‌كانمى ده‌فرۆشت و له‌به‌رامبه‌ردا پاره‌يه‌كى زۆر كه‌مى به من ده‌دا )
له‌گه‌ڵ ده‌ركه‌وتن و ناوبانگى زياتر په‌يداكردن له‌دنياى هونه‌ر و له‌به‌رئه‌وه‌ى كه به زمانى كوردى گۆرانى خوێندووه ، بێگومان فشار و دژايه‌تيه‌كى زۆر و ڕێگرى و به‌ربه‌ست له‌به‌رده‌ميدا كراوه لهلايهن هونه‌رمه‌نده توركه‌كانه‌وه، هونه‌رمه‌نده شۆخ و شه‌نگه‌كه‌ى كوردان كۆڵى نه‌داوه‌و به‌رده‌وام بووه له‌سه‌ر ئه‌و ڕێبازه پيرۆزه‌ى و درێژه دان به‌كارى هونه‌رى ، لهلايهن سيايه‌تى توركياوه ڕێگه‌ى پێنادرێت كه‌به‌رده‌وام بێت و پۆليسى تورك بێزارى ده‌كه‌ن و نايه‌ڵن كه گۆرانى بخوێنێ، بۆده‌ربازبوون له‌و دۆخه پڕ چه‌رمه‌سه‌رييه‌و ڕێگرى له‌ئازادى هه‌ست وده‌ربڕين و خوێندنى گۆرانى به‌زمانى دايك ، به‌ناچارى له‌ساڵى (1972) ڕووده‌كاته وڵاتى ئه‌ڵمانيا ، له‌شارى ( ميوشن _ ميونيخ ) ماوه‌ى چوار ساڵ نيشته جێ ده‌بێت ، له‌ئه‌ڵمانيا و چه‌ند وڵاتێكى ديكه‌ى ئه‌وروپا ،ئاهه‌نگ و كۆنسێرت سازده‌كات .
خانمه هونه‌رمه‌ند ئايشه شان له‌به‌رئه‌وه‌ى هه‌رله‌سه‌ره‌تاوه له ڕۆحه‌وه تێكشكاوه و به‌نائومێدى و بێ هيواى له‌ماڵباته‌كه‌ى هاتۆته ده‌ر و هه‌موو كات له‌بيرى خوشك و برا و كه‌س و كار و زێده‌كه‌يدا بووه ، ئێستاش كه له‌ژيانى غوربه‌ت و نامۆييدا ده‌ژيي، ئازاره‌كانى دوو هێنده زيادى كردووه و هه‌موو كات حه‌زو خولياى ديده‌نى كه‌سوكاره‌كه‌ى وه‌ك مه‌لێك ده‌داته شه‌قه‌ى باڵ و به‌ره‌و دياربه‌كر هه‌ڵده‌فڕێت ، له‌ساڵى (1975) ده‌گه‌ڕێته‌وه ئه‌سته‌نبوڵ،خانمه هونه‌رمه‌ند ئايشه شان ، ده‌نگخۆشێكى خودايي به‌خشنده و زاده‌ى چيا و ده‌شت و دۆڵ و ژينگه‌ى پاك و جوانى كوردستانه ، ماوه‌ى چه‌ند ساڵيكه له‌و سرووشته دڵڕفێنه‌ى كوردستان دووره‌و ، دڵى مه‌يل ده‌كات بگه‌ڕێته‌وه بۆ شوێنى له‌دايكبوونى ، به‌ڵام هونه‌رمه‌ند له‌مێژبووه خه‌ونێك و ئاواتێكى هه‌بووه سه‌ردانى باشوورى كوردستان بكات ، چه‌ندجارێكيش هه‌وڵى داوه، به‌ڵام وه‌ڵامه‌كان به‌خواستى ئه‌و نه‌بووه ، تا وه‌رزى پايزى ساڵى (1979) ئه‌و هه‌له‌ى بۆ ده‌ڕه‌خسێت و به‌خۆشحاڵييه‌وه ڕووده‌كاته باشوور و دێته شارى هه‌ولێر و دهۆك ، هونه‌رمه‌ندانى شارى هه‌ولێر ئامێزى به‌خێرهاتن و شادمانى بۆ ده‌كه‌نه‌وه ، (تيپى هونه‌رى هه‌ولێر ) له‌و ماوه‌يه‌دا كۆنسێرتێك له‌هۆڵى (گه‌ل ) و ئاهه‌نگێكى له‌يانه‌ى (فه‌رمانبه‌ران ) بۆ سازده‌كه‌ن ، خانمه هونه‌رمه‌ند ئايشه شان له كۆنسێرته‌كه‌ى هۆڵى گه‌ل له‌به‌رامبه‌ر ئه‌و هه‌موو سۆزو خۆشه‌ويستى و ڕێزلێنان و به‌خێرهاتنه‌ى لێكراوه له‌سه‌ر شانۆ به‌م شێوه‌يه هه‌ستى خۆى ده‌ربڕيوه ( خوشك و براى عه‌زيز، ئه‌ز مه‌سروورم ، به‌ختيارم ، پڕ مرازى دڵى من بوو ، ئه‌زبێمه عێراقێ ، مه‌مله‌كه‌تێ عه‌زيز ، ده‌ساڵ و پازده ساڵه مرازم دكر ئه‌ز بهاتيامه ، به‌ڵێ قيسمه‌ت نه‌بوو، ئيمسال ئه‌ز نه‌خۆش كه‌تم شه‌ش ، حه‌فت دختۆر ل سه‌ر سه‌رێ من بوون ، دختۆره‌كان گوتى : مه‌ڕۆ عێراقێ ، ڕێگه دووره بۆته نه‌باشه ، منێ گوت ئه‌گه‌ر ئه‌ز بمرم ، دێ هه‌ڕم )
هه‌روه‌ها هونه‌رمه‌ند و مامۆستا ( وريا ئه‌حمه‌د) له‌ياده‌وه‌رييه‌كانى خۆيدا باسى ئه‌و رۆژه و ئاهه‌نگانه‌مان به‌وشێوه‌يه بۆ ده‌كات ( له‌به‌ر زۆرى ئاماده‌بوونى جه‌ماوه‌رى شارى هه‌ولێر ، به‌په‌رۆشه‌وه بوون بۆ ديدارو ده‌نگى خۆشيي ئه‌و خانمه هونه‌رمه‌نده شيرينه‌ى كورد ئايشه شان ، له‌ناو هۆڵه‌كه‌دا جێگا نه‌مابوو ، خه‌ڵكێكى زۆر له‌ده‌ره‌وه‌ى هۆڵه‌كه مابوونه‌وه، ئه‌و ڕۆژه ئايشه شان به‌كوێرايي چاوى دوژمنان جل و به‌رگى نه‌ته‌وه‌يي ڕه‌نگ سوورى پۆشيبوو، هه‌رئه‌وڕۆژه هونه‌رمه‌ندانى نه‌مر ( تايه‌ر تۆفيق ، مام ڕه‌سوڵ گه‌ردى ، ته‌حسين ته‌ها و فوئاد ئه‌حمه‌د ) له‌سه‌ر شه‌ره‌فى ئه‌و خانمه هونه‌رمه‌ند ميوانه هه‌ريه‌كه و به‌گۆرانييه‌ك به‌شدارى ئه‌و كۆنسێرته‌‌يان كرد ، له‌به‌شێكى ديكه‌ى بيره‌وه‌ريه‌كانيدا مامۆستا وريا ئه‌حمه‌د ده‌ڵێت : هه‌رئه‌و ماوه‌يه شه‌وێك له‌يانه‌ى فه‌رمانبه‌ران جگه له‌و هونه‌رمه‌نده نه‌مرانه پێشتر ناوم هێنان گۆرانيبێژى كۆچكردوو ( حه‌يده‌ر به‌قاڵ _ حه‌يده‌ره كه‌چه‌ڵ) گۆرانييان خوێند، هه‌روه‌ها ئاهه‌نگى تايبه‌تى له‌گه‌ڵ هونه‌رمه‌ندان ( محه‌مه‌د عارف جزيرى ، حه‌سه‌ن جزيرى ، عيسا به‌روارى و ته‌حسين ته‌ها ساز و تۆماركرد )
له‌م سه‌ردانه‌يدا خانمه هونه‌رمه‌ند ئايشه شان ناوبانگێكى زێده‌ترله‌باشوورى كوردستان ده‌رده‌كات و به‌رهه‌مه‌كانى پێشوازييه‌كى زياترى لێكراوه .
به‌هه‌وڵ و هيمه‌تى كه‌سانى دڵسۆزو خه‌مخۆر ئه‌و خانمه ده‌نگ زوڵاڵه ده‌يگه‌يه‌ننه ڕاديۆى كوردى به‌غدا و له‌وێ چه‌ندين ولاوك وستران تۆمارده‌كات و له ته‌له‌فزيۆنى كه‌ركوكيش لاوكى ( قه‌ده‌رێ يار ) تۆمارده‌كات ، ئه‌م گه‌شته‌ى خانمه هونه‌رمه‌ند بۆشاره‌كانى هه‌ولێر و دهۆك و له‌نزيكه‌وه ئاشنابوون به‌ده‌نگ و ڕه‌نگى گه‌وره هونه‌رمه‌ندانى باشوور ، جگه له‌وه‌ى هونه‌ره‌كه‌ى خۆى نوێكرده‌وه به‌ڵام له‌ناخه‌وه هه‌ست به‌ئاراميي و ئاسووده‌يي ده‌كات چونكه له‌ناو هاوزمان و كه‌س وكار و نه‌ته‌وه‌كه‌ى خۆيدايه‌و به‌ئازادانه به‌زمانى شيرينى كوردى ده‌دوێ ، به‌ڵام به‌داخه‌وه دواى ئه‌وه ماوه كورته ، ديسانه‌وه لێره ده‌كه‌وێته ژێر هه‌ڕه‌شه‌و فشار لهلايهن حيزبى به‌عسه‌وه و ئاگادارده‌كرێت كه بگه‌ڕێته‌وه بۆ توركيا،
له‌گه‌ڵ ئه‌و خه‌مه گه‌وره‌يه‌ى له‌ناخيدا هه‌ميشه بوونى هه‌بووه و هه‌ميشه ئازارى له دوورى له‌زێد و كه‌س و كاره‌كه‌ى چه‌شتووه ، به‌ڵام خه‌مى نه‌ته‌وه بنده‌سته‌كه‌شى فه‌رامۆش نه‌كردووه ،
لاوك و سترانه‌كانى خانمه هونه‌رمه‌ند ئايشه شان ،هه‌ريه‌كه بۆ خۆيان چيرۆك و داستانێك له مێژووى نه‌ته‌وه‌كه‌مان ده‌گێڕنه‌وه، هه‌روه‌ها ئه‌و گۆرانيي و لاوكانه‌ى كه برين و ئازاره‌كانى دڵى خۆيي و دوورى له‌دايك و ئه‌وانه‌ى له‌باوكه‌وه به‌ميرات بۆى مابوونه‌وه وگۆرانييه نه‌ته‌وه‌ييه‌كان له‌سه‌ر كاره‌سات و ڕووداوه‌كانى به‌سه‌ر گه‌له‌كه‌يدا هاتووه چڕيونى .
نموونه‌ى گۆرانيي و لاوكه‌كانى خانمه هونه‌رمه‌ند ئايشه شان ( بێريڤانێ ، جه‌به‌لى ، مه‌م و زين ، مه‌يرۆ و حه‌سه‌نيكۆ ، قه‌ده‌رێ يار، دايكێ قوربان و ئاڤا چه‌مێ دياربه‌كر ، ديسا ئيرۆ تێيه لێمه لێمه ، حه‌جێ خانم ، ديسا ئيرۆ دڵێ من شه‌وتى ، دايكا من كه‌وت بيرا منه، دهێسترێن چاڤێن من ، غه‌ريبا خوه‌دێ ، وه‌ك بارانا به‌هارێ ، تێ ژ خوه‌را ناسه‌كينه، د ئه‌يواخ دايێ غه‌ريبم دايێ بێ كه‌سم دايێ ) و گۆرانييه نه‌ته‌وه‌ييه‌كانى ( وه‌رن وه‌رن پێشمه‌رگه ، نه‌ورۆز ، شرناخ ، مه‌گرى )
هونه‌رمه‌ند ئايشه شان له‌كۆتا ساڵه‌كانى ته‌مه‌نيدا له‌شارى (ئيزمير ) نيشته‌جێ ده‌بێـت ، له فه‌رمانگه‌ى (پۆست ) ى ئه‌و شاره كارده‌كات ، درێژه‌ى كاره هونه‌رييه‌كانى له‌سه‌ره‌تاوه تا ساڵى (1991) به‌رده‌وامى بووه ، ئيتر واز له‌لاوك و سترانچڕين دێنێ ، له‌به‌رئه‌وه‌ى له‌ساڵى (1992) دووچارى نه‌خۆشيي ( شێرپه‌نجه ) ده‌بێت .
به‌ده‌ست ئازارى نه‌خۆشيي و ده‌ردى هه‌ژارى و بێكه‌سى و دوور له ئاوهه‌واى زێد و نيشتمانه‌كه‌ى ده‌ناڵێنێ و ژيانێكى سه‌خت به‌ڕێ ده‌كات ، تا ده‌كه‌وێته نه‌خۆشخانه له‌شارى ئيزمير ، خانمه هونه‌رمه‌ندى ،هونه‌ر ده‌وڵه‌مه‌ند و لێوان لێو له ستران و لاوك ، له ڕێكه‌وتى (18/12/1996) له‌نه‌خۆشخانه‌ى ئيزمير گيان ده‌سپێرێت و بۆ هه‌ميشه به‌وهيوايه بووه ڕۆژێك بێت و بگه‌ڕێته‌وه دياربه‌كر و به‌ديدارى كه‌س و كاره‌كه‌ى شادبێته‌وه ،به‌داخه‌وه چاوه‌كانى لێك ده‌نێ و گۆڕ غه‌ريب ده‌بێت و ماڵئاوايي له‌هونه‌ر ى ستران و لاوك و نه‌ته‌وه‌كه‌ى ده‌كات، به‌ڵام ناو و هونه‌ره به‌رزه‌كه‌ى بۆ هه‌ميشه له‌ناو ڕۆح و دڵ و ده‌روونى نه‌ته‌وه‌كه‌يدا ده‌مێنێته‌وه، ڕۆحى شاد و ياد و ياده‌وه‌رى و لاوك و سترانه‌كانى هه‌موو كات به‌رز و پڕشكۆ بن.
جه‌مالى ده‌لاك 18ی12ی2024
سه‌رچاوه : (*1و3 و 4 و 6 و 9) بابه‌تێك له‌سه‌ر هونه‌رمه‌ند ئايشه شان به‌ناوى ( عه‌يشه شان له‌كاتى خۆيدا نه‌هات) له‌نوسينى ( بازێ قه‌نديلێ) له‌سايتێك به ڕێنوسى لاتينى نوسرابوو، به‌داخه‌وه ناوى سايته‌كه‌م نه‌زانى، ساڵى 2018 وه‌رمگرتووه .
(*2) عائيشه‌شان ....سايتى ( بنكه‌ى ڕوناكبيرى گه‌لاوێژ _18/12/2019)
(*5 و 7) كتێبى ، گۆرانيبێژه نه‌مره‌كان _ به‌شى يه‌كه‌م _ باكوورى _لاپه‌ڕه(202)
(*8) خانمه گۆرانيبێژى كورد ئايشه شان _ گۆڤارى چلاواز _ ژماره ( 53) حوزه‌يرانى 2010 _ ئاماده‌كردنى (هاژه) لاپه‌ڕه ( 28)
کۆمێنت (0)
تا ئێستا هیچ کۆمێنتێک نەکراوە.