(بێرتۆڵد برێخت)ی نوسه‌ری ئه‌ڵمانی ده‌ڵێت: نانێك و شانۆییه‌كم بده‌رێ، گه‌لێكی به‌ختیارت ده‌ده‌مێ. كه‌واته شانۆ ڕێگه‌ی به‌ختیاری و هێزی ڕۆشنبیری و په‌روه‌رده‌ی نه‌وه‌كانمانه له‌سه‌ر بنه‌مایه‌كی هزری ته‌ندروست بنیات ده‌نێت..
بۆیه من ده‌مه‌وێت باس له چه‌مكی به شانۆكردنی پڕۆگرامی خوێندن بكه‌م، كه بریتییه له گۆڕینی بابه‌ته‌كان بۆ ماده‌ی دراماتیك بۆ به‌رزكردنه‌وه‌ی ئه‌زموونی فێربوون. ئه‌م شێوازه پشت به هاوكاری فێرخوازان ده‌به‌ستێت، كه ئاسانكارییان بۆ ده‌كات بۆ وه‌رگرتن و تێگه‌یشتن له ناوه‌ڕۆكه‌كه. شانۆ ڕێبازێكی داهێنه‌رانه‌یه له بواری په‌روه‌رده‌دا و كاریگه‌رییه‌كه‌ی بۆ یه‌كه‌مجار له‌لایه‌ن (دۆرۆتی هیسكۆت )ه‌وه له ڕێگه‌ی میتۆدی (مامۆستا له ڕۆڵدا ) له كۆتایی سه‌ده‌ی بیسته‌مدا ناسێندرا..
زۆرجار شێوازه نه‌ریتییه‌كانی فێركردن به شێوه‌یه‌كی یه‌كلایه‌نانه زانیاری ده‌خه‌نه ڕوو، یه‌كگرتوویی و ته‌واوكارییان نییه. به شانۆكردنی پڕۆگرامی خوێندن ستراتیژییه‌ك پێشكه‌ش ده‌كات كه درامای چێژبه‌خش و سه‌رنجڕاكێش ده‌خاته ناو پرۆسه‌ی فێربوون و وانه‌وتنه‌وه. بیرۆكه‌ی بنه‌ڕه‌تی ئه‌وه‌یه كه خوێندكاران هان بدرێت بۆ نزیكبوونه‌وه له بابه‌ته‌كه وه‌ك ئه‌وه‌ی گروپێكی خه‌یاڵی شاره‌زا بن، ڕێگه‌ی تایبه‌تی خۆیان بۆ فێربوون بدۆزنه‌وه.
به گرتنه‌به‌ری ئه‌م ڕێبازه، ده‌توانین پاڵنه‌ره‌كانی خوێندكاران په‌روه‌رده بكه‌ین بۆ تێگه‌یشتن له به‌رنامه‌كان و پرسه‌كانی بڕیاردان. لایه‌نه مرۆیی و هونه‌ریه‌كانی په‌روه‌رده و هونه‌ر تێكه‌ڵ ده‌كات، به‌ها بۆ ژیانیان زیاد ده‌كات و له هه‌مان كاتدا ئاشتی و سه‌قامگیری به‌ره‌وپێش ده‌بات.
به داننان به گرنگی ئه‌م ستراتیژه له پرۆسه‌ی په‌روه‌رده و كاریگه‌ری له‌سه‌ر هاوسه‌نگی ده‌روونی خوێندكاران، پێویسته جه‌خت له‌سه‌ر گرنگی به‌كارهێنانی مه‌نهه‌جی شانۆیی له وانه‌وتنه‌وه‌دا بكه‌ینه‌وه. دراما كاریگه‌ری ئه‌رێنی له‌سه‌ر باری ده‌روونی هه‌یه له كاتی فێربوون و وانه‌وتنه‌وه‌دا، ڕێگه به خوێندكاران ده‌دات چێژ له بابه‌ته‌كه وه‌ربگرن، به‌تایبه‌تی كاتێك ده‌گۆڕدرێت بۆ شانۆگه‌رییه‌كی گشتگیر و كاریگه‌ر. ئه‌م ڕێبازه كارامه‌یی و گفتوگۆ و ئاڵوگۆڕی بیرۆكه‌كان به‌رز ده‌كاته‌وه. مامۆستایان ڕۆڵێكی گرنگ ده‌گێڕن له زیندووكردنه‌وه‌و پابه‌ندبوون به كولتووری به‌رنامه‌یی و ته‌كنیكییه‌كان بۆ چالاككردنی پرۆسه‌ی په‌روه‌رده‌یی، پێشخستنی یه‌كسانی، ئاسانكاری بۆ وانه‌وتنه‌وه و وه‌رگرتنی كه‌ره‌سته‌ی فێربوون، و فراوانكردنی بازنه‌ی په‌روه‌رده.
به شانۆكردنی مه‌نهه‌ج چه‌مكی جۆراوجۆر له‌خۆده‌گرێت، له‌وانه ئه‌زموونی دراماتیك یان ئه‌زموونی شانۆی په‌روه‌رده‌یی. ئامانجی ڕێكخستنی ناوه‌ڕۆكی مه‌نهه‌ج و شێوازی وانه‌وتنه‌وه‌یه له ڕێگه‌ی گفتوگۆی ئاساییه‌وه. به پرۆگرامكردنی شانۆی منداڵان له قوتابخانه‌كان و به‌ستنه‌وه‌ی به‌و بابه‌ت و وانانه‌ی كه له پۆلدا ده‌یخوێنن، ئه‌زموونه ناڕاسته‌وخۆكان ده‌گۆڕدرێن بۆ ئه‌زموونی ڕاسته‌وخۆ.
ئه‌م ڕێبازه وه‌ك ئامرازێك بۆ ساده‌كردنه‌وه و شیكردنه‌وه‌ی بابه‌ته‌كان به شێوه‌یه‌كی شانۆیی، پێشكه‌شكردنیان وه‌ك شانۆنامه‌یه‌ك كه ته‌وه‌ری زانستی و بزووتنه‌وه زاڵه به‌سه‌ریاندا. له ڕێگه‌ی دیالۆگه‌كانی نێوان كاره‌كته‌ره‌كانه‌وه، بیروباوه‌ڕ و زانیاری و به‌ها په‌روه‌رده‌یی و جوانكارییه‌كان به شێوه‌یه‌كی هاوسه‌نگ ده‌گه‌یه‌نێت، دڵنیایی ده‌دات له‌وه‌ی كه چێژ و سوود توخمێكی دانه‌بڕاون له ئه‌زموونی فێربوون.
له كۆتاییدا، به شانۆكردنی مه‌نهه‌ج توانای گه‌وره‌ی هه‌یه بۆ په‌روه‌رده. به وه‌رگرتنی دراما و شانۆ، ده‌توانین ژینگه‌یه‌كی فێركاری سه‌رنجڕاكێش و خزمه‌تكار دروست بكه‌ین. با به‌های ئه‌م ڕێبازه بناسین و پێكه‌وه كار بكه‌ین بۆ ئه‌وه‌ی بیخه‌ینه ناو پراكتیكه‌كانی وانه‌وتنه‌وه‌مانه‌وه، له كۆتاییدا په‌روه‌رده‌یه‌كی باش و ده‌وڵه‌مه‌ندكه‌ر بۆ خوێندكاران دابین بكه‌ین.
ئامانجه‌كانی به شانۆكردنی پڕۆگرامی خوێندن: به‌رزكردنه‌وه‌ی په‌روه‌رده له ڕێگه‌ی دراما
پێشه‌كی:
به شانۆكردنی پڕۆگرامی خوێندن ڕێبازێكی هاوچه‌رخه كه ئامانجی شۆڕشكردنه له پرۆسه‌ی په‌روه‌رده‌دا. هه‌وڵده‌دات گفتوگۆیه‌كی هاوبه‌ش له نێوان مامۆستایان و خوێندكاراندا دروست بكات، كه تێگه‌یشتنێكی قووڵتر له ناوه‌ڕۆكی په‌روه‌رده‌یی له ڕێگه‌ی هه‌وڵه هاوبه‌شه‌كانه‌وه به‌ره‌وپێش ده‌بات. ئه‌م وتاره تیشك ده‌خاته سه‌ر ئامانجه‌كانی به شانۆكردنی پڕۆگرامی خوێندن، تیشك ده‌خاته سه‌ر تواناكان بۆ ساده‌كردنی بابه‌ته‌كان، به‌رزكردنه‌وه‌ی گه‌شه‌سه‌ندنی ده‌روونی و كۆمه‌ڵایه‌تی خوێندكاران، باشتركردنی شێوازه‌كانی وانه‌وتنه‌وه و په‌روه‌رده‌كردنی قه‌درزانی هونه‌ری.
ساده‌كردنه‌وه‌ی بابه‌ت و پرۆگرامه‌كانی خوێندن:
به شانۆكردنی پڕۆگرامی خوێندن ئامانجی ساده‌كردنی بابه‌تگه‌لێكی ئاڵۆزه و زیاتر ده‌ستڕاگه‌یشتن و تێگه‌یشتنیان بۆ خوێندكاران. به تێكه‌ڵكردنی توخمه دراماتیكییه‌كان، خوێندكاران ده‌توانن به شێوه‌یه‌كی كارلێككارانه‌تر و قۆڵتر له‌گه‌ڵ ماده‌كه‌دا به‌شداربن، به‌مه‌ش تێگه‌یشتنه‌كانیان بچه‌سپێنن
گه‌شه‌پێدانی ده‌روونی و كۆمه‌ڵایه‌تی:
به‌كارهێنانی شانۆ له پڕۆگرامی خوێندندا ئامانجی به‌شداریكردنه له گه‌شه‌سه‌ندنی ده‌روونی و كۆمه‌ڵایه‌تی خوێندكاران. چالاكییه شانۆییه‌كان به شكاندنی به‌ربه‌سته‌كانی ترس و به‌ئاگابوون، ژینگه‌یه‌كی سه‌لامه‌ت و پاڵپشت بۆ خوێندكاران بۆ ده‌ربڕینی خۆیان دروست ده‌كه‌ن. ئه‌مه‌ش گه‌شه‌پێدانی كه‌سی و متمانه به‌خۆبوون و توانای تێپه‌ڕاندنی به‌ربه‌سته‌كان و چاره‌سه‌ركردنی كێشه‌كان په‌روه‌رده ده‌كات.
ڕاهێنانی به‌كارهێنانی زمان:
به شانۆكردنی پڕۆگرامی خوێندنه‌كه ده‌رفه‌تێك بۆ ڕاهێنانی به‌كارهێنانی زمان ده‌ڕه‌خسێنێت. له ڕێگه‌ی ئه‌نجامدانی سیناریۆ و دیالۆگه‌كانه‌وه، خوێندكاران په‌ره به تواناكانی زمانیان ده‌ده‌ن، له‌وانه وشه‌سازی، بێژه‌كردن، خستنه‌ڕوو. ئه‌مه‌ش توانای په‌یوه‌ندیكردنیان به‌رز ده‌كاته‌وه و ده‌ربڕینی كاریگه‌ر به‌ره‌وپێش ده‌بات.
چاندنی چێژوه‌رگرتن له هونه‌ری:
یه‌كێك له ئامانجه‌كانی به شانۆكردنی پڕۆگرامی خوێندن، چاندنی چێژی جوانكاری و هونه‌ری خوێندكارانه. به به‌شداریكردن له‌گه‌ڵ هونه‌ره شانۆییه‌كان، خوێندكاران په‌ره به قه‌درزانییه‌كی جوانی ده‌ربڕینی هونه‌ری ده‌ده‌ن. پێویسته ده‌رفه‌ت بۆ خوێندكاران دابین بكرێت بۆ گه‌ڕان و دۆزینه‌وه‌ی به‌هره شانۆییه‌كانیان، ئه‌مه‌ش ڕێگه‌یان پێبدات له هه‌وڵه هونه‌ریه‌كانیاندا گه‌شه بكه‌ن
چالاككردنی ڕۆڵی په‌روه‌رده‌یی :
به شانۆكردنی پڕۆگرامی خوێندن ئامانجیه‌تی ڕۆڵی په‌روه‌رده‌یی مامۆستایان چالاك بكات به گرتنه‌به‌ری ڕێبازێكی سه‌رنجڕاكێش. مامۆستایان به تێكه‌ڵكردنی ته‌كنیكه‌كانی شانۆ، ژینگه‌یه‌ك بۆ پۆل دروست ده‌كات كه به‌شداری و حه‌ماسه‌تی خوێندكاران به‌ره‌وپێش ده‌بات. ئه‌م ڕێبازه جه‌خت له‌سه‌ر به‌های هاوكاری ده‌كاته‌وه و هانی خوێندكاران ده‌دات كه ڕۆڵێكی چالاكانه له فێربوونی خۆیاندا بگێڕن.
هاندانی بیركردنه‌وه و خه‌یاڵی ڕه‌خنه‌یی:
چالاكییه شانۆییه‌كان بیركردنه‌وه و خه‌یاڵی ڕه‌خنه‌یی دروست ده‌كه‌ن. فێرخوازه‌كان هانده‌درێن بۆ بیركردنه‌وه‌ی داهێنه‌رانه و دۆزینه‌وه‌ی چاره‌سه‌ر له ڕێگه‌ی گه‌ڕان به‌دوای كاره‌كته‌ر و سیناریۆی جۆراوجۆر. به تێكه‌ڵكردنی توخمه‌كه‌ی خه‌یاڵ، به شانۆكردنی پڕۆگرامی خوێندنه‌كه ده‌رفه‌تی فێربوونی نوێ و ئه‌زموونی بۆ خوێندكاران ده‌ڕه‌خسێنێت.
هه‌مه‌چه‌شنكردنی شێوازه‌كانی وانه‌وتنه‌وه:
به شانۆكردنی پڕۆگرامی خوێندن بانگه‌شه بۆ جیابوونه‌وه له شێوازه ته‌قلیدییه‌كانی فێركردن ده‌كات. په‌روه‌رده‌كاران به ناساندنی هونه‌ری شانۆ ده‌توانن شێوازه‌كانی وانه‌وتنه‌وه‌یان هه‌مه‌چه‌شن بكه‌ن و له ته‌كنیكه فێركارییه یه‌ك ده‌نگ وتۆن و وشكه‌كان دوور بكه‌ونه‌وه. تێكه‌ڵكردنی توخمه دراماتیكییه‌كان وروژاندن و جۆراوجۆری بۆ ئه‌زموونی فێربوون زیاد ده‌كات، په‌ره به به‌شداریكردن و پاڵنه‌ره‌كانی خوێندكاران ده‌دات.
ئه‌نجام:
به شانۆكردنی پڕۆگرامی خوێندنه‌كه توانای بێئه‌ندازه‌ی هه‌یه بۆ به‌رزكردنه‌وه‌ی په‌روه‌رده به تێكه‌ڵكردنی دراما له پرۆسه‌ی فێربووندا. ئه‌م ڕێبازه به ساده‌كردنی بابه‌ته‌كان، پێشخستنی گه‌شه‌سه‌ندنی ده‌روونی و كۆمه‌ڵایه‌تی، په‌روه‌رده‌كردنی قه‌درزانی هونه‌ری و هه‌مه‌چه‌شنكردنی شێوازه‌كانی وانه‌وتنه‌وه، ژینگه‌یه‌كی په‌روه‌رده‌یی دینامیكی و ده‌وڵه‌مه‌ندكه‌ر دروست ده‌كات. زاڵبوون به‌سه‌ر به‌ربه‌سته‌كانی وه‌ك نه‌بوونی وانه‌ی شانۆ، كارمه‌ندانی لێهاتوو، و سنوورداركردنی بودجه پێویستی به به‌رنامه‌ی گشتگیر، دۆزینه‌وه‌ی به‌هره، ستافی تایبه‌تمه‌ند، بودجه‌ی تایبه‌تمه‌ند، و هاوكاری به‌هێزی نێوان دامه‌زراوه په‌روه‌رده‌یی و كولتوورییه‌كان هه‌یه. به وه‌رگرتنی ئامانجه‌كانی به شانۆكردنی پڕۆگرامی خوێندن، ده‌توانین په‌روه‌رده‌یه‌كی گشتگیر پێشكه‌ش به خوێندكاران بكه‌ین كه گه‌شه‌ی فیكری و سۆزداری و هونه‌رییان په‌روه‌رده بكات"..
ژیار ئیسماعیل
به شانۆ كردنی پرۆگرامی خوێندن له هه‌رێمی كوردستان
100%
کۆمێنت (0)
تا ئێستا هیچ کۆمێنتێک نەکراوە.