Erbil 17°C ھەینی 04 تشرینی یەکەم 02:09

مزه‌فه‌ر كامگار :ئاواتم بوو له‌نزیكه‌وه‌ هونه‌رمه‌ند حه‌سه‌ن زیره‌ك ببینم ..؟!

کوردستان TV
100%

شاری سنه‌ی ڕۆژهه‌ڵاتی كوردستان لانكه‌ی هونه‌ر و هونه‌رمه‌ندانی ده‌ست و په‌نجه‌ زێڕین و گه‌رووی پاراوی ڕه‌سه‌نی كوردی، زێدی ده‌یان هونه‌رمه‌ندی ژه‌نیار و ده‌نگبێژی خۆڕسكی به‌توانای گه‌له‌كه‌مانه‌، به‌هه‌ست و سۆزی هونه‌رییان خزمه‌تێكی زۆر و فراوانیان به‌ هونه‌ری مۆسیقا و گۆرانی كوردی كردووه‌ و ته‌نانه‌ت خزمه‌تیان به‌ هونه‌رمه‌ندانی فارسیش كردووه‌،ئه‌گه‌ر گه‌ره‌كمان بێت به‌لوتفه‌وه‌ ناو و نازناوه‌كانیان بنووسین، ده‌بێت چه‌ند لاپه‌ڕه‌یه‌ك بۆ ناوی ئه‌و هونه‌رمه‌ندانه‌ ته‌رخان بكه‌م ماشه‌ڵلایان لێبێت.

هونه‌رمه‌ندی ژه‌نیاری ئامێری كلارنێت،( مزه‌فه‌ر كامگار) یه‌كێكه‌ له‌و هونه‌رمه‌ندانه‌ی له‌شاری سنه‌وه‌ كانگای ئاواز و مۆسیقا،به‌ئامێره‌ شیرینه‌كه‌ی زیاتر له‌ په‌نجا ساڵه‌ له‌خزمه‌تی هونه‌ری مۆسیقا و گۆرانی كوردی دابووه‌، به‌رله‌وه‌ی به‌حورمه‌ته‌وه‌ بچمه‌ خزمه‌تی ئه‌و هونه‌رمه‌نده‌ ئازیزه‌ی شاری سنه‌ ، به‌پێویستی ده‌زانم یادێك له‌ناو و نازناوی ئه‌و هونه‌رمه‌ندانه‌ بكه‌ین ئه‌وانیش له‌ڕێی ژه‌نینی ئامێری كلارنێته‌وه‌ خزمه‌تێكی گه‌وره‌یان به‌ هونه‌ری نه‌ته‌وه‌كه‌یان كردووه‌، هه‌ندێك له‌و هونه‌رمه‌ندانه‌ ده‌ستپێكی كاری هونه‌ریی و ئاشنابوونیان به‌ئامێری كلارنێت له‌ڕێی تیپی ( مۆسیقای سه‌ربازی) یه‌وه‌ بوونه‌ته‌ ڕێبوارێكی به‌ئه‌مه‌كی ڕێگاپیرۆزه‌كه‌ی هونه‌ر.

هونه‌رمه‌ندان ( نه‌سروڵڵای مه‌شعوف) ، (عه‌باسی نیرومه‌ند1931_27/9/2016  سنه‌) ، ( حه‌سه‌ن یوسف زه‌مانی1931_16/8/2009كه‌نه‌دا) ،( فه‌ریبورزی فه‌خاری) ،( قادر دیلان1928_18/3/1999 له‌ڕادیۆی كوردی به‌غدا و تیپی مۆسیقای مه‌وله‌وی)،( شه‌وكه‌ت ڕه‌شید 1930_ 17/4/1991 له‌كۆمه‌ڵه‌ی هونه‌ر و وێژه‌ی كوردی و تیپی مۆسیقای سۆلاڤ و تیپی مۆسیقای باواجی كۆیه‌) ،( عومه‌رسه‌ركار، تیپی مۆسیقای سلێمانی ) ،( سامی سڵێمان یوسف،  تیپی مۆسیقای مه‌وله‌وی ) ،( عه‌بدوالواحید حه‌سه‌ن، تیپی مۆسیقای مه‌وله‌وی) ،( قادری سه‌یاحی 1943_17/4/2022) ،جێی خۆشحاڵییه‌ ئه‌مڕۆ كۆمه‌ڵێك گه‌نج و لاوی دڵسۆز بۆ هونه‌ری مۆسیقا له‌سه‌ر ئامێری كلارنێت خزمه‌ت ده‌كه‌ن وه‌ك هونه‌رمه‌ندان ( هێرش عه‌بدولڕه‌حمان ، ڕێبین جه‌مال ، هێمن سه‌لاح ، هه‌ڵوێست كۆیی) و هونه‌رمه‌ندی جوانه‌مه‌رگ( رێهات مامه‌عه‌زه‌ 13/2/2000_12/12/2018).

دروود و سڵاو بۆ گیانی پاكی هونه‌رمه‌ندانی كۆچكردوو، یاد و یاده‌وه‌رییه‌كانیان به‌رزو هه‌رده‌م له‌لوتكه‌ی شكۆداریدابن ، واته‌ له‌ناو مۆسیقا و گۆرانی كوردیدا ئامێری كلارنێت، یه‌كێكه‌ له‌و ئامێره‌ مۆسیقیانه‌ گرنگی بایه‌خی خۆی هه‌یه‌و له‌ڕێی هونه‌رمه‌ندانی به‌تواناوه‌ ده‌ژه‌ندرێت و  واته‌ چرای ئه‌و ئامێره‌ وه‌ك ئامێره‌ مۆسیقیه‌كانی دیكه‌ ڕۆشنه‌.

هونه‌رمه‌ند مزه‌فه‌ركامگار...

هونه‌رمه‌ندێكی هێمن و له‌سه‌ره‌خۆ و كه‌مدوو، زۆربه‌كه‌می خۆی له‌قه‌ره‌ی ڕاگه‌یاندنه‌كان داوه‌، ته‌نانه‌ت ڕاگه‌یاندنه‌كانیش له‌به‌رامبه‌ر مێژووی هونه‌ری هونه‌رمه‌ند مزه‌فه‌ر كامگاردا كه‌م ته‌رخه‌من، گه‌ڕام و سۆراخم كرد ده‌رباره‌ی ژیانی هونه‌ریی ، به‌داخه‌وه‌ بابه‌تێكی تێرو ته‌سه‌ل ده‌رباره‌ی ژیانی كۆمه‌ڵایه‌تی و هونه‌ریی ده‌ستم نه‌كه‌وت، به‌پێویستی ده‌زانم  سوپاسگوزاری یه‌ك دوو براده‌ری ئازیزم له‌ شاری سنه‌ بكه‌م ، هاوكارم بوون به پێدانی ‌هه‌ندێك زانیاری ده‌رباره‌ی هونه‌رمه‌ند.

هونه‌رمه‌ند مزه‌فه‌ركامگار ، له‌ساڵی (1943) له‌گه‌ڕه‌كه‌ دێرینه‌كه‌ی شاری سنه( چوارباخ) به‌دنیاهاتووه‌،

له‌ته‌مه‌نی منداڵییه‌وه‌حه‌زوو ئاره‌زووی زۆری بۆ مۆسیقا هه‌بووه‌، له‌به‌رئه‌وه‌ی زێده‌كه‌ی خاوه‌نی هونه‌رێكی ڕه‌سه‌نی ده‌وڵه‌مه‌نده‌، خاوه‌نی چه‌ندین هونه‌رمه‌ندی مۆسیقاژه‌ن وه‌ك ( حه‌سه‌ن كامگار 1923_1992) ،( حوسێن یوسف زه‌مانی 1933_31/12/2013تاران) ،( حه‌سه‌ن یوسف زه‌مانی1931_ 16/8/2009 كه‌نه‌دا) ،( گریشا میكایل زاده‌1929_ 6/4/1999) ،( محه‌مه‌د عه‌بدوالصمدی 1936_؟؟؟؟) و ( عه‌باس نیرومه‌ند1931_27/9/2016)، هه‌روه‌ها بوونی ڕادیۆ له‌و شاره‌دا و ڕادیۆی به‌غدا و ڕادیۆی تاران و كرماشان، ده‌نگی هونه‌رمه‌ندانی پڕچێژ و هه‌ست بزوێنی ( سه‌یدعه‌لی ئه‌سغه‌ری كوردستانی 1882_4/2/1937)، ( حه‌سه‌ن زیره‌ك 1921_26/6/1972) و ( مه‌زهه‌ری خالقی 9/9/1938 سنه‌ )   ئه‌وانه‌ هه‌موو هۆكارن كه‌ هونه‌رمه‌ند له‌ته‌مه‌نی منداڵییه‌وه‌ عاشق به‌مۆسیقاببێت و شه‌یدای ده‌نگی ئه‌و هونه‌رمه‌نده‌ به‌رزانه‌ بووه‌ وله‌گه‌ڵیاندا ژیاوه.

له‌دیدارێكدا هونه‌رمه‌ند مزه‌فه‌ركامگار ده‌ڵێت :

( سه‌ره‌تای كاری هونه‌ریم له‌ڕێی هونه‌ر و ده‌نگی هونه‌رمه‌ندان( سه‌ی ئه‌سكه‌ری كوردستانی، حه‌سه‌ن زیره‌ك و مه‌زهه‌ری خالقی) منیان ڕاكێشایه‌ ناودنیای هونه‌ری مۆسیقاژه‌نینه‌وه‌‌)(1) .

ئه‌و عه‌شق و خۆشه‌ویستییه‌ بۆ ده‌نگی ئه‌و كه‌ڵه‌ هونه‌رمه‌ندانه‌، زیاتر ده‌بێته‌ هانده‌ر و ڕۆژبه‌ڕۆژ عه‌شقی بۆ مۆسیقا له‌ناخیدا ده‌پشكوێت و متمانه‌ به‌خۆیی ده‌كات كه‌ فێری مۆسیقا ببێت، هونه‌رمه‌ند وه‌ك به‌شێك له‌ هونه‌رمه‌ندانی شاره‌ ئازیزه‌كه‌ی ڕووده‌كاته‌ تیپی مۆسیقای( له‌شكری 28ی كوردستان) ، ئه‌و وێستگه‌یه‌ ده‌بێته‌ سه‌ره‌تا بۆ فێربوونی مۆسیقا.

هونه‌رمه‌ند له‌ته‌مه‌نی (18) ساڵیدا، له‌ساڵی(1961) ده‌ستی كردووه‌ به‌كاری هونه‌ریی له‌لای هه‌ردوو هونه‌رمه‌ندی برا و هاوشاری خۆیی، هونه‌رمه‌ندان

 ( حه‌سه‌ن و حوسێن یوسف زه‌مانی)  ئامێری كلارنێتی ژه‌نیوه‌، زۆر به‌ڕاشكاوانه‌ ئێژێ كه‌ هه‌ردوو هونه‌رمه‌ندی برا( حه‌سه‌ن و حوسێن یوسف زه‌مانی) به‌مامۆستای خۆی ده‌زانێ،  له‌وڕوانگه‌یه‌وه‌ ئه‌و حه‌زوخولیایه‌ی ته‌مه‌نی منداڵیی‌ ده‌دركێنێ ( له‌منداڵیه‌وه‌ حه‌زم به‌مۆسیقا بووه‌، ئاواتم بووه‌ سازێك بزانم و بیژه‌نم ، حه‌زم به‌ژه‌نینی ئامێری ( قه‌ره‌نای_ كلارنێت) بووه‌.

 هونه‌رمه‌ند زۆربه‌ی كاته‌كانی له‌شاری تاران بووه‌ و سه‌رقاڵی كاری هونه‌ریی بووه‌،له‌و ماوه‌یه‌دا كاری هونه‌ریی له‌گه‌ڵ هونه‌رمه‌ندانی كورد و فارس دا ئه‌نجام داوه‌ .

له‌ڕێگه‌ی هونه‌ره‌كه‌یه‌وه‌، ئاشنا ده‌بێت‌ به‌ هونه‌رمه‌ندان ( حه‌سه‌ن زیره‌ك، شه‌ریفی وه‌لیدی، فه‌تانه‌ی وه‌لیدی، حیكمه‌توڵڵای نوبه‌ری، به‌هادینی نه‌وروزی، ئیره‌جی عه‌نده‌لیبی، هۆشه‌نگ شگرف و عه‌باسی كه‌مه‌ندی 1952_ 22/5/2014) و ( عه‌لی زه‌ندی)   كاری هونه‌رییان له‌گه‌ڵدا ئه‌نجام ده‌دات. له‌گه‌ڵ هونه‌رمه‌ندانی فارس یش وه‌ك ( گوگوش، عارف، سیمابینا و سه‌وسه‌ن) كلارنێتی ژه‌نیوه‌ و زیاتر له‌تاران  كاری هونه‌ری له‌گه‌ڵیاندا كردووه‌.

هونه‌رمه‌ند مزه‌فه‌ركامگار، له‌ده‌ستپێكی كاری هونه‌رییه‌وه‌، نزیكه‌ی (65) ئاوازی (2) . وه‌ك گه‌ردانه‌یه‌كی جوانی ڕه‌نگین كردۆته‌ گه‌رده‌نی گۆرانی كوردی و گه‌نجینه‌ی هونه‌ری مۆسیقا و گۆرانی كوردی پێ ده‌وڵه‌مه‌ندكردووه‌ ،

هونه‌رمه‌ند جیا له ‌تاران ، به‌ڵكو له‌شاری كرماشان ، سنه‌ و مه‌هاباد و ئه‌سفه‌هان كاری هونه‌ری ئه‌نجامداوه‌،

زۆر عاشق  به‌هونه‌ركه‌یی و  سازه‌كه‌یه‌تی كه‌ كلارنێته‌،  له‌مه‌قامه‌كانیشدا زیاتر حه‌زی له‌ مه‌قامی ( سێگا و ئه‌فشاری) یه‌.

سه‌باره‌ت به‌ چۆنیه‌تی فێربوونی ژه‌نینی ئامێری كلارنێت، به‌شێوه‌یه‌كی زانستی ‌، یان به‌شێوه‌ی گوێگرتن و گرنگی ( نۆته‌) فێربووه ، له‌وه‌ڵامدا هونه‌رمه‌ند ده‌ڵێت ( من سه‌ره‌تا به‌شێوه‌ی گوێگرتن( سه‌ماعی) فێربووم، دواتر هه‌وڵم دا نۆته‌ فێربووم و كارم له‌سه‌ر كردووه‌ ، هونه‌رمه‌ند ئه‌گه‌ر شاره‌زای نۆته‌ی مۆسیقی هه‌بێت، ئه‌وا شاره‌زاتر و زانیاری زیاتری له‌سه‌ر مۆسیقاده‌بێت، ده‌خوازم هونه‌رمه‌ندانی ژه‌نیار خۆیان فێری نۆته‌ بكه‌ن و به‌شێوه‌ی زانستی  زیاتر سه‌ركه‌وتووتر ده‌بن)(3).  

یه‌كێك له‌ وێنه‌كانی وێستگه‌ی ژیانی هونه‌رمه‌ند، وێنه‌یه‌كه‌ هونه‌رمه‌ند مزه‌فه‌ركامگار له‌كاتی گۆرانی خوێندنی بلیمه‌ت و هونه‌رمه‌ندی نه‌مر حه‌سه‌ن زیره‌ك ، كلارنێت ده‌ژه‌نێ، وێنه‌كه‌ زۆر سه‌نجی ڕاكێشام و هه‌رئه‌و وێنه‌یه‌ بووه‌ هه‌وێنی نووسینی ئه‌م چه‌ند دێڕه‌ ده‌رباره‌ی ژیانی هونه‌رمه‌ند.

مزه‌فه‌ركامگاری هونه‌رمه‌ند له‌ساڵی (1969) له‌هۆڵی ( ویلاپارك) ی شاری سنه‌، ئاهه‌نگێك سازده‌كرێت، له‌و ئاهه‌نگه‌دا هونه‌رمه‌ند مزه‌فه‌ركامگار به‌ئامێری كلارنێت ، هونه‌رمه‌ند عارف ئیبراهیم پوور به‌ ئامێری ڤیۆلۆن ، هونه‌رمه‌ند سابیر چه‌رخ دانا به‌ئامێری ئۆكۆردیۆن، مۆسیقایان بۆ هه‌ر‌یه‌ك له‌هونه‌رمه‌ندانی ئاهه‌نگه‌كه‌ ( حه‌سه‌ن زیره‌ك ، ئیره‌جی عه‌نده‌لیبی، فه‌تانه‌ی وه‌لیدی و هۆشه‌نگ شگرف) ژه‌نیوه‌، سه‌باره‌ت به‌و ئاهه‌نگه‌و حه‌زو ئاره‌زووی بۆبینینی هونه‌رمه‌ند حه‌سه‌ن زیره‌ك ، هونه‌رمه‌ند ده‌ڵێت ( من كاتێك ده‌ستم كرد به‌ كاری مۆسیقا و سازم ژه‌نی، ئاواتم بوو ڕۆژێك بێت و له‌نزیكه‌وه‌مامۆستا حه‌سه‌ن زیره‌ك ببینم، سوپاس بۆ په‌روه‌ردگار ئاواته‌كه‌م هاته‌دی و له‌شاری سنه‌ به‌خزمه‌تی گه‌یشتم  و له‌ته‌كیا ئامێری كلارنێتم ژه‌نی، مامۆستا حه‌سه‌ن زیره‌ك له‌و ئاهه‌نگه‌دا گۆرانی ( گه‌وهه‌رێ و ده‌سماڵ حه‌ریره‌و چه‌ند مه‌قامێكی خوێند)(4) .

له‌ماوه‌ی نیوسه‌ده‌ خزمه‌تكردن به‌ هونه‌ر و هونه‌رمه‌ندان، هونه‌رمه‌ند مزه‌فه‌ركامگار، له‌هه‌وڵی ئه‌وه‌دابووه‌ كه‌ هونه‌رێكی جوان و پوخت و سه‌ركه‌وتوو به‌شێوه‌یه‌ك له‌سه‌ر زانستی مۆسیقا چ له‌ ئاهه‌نگ یان له‌كۆنسێرته‌كاندا پێشكه‌ش بكات، مه‌به‌ستی بووه‌ له‌كاتی ژه‌نینی ئامێری كلارنێته‌كه‌ی سه‌رنجی بینه‌ر و بیسه‌ر بۆلای هه‌سته‌ هونه‌رییه‌كه‌ی ڕابكێشێ ، هیچ كاتیش له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌دا نییه‌ كه‌ خودی هونه‌رمه‌ند باس له‌ خۆی بكات و چی كردووه‌ و چی پێشكه‌ش كردووه‌، به‌ڵكوڕای وایه‌  ئه‌وه‌ جه‌ماوه‌ره‌ ئه‌و بڕیاره‌ ده‌دات و خوێندنه‌وه‌ بۆ توانا هونه‌رییه‌كه‌ی هونه‌رمه‌ند ده‌كات  كه‌ باش یان خراپ بووه‌.

دڵنیام خوێنه‌ری ئازیز ئه‌و پرسیاره‌ی له‌لا گه‌ڵاڵه‌ ده‌بێت سه‌باره‌ت به‌ نازناوی( كامگار) ئایا ده‌بێت هونه‌رمه‌ند مزه‌فه‌ر كامگار چ په‌یوه‌ندییه‌كی به‌ هونه‌رمه‌ندی كۆچكردوو( حه‌سه‌ن كامگار) ه‌وه‌ هه‌بێت؟

بۆ ده‌ستكه‌وتنی ئه‌و وه‌ڵامه‌ هانام بۆ یه‌ك دووبراده‌ربرد له‌ڕۆژهه‌ڵات، تا برای ڕۆشنبیر و نووسه‌ر ( مسته‌فا زارعی)  بۆی نووسیبوم ( مامۆستا حه‌سه‌ن كامگار شۆره‌تی( سوری)  بووه‌ ، مامۆستا مزه‌فه‌ركامگار( ثقتی) بووه‌، به‌ڵام باوكی مامۆستا مزه‌فه‌ر و حه‌سه‌ن كامگار له‌ئاغه‌ ێك به‌ناو ( یه‌دوڵڵا كامگار) كه‌ ( به‌رگدروو _ خه‌یات ) بووه‌ ئیجازه‌ ده‌گرن كه‌ شۆره‌تیان كه‌ نه‌ كامگار، هیچ پێوه‌ندیه‌ك له‌نێوان مزه‌فه‌ر كامگار و حه‌سه‌ن كامگار دا نییه‌ ، ڕاسته‌ هه‌ردوكیان خه‌ڵك شار سنه‌ن، ته‌نانه‌ت مزه‌فه‌ركامگار و حه‌سه‌ن كامگار له‌ناو كتێبی دووهه‌مم ( مۆسیقی سنه‌) له‌سه‌ری باسم كردووه‌) ( 5) .

هونه‌رمه‌ند مزه‌فه‌ركامگار له‌باری كۆمه‌ڵایه‌تییه‌وه‌ ژیانی هاوبه‌شی پێكهێناوه‌و  خاوه‌نی كوڕو كچێكه‌، سوپاس بۆ په‌روه‌ردگار له‌ژیاندایه‌و له‌شاری سنه‌ی ڕۆژهه‌ڵاتی كوردستان ده‌ژی ، وێڕای سوپاسگوزاری بۆ ئه‌و مێژووه‌ جوانه‌ی له‌پێناو خزمه‌تكردن به‌هونه‌ری مۆسیقا و گۆرانی كوردی ، ده‌خوازم ته‌مه‌ندار و پڕ ته‌ندروست بێت.

جه‌مالی ده‌لاك  10/4/2023 هه‌ولێر.    

سه‌رچاوه‌:

(1 و 3 و 4)دیدار له‌گه‌ڵ هونه‌رمه‌ند مزه‌فه‌ركامگار، سازدانی ( ساق حاجی ڕۆسته‌می) له‌شاری سنه‌ له‌ڕێكه‌وتی ( 26/12/2012) تۆڕی كۆمه‌ڵایه‌تی فه‌یسبوك.

(2)  ماڵپه‌ڕی  (روژان پرس » اسلایدر » روزها رفتند و خود دیگر نمی‌دانم کدامینم

نگاهی به زندگی استاد مظفر کامکار به قلم ایرج بهرام‌نژاد

روزها رفتند و خود دیگر نمی‌دانم کدامینم

30 خرداد 1401 .

(5)  پێوه‌ندی ته‌له‌فۆنی له‌ ڕێی ماسنجه‌ره‌وه‌ له‌گه‌ڵ رۆشنبیر و نووسه‌ر ( مسته‌فا زارعی) نووسه‌ری كتێبی ( تاریخ موسیقی سنندج) یه‌كشه‌ممه‌ (9/4/2023) ( هه‌ولێر _ سنه‌) .

سوپاس و پێزانینم بۆ   برایانی به‌رێزم كاك( سادق حاجی ڕۆسته‌می و ڕه‌شاد ئه‌مانی له‌شاری سنه‌، كاك جه‌لال هانیسی له‌ ( نه‌رویج) له‌ڕێی ته‌له‌فۆنه‌وه‌ ، هونه‌رمه‌ندی ژه‌نیاری ئامێری ساكسیفۆن كاك ( خه‌سره‌و فه‌تاح ) ئه‌ندامی تیپی مۆسیقای مه‌وله‌وی ،زه‌حمه‌تیان كێشا و وه‌ڵامی پرسیاره‌كانیان داومه‌ته‌وه‌( ج،د).

کوردستان بناسە

کۆمێنت (0)

تا ئێستا هیچ کۆمێنتێک نەکراوە.

وەڵام بدەوە وەک میوان

دەتەوێت ئاگانامەکان وەربگریت؟
بمێنەوە لەگەڵ نوێترین هەواڵ و ڕووداوەکانمان.