زانایان سەرقاڵی ژماردنی ژمارەی مێروولەن

زانایان سەرقاڵی ژماردنی ژمارەی مێروولەن و لانیكەم 20 ملیۆن ملیار مێروولە لە جیهاندا دەژین.
بەپێی توێژینەوەیەكی نوێ كە خەمڵاندنێك دەخاتە ڕوو كە ڕەنگە خەمڵاندنێكی كەم بێت بۆ ژمارەی ڕاستەقینەی ئەو مێرووانە.
ژمارەی ئەو مێروولەیانەی لە جیهاندا دەژین گرنگە بۆ هەڵسەنگاندنی دەرئەنجامەكانی هەر گۆڕانكارییەك لە شوێنی نیشتەجێبوونیان، لەوانەش گۆڕانی كەشوهەوا هەیە.
مێروولە لە هەر شوێنێك بێت ڕۆڵێكی گرنگ دەگێڕێت، وەك ئامرازێك بۆ بڵاوكردنەوەی تۆوی ڕووەك، وەك خانەخوێ بۆ هەندێك زیندەوەران، هەروەها وەك نێچیرێك یان نێچیرێك بۆ ئاژەڵەكان یان مێرووەكانی تر.
لەم توێژینەوە نوێیەدا كە رۆژی دووشەممە لە گۆڤاری زانستی Proceedings of the National Academy of Sciences بڵاوكراوەتەوە، توێژەران شیكارییان بۆ ئەنجامی 465 توێژینەوە كردووە كە ژمارەی مێروولەیان لە ناوخۆدا، لەسەر زەوی دەستنیشانكردووە.
ئەم توێژینەوەیانە دوو تەكنیكی ستانداردیان بەكارهێناوە: دانانی تەڵە كە مێروولە تێپەڕەكان لە ماوەی دیاریكراودا دەگرن، و شیكردنەوەی ژمارەی ئەو مێروولانەی كە لەسەر ناوچەیەكی دیاریكراوی گەڵاكان لەسەر زەوی ئامادەن.
بەم شێوەیە كۆی بایۆماسی مێروولە لەسەر زەوی بە 12 ملیۆن تۆن مەزەندە دەكرێت. ئەم بارستەیە زیاترە لە بایۆماسەی باڵندە كێوییەكان و شیردەرەكان بەیەكەوە، و 20%ی بایۆماسەی مرۆڤەكان پێكدەهێنێت.
ئەگەر ڕاپرسی لەسەر هەموو كیشوەرەكان ئەنجامدرابێت، هەندێك ناوچەی گەورە زۆر كەم یان هیچ كام لە داتاكانیان پێشكەش نەكرد، بە تایبەت لە ئەفریقای ناوەڕاست و ئاسیای ناوەڕاست.
هەر لەبەر ئەمەشە كە بەپێی توێژینەوەكە "ڕەنگە ژمارەی ڕاستەقینەی مێروولەكان زۆر زیاتر بێت". زۆر گرنگە ئەم بۆشاییانە پڕبكرێتەوە بۆ ئەوەی وێنەیەكی تەواو پێشكەش بكرێت”.

بەپێی توێژینەوەكە زیاتر لە 15 هەزار و 700 جۆر یان ژێر جۆری مێروولە هەیە و رەنگە هێشتا زۆربەیان وەسف نەكراون... لە هەموو هەسارەكەدا دەبینرێن.
بەڵام توێژینەوەكە لە كۆتاییدا هاتووە، نزیكەی دوو لەسەر سێی دانیشتوانی مێروولە تەنها لە دوو ئیكۆسیستەمدا دەبینرێت: دارستانە گەرمەكان و ساڤانا.
لە داهاتوودا توێژەران پلانیان هەیە لێكۆڵینەوە لەو هۆكارە ژینگەیییانە بكەن كە كاریگەرییان لەسەر چڕی دانیشتوانی مێروولە هەیە.