Erbil 15°C ھەینی 29 ئازار 13:06

ترسناكترین سیناریۆ.. ئەگەر پوتین چەكی ئەتۆمی لە ئۆكرانیا بەكاربهێنێت چی روودەدات ؟

کوردستان TV
100%

لە سەرەتای لەشكركێشی ڕووسیا بۆ سەر ئۆكرانیا، بەشێك لە بەرپرسانی مۆسكۆ بە سەرۆكایەتی ڤلادیمێر پوتین، سەرۆكی ڕووسیا هەڕەشەی بەكارهێنانی چەكی ئەتۆمییان لە رۆژئاوا كردووە، هەڕەشەیەك كە چاودێران ئەمەیان بە فریودەر زانیوەو دەشڵێت لە ئەگەری ئەوەی مۆسكۆ ئەوە بكات، مەترسیدار دەبێت.
پوتین لە چوارچێوەی شەڕی ئۆكرانیادا لە چەندین بۆنەدا باسی لە ئەگەری پەنابردن بۆ چەكی ئەتۆمی كردووە ، بەپێی ئامارەكانی دامەزراوەی نێودەوڵەتیی توێژینەوەی ئاشتی ستۆكهۆڵم، ڕووسیا بە گەورەترین هێزی ئەتۆمی دەمێنێتەوە كە لە سەرەتای ساڵی 2022دا 5977 كڵاوەی ئەتۆمی هەبووە، كە بە بەراورد بە ساڵی ڕابردوو 280  كڵاوەی ئەتۆمی كەمیكردووە. 
بە گوێرەی ئەو پەیمانگایە، ڕووسیا چەكی ئەتۆمی جێگیر كردووە، هەڵگیراوە یان چاوەڕێی هەڵوەشاندنەوە دەكات، كە ڕایگەیاندووە كە زیاتر لە هەزار و 600 كڵاوەی ئەتۆمی ڕووسیا ئامادەن بۆ بەكارهێنان.
توێژەرانی دامەزراوەی توێژینەوەی ئاشتی نێودەوڵەتی ستۆكهۆڵم دەڵێن: سەردەمی داماڵینی چەك بەرەو كۆتایی دەچێت و ئێستا مەترسییەكانی پەرەسەندنی ناكۆكی لە قۆناغی دوای جەنگی سارددا لە بەرزترین ئاستیدایە.
چاودێرانی رۆژئاوا ئەگەری بەكارهێنانی چەكی ئەتۆمیان لەلایەن رووسیاوە كەمكردۆتەوە، بە لەبەرچاوگرتنی ئەوەی كە ئەگەری بەكارهێنانی ئەو جۆرە چەكانە "زۆر كەمە"، بەڵام گۆڤاری "كاروباری دەرەوە" پێی وایە ئەم ئەگەرە بچووكانە "هێشتا مەترسییەكن بۆ سەر ئاشتی و ئاسایشی جیهان.
ڕووسیا و بژاردەی ئەتۆمی..
كەناڵی ئەی بی سی نیوز هۆشداری دەدات لەوەی كە بەكارهێنانی چەكی ئەتۆمی لەلایەن ڕووسیاوە دەتوانێت شارەكانی ئۆكرانیا لە ڕووی زەوی بسڕێتەوە و دەیان هەزار كەس بكوژێت و هەورێكی كەوتنە خوارەوەی ئەتۆمی بەسەر وڵاتانی ناتۆدا لە ئەوروپای ڕۆژئاوا بنێرێت.

بەپێی راپۆرتی كاروباری دەرەوە، مۆسكۆ دەتوانێت مەترسی بەكارهێنانی چەكی ئەتۆمی خۆی بۆ هەوڵدان بۆ رێگریكردن لە شكست، بە شۆككردنی ئۆكرانیا و پشتیوانەكانی لە ناتۆ و دەركردنیان لە شەڕەكە، بخاتە مەترسییەوە.
لەوانەیە ڕووسەكان هەڵدانی یەكێك یان چەند چەكێكی ئەتۆمی تاكتیكی لە دژی هێزەكانی ئۆكرانیا یان بە دروستكردنی تەقینەوەیەكی هێمادار بەسەر ناوچەیەكی چۆڵدا ئەم كارە بكەن.
ئەمەش دەتوانێت وا لە ئەمریكا و هاوپەیمانەكانی لە ناتۆ بكات كە بە سێ بژاردە وەڵام بدەنەوە: “ئیدانەكردنی تەقینەوەكەو هێوركردنەوەی دۆخەكە، یان ئازادكردنی چەكی ئەتۆمی، یان خۆبەدوورگرتن لە هێرشی بەرپەرچدانەوەی ئەتۆمی و بەشداریكردن لە شەڕی ڕاستەوخۆ لەگەڵ ڕووسیا بە شێوەیەكی بەرفراوانی ئاسایی هێرشی ئاسمانی و كۆكردنەوەی هێزی زەمینی.” 
گۆڤارەكە هۆشداری دەداتە ناتۆ لە "پشتبەستن بە سیاسەتی خۆگرتنی مۆسكۆ"، چونكە ڕەنگە پوتین پەنا بۆ بژاردەی ئەتۆمی وەك مەترسییەكی قبوڵكراو بۆ كۆتاییهێنان بە شەڕەكە بە مەرجەكانی ڕووسیا ببات.
ئەو ئەگەرە پرسیارێكی گرنگتر دەوروژێنێت: ئایا هێرشی ئەتۆمی ڕووسیا ناتۆ لە پێدانی چەك لە ئۆكرانیا دەگۆڕێت بۆ بەشداریكردنی ڕاستەوخۆ لە شەڕدا؟
كاروباری دەرەوە دەڵێت: ڕەنگە هۆكاری ڕووسیا بۆ بەكارهێنانی چەكی ئەتۆمی تاكتیكی ئەوە بێت كە "ناتۆ بترسێنێت بۆ ئەوەی لە ڕووی سەربازییەوە پشتگیری لە كیێڤ نەكات، لە هەمان كاتدا ئۆكرانیا ناچار بكات خۆی ڕادەست بكات".
چی دەبێ ئەگەر ڕووسیا جبەخانە ئەتۆمییەكەی بەكاربهێنێت؟..
بەڕێوەبەری پڕۆژەی هێزە ئەتۆمییەكانی ڕووسیا و هاوڕێی پێشووی توێژینەوە لە پەیمانگای فیزیا و تەكنەلۆژیای مۆسكۆ، پاڤێل بودڤیگ، جەخت لەوە دەكاتەوە كە مووشەكی بالیستیكی دوور مەودای بەپێی ڕاپۆرتێكی ڕۆژنامەی زە ئەتڵەنتیك، ڕووسیا كە لەسەر وشكانی و لەسەر ژێردەریاییەكان جێگیركراون، تاكە چەكی ئەتۆمن كە بەردەستن بۆ "بەكارهێنانی دەستبەجێی ڕووسیا.
بەپێی ماڵپەڕی "زە ئەتڵەسی لە ئێستادا ئەگەری شەڕی ئەتۆمی لە دوای قەیرانی مووشەكی كوبا لە ساڵی 1962بە گەورەترین ئەگەر دەمێنێتەوە، ئەمەش پرسیار لەسەر ئەو بڕیارانە دەوروژێنێت كە دەبێت دوای هێرشی ئەتۆمی ڕووسیا بۆ سەر ئۆكرانیا بدرێن، كە ڕەنگە "بێ وێنە بێت".
سەبارەت بەو سیناریۆیەش، "كاروباری دەرەوە" ئاماژە بەوە دەكات كە واشنتۆن و هاوپەیمانەكانی دەتوانن بە هێرشی ئەتۆمی بە قەبارەیەكی گەورەتر لە هێرشی ڕووسیا وەڵام بدەنەوە، هەڕەشە لە مۆسكۆ دەكات بە زیانەكانی "ناڕێژەیی" ئەگەر هەوڵی پەنابردنە بەر هێرشی ئەتۆمی سنووردارتر بدات.
بەڵام گۆڤارەكە لە هەمان كاتدا ئاماژە بەوە دەكات كە "بەكارهێنانی چەكی ئەتۆمی لە دژی ئامانجەكانی ناوەوەی ڕووسیا مەترسی هەڵگیرسانی جەنگێكی بێسنوور زیاد دەكات"، كە دەتوانێت هەڕەشە لە وێرانكاری بەكۆمەڵی چەند وڵاتێكی ڕۆژئاوا بكات.
بە بۆچوونی "كاروباری دەرەوە"، كەمترین بژاردەی مەترسیدار وەڵامدانەوەی هێرشێكی ئەتۆمی دەبێت بە دەستپێكردنی "هەڵمەتێكی ئاسمانی بە تەقەمەنی ئاسایی دژی ئامانجە سەربازییەكانی ڕووسیا و كۆكردنەوەی هێزە زەمینییەكان بۆ ئەگەری جێگیركردن لە ئۆكرانیا".
دووڕیانەكەی ڕۆژئاوا..
ئەگەر مۆسكۆ چەكی ئەتۆمی بەكاربهێنێت، ناتۆ "دوو ئامانجی دژ بەیەك"ی دەبێت، هاوپەیمانییەكەش دەیەوێت "هەر سوودێكی ستراتیژی كە مۆسكۆ بتوانێت لە بەكارهێنانی چەكی ئەتۆمییەوە بەدەستی بهێنێت، بێلایەن بكات"، لە هەمان كاتدا دەیەوێت "دوور بگرێت لە پەرەسەندنی زیاتر". 

ئەم دووڕیانانە جەخت لەسەر پێویستی "ڕێگریكردن لە مۆسكۆ دەكات لە پەنابردن بۆ بژاردەی ئەتۆمی لە پلەی یەكەمدا"، هەروەها بۆ بەدیهێنانی ئەمە "ناتۆ دەبێت ئەو وڵاتانە كۆبكاتەوە كە پوتین دەیەوێت ڕێگری بكات لە پەیوەندیكردن بە ڕۆژئاوا" هاوكات لەگەڵ "جەختكردنەوە لە تۆڵەكردنەوە لە مۆسكۆ". لە ئەگەری پەنابردنە بەر بژاردەی ئەتۆمی.
چین و هیندستان و وڵاتانی دیكە رەتیدەكەنەوە بەشداری هەڵمەتی سزاكانی رۆژئاوا بكەن بۆ سەر مۆسكۆ، دوای داگیركردنی ئۆكرانیا، بەڵام رەنگە رازی بكرێن رابگەیەنن كە "بەردەوامی هاوكاری ئابوورییان لەگەڵ رووسیا بەندە بە خۆبەدوورگرتن لە بەكارهێنانی چەكی ئەتۆمی".
ڕووسیا لە ئەگەری بەكارهێنانی چەكی ئەتۆمی لە ئۆكرانیا تووشی تۆڵەسەندنەوەی ئەتۆمی دەبێت، چونكە "لە شەڕی ئەتۆمیدا هیچ براوەیەك نییە.
بەپێی "ڕۆیتەرز"لای خۆیەوە پوتین ڕۆژی پێنجشەممە گوتی كە مۆسكۆ كراوەیە بۆ گفتوگۆ سەبارەت بە "سەقامگیری ستراتیژی و نەهێشتنی چەكی ئەتۆمی" .
بەگوێرەی ئاژانسەكە، سەرەڕای لەشكركێشی ڕووسیا بۆ سەر ئۆكرانیا، هەردوو مۆسكۆ و واشنتۆن جەختیان لە "گرنگی پاراستنی پەیوەندییەكانی نێوانیان لەسەر پرسی چەكی ئەتۆمی" كردووەتەوە.
بەپێی هەواڵێكی ئاژانسی رۆیتەرز، ئەم دوو وڵاتە كە دوو گەورەترین زلهێزی ئەتۆمی جیهانن، بەیەكەوە خاوەنی 11 هەزار كڵاوەی ئەتۆمین .
 

جیهان

کۆمێنت (0)

تا ئێستا هیچ کۆمێنتێک نەکراوە.

وەڵام بدەوە وەک میوان

دەتەوێت ئاگانامەکان وەربگریت؟
بمێنەوە لەگەڵ نوێترین هەواڵ و ڕووداوەکانمان.