شه‌ڕی كۆڕێ وه‌رچه‌رخانێكی گرنگ بوو له مێژووی نه‌ته‌وایه‌تی كورد، كه دوای ڕاپه‌ڕینی ئازادی كوردستان و كۆمه‌لێك رووداو و كاره‌سات له شاره‌كانی خوارووی عێراق هاته كایه‌وه، رووداوه‌كان دوای داگیركردنی كوێت ده‌ستی پێكرد، كه بریتی بوون له ڕاپه‌ڕینی عه‌ره‌بی شیعه دژی رژێم و ئینجا ڕاپه‌رینی سه‌رتاسه‌ری له كوردستان.
فاكته‌ری سه‌ره‌كی پاڵ ئه‌م رووداوانه ده‌رئه‌نجامه خراپه كانی رژێمی عێراق بوو به درێژایی بیست و سێ ساڵی پێشتری سه‌رانی به‌عسی بوو، شكسته‌كانی ئه‌م رژێمه له داگیركردنی كوێت ده‌رفه‌تێكی زێرین بوو تا خه‌ڵكی سته‌م لێكراوی ئه‌م ووڵاته به‌كورد و عه‌ره‌بی شیعه‌وه ده‌نگ هه‌ڵبڕن و داوای مافه‌كانی خۆیان بكه‌ن، به‌ڵام رژێمی عێراق له ساتی بێ هێزی و گه‌مارۆی سه‌ربازی نێو ده‌وڵه‌تی بۆ سه‌ری توانی سه‌ركه‌وێ به‌سه‌ر راپه‌رینی شیعه‌كان ، دوای ئه‌وه‌ی كارتی سه‌وزی له‌لایه‌ن ئه‌مریكاوه به‌ده‌ست هێنا، له دوای شكسته‌كانی له كوێت رژێمی عێراق كه‌وته كۆبونه‌وه له‌گه‌ڵ ئه‌مریكیه‌كان بۆ جێ به جێ كردنی خاڵه‌كانی رێكه‌وتنی وه‌ستانی شه‌ڕ، كه گرنگترین كۆبونه‌وه له صفوان له 28/3/1991 به‌سه‌ركردایه‌تی ژنرال( شوارسكۆف) و ژنرال( سوڵتان هاشم) ئه‌نجام درا، هه‌ر له‌وێ نوێنه‌ری عێراق داوای كارتی سه‌وز ده‌كات له نوێنه‌ری ئه‌مریكی بۆ دووباره هێرشی كردنه‌وه‌ی بۆ سه‌ر شیعه‌كان و كوردستان، له‌به‌رامبه‌ر ئه‌مریكیه‌كان ده مه‌رج به عێراق ده‌ده‌ن بۆ جێ به جێ كردنی، كه جێگای داخه هیچ مه‌رجێكیان بۆ پاراستنی خه‌ڵكی ڕاپه‌ریوی عێراق نه‌بوو، ئه‌م كۆبوونه‌وه‌یه وه‌ك لێدانی خه‌رنجه‌رێكی ژه‌هراوی بوو له پشتی شیعه‌كانی عێراق و كورد ، كه له مێژوودا گه‌وره‌ترین كاره‌ساتی خوێناوی له عێراقدا تۆماركرد.
هێره‌شه‌كانی سوپای عێراق بۆ سه‌ر كوردستان كوردی دووچاری گه‌وره‌ترین كۆچ ڕه‌وی به‌كۆمه‌ڵ كرده‌وه، شاره گه‌وره‌كانی داگیركرده‌وه به‌هێزی سه‌ربازی، خه‌ڵكه‌كه به‌ره‌و چاره‌نوسێكی نادیار روویان له سنوره‌كانی توركیا و ئێران كرد، لشكركێشیه‌كانی عێراق به‌ره‌و سنوره‌كان پێشره‌ویان كرد، به‌ڵام هێزی پێشمه‌رگه كه پێشتر نه‌یتوانیبوو رێگری له پێشره‌ویه‌كانی ئه‌م سوپایه بكه‌ن خۆیان بۆ شه‌رێكی یه‌كلاكه‌ره‌وه له ناوچه شاخاویه‌كان ئاماده‌كردبوو.
كاتێك ئه‌م سوپایه شاروچكه‌ی پیرمانی داگیركرد و ویستی به‌رده‌وام بێ له پێشره‌ویه‌كانی تا ده‌ربه‌ندی كۆرێ ، هێزی پێشمه‌رگه به‌ره‌نگاریان بوونه‌وه، و له‌وێدا ته‌واوی خه‌ون و ئاواته‌كانی رژێمی به‌عسی له‌گۆرنا و سوپاكه‌یان تێكشكاند.
به‌رگری و روو به‌روو بوونه‌وه‌ی هێزی پێشمه‌رگه له‌به‌رامبه‌ر سوپای داگیركه‌ری عێراقی، له‌لایه‌ك ئه‌وه‌ی سه‌ڵماند كه كوردستان داگیركاری ناخوازێ و ملكه‌چی هیچ رژێمێكی خۆسه‌پێن نابێ. له‌لایه‌كی تر ئه‌گه‌ر به‌رگری و شه‌ڕی كۆڕێ نه‌بوایه وه‌ك راپه‌ڕینه‌كه‌ی شیعه‌كان به‌سه‌دان هه‌زار كه‌س دووچاری كوشتن و ماڵوێرانی ده‌بوون و له ئێستاش دا شتێك نه‌ده‌بوو به ناوی ده‌سه‌ڵاتی كوردی. كۆڕێ بوو به خاڵێكی بنچینه‌یی گرنگی وه‌رچه‌رخان بۆ كورد، كه تێدا رێگری له درنده‌ترین سوپا كرد بۆ داگیركردنه‌وه‌ی كوردستان و دڵنه‌واییه‌كی به‌خشی به‌و ملیۆن كۆچ ره‌وه‌ی له سه‌رما و سۆڵه‌ی سنوره‌كانی ئێران و توركیا مابوونه‌وه، له روێكی تردا به‌رگری كۆڕێ بوو ده‌سه‌ڵاتی كوردی تا ئه‌مڕۆش به‌رده‌وامی هه‌یه و گه‌لێك قۆناغی گرنگی و هه‌ورازوو نشێوی بڕیوه، بۆیه داستانی كۆڕێ زۆر گرنگه بۆ كورد، كه ره‌نگه هاوشانی ڕاپه‌رین و كۆڕه‌و كاریگه‌ری هه‌بوو بێت بۆ كێشه‌ی كورد و مانه‌وه‌ی ده‌سه‌ڵاته‌كه‌ی.
رژێم به‌ر له هێرش و په‌لاماره دڕندانه‌كه‌ی بۆ سه‌ر كوردستان، به‌تایبه‌تیش داگیر كردنه‌وه‌ی شاری كه‌ركوك، نێردراوێك به‌ناوی موكه‌ره‌م تاله‌بانی ده‌نێرێته لای سه‌ركردایه‌تی سیاسی كورد بۆ دانووستان و گفتوگۆكردن، له رۆژی 29/3/1991 له شاری سلێمانی له گه‌ڵ فریدون عبالقادر و نێچیروان بارزانی و محمدی حاجی محمود دانیشتنێك ئه‌نجام ده‌دات، به‌ڵام نێردراوه‌كه‌ی رژێم وا پێده‌چوو ته‌نها مه‌به‌ستی خۆبه‌ده‌سته‌وه‌دانی سه‌ركردایه‌تی كورد بێ نه‌ك ڕێكه‌وتنی سیاسی . كوردیش له نیازی ئه‌وان گه‌یشتبوون و بۆیه لێیان ده‌پرسن ئه‌گه‌ر ئێوه بۆ مه‌به‌ستی گقتوگۆ هاتوون بۆچی له‌و كاته‌دا خه‌ریكی هێرش كردنه بۆ سه‌ر كوردستان و به‌تایبه‌تیش شاری كه‌ركوكن؟نێردراوه‌كه‌ی رژێم له‌وه‌ڵامی كورد دا ده‌ڵێن ئه‌م دانیشتنه ته‌نها راگرتنی شه‌ڕه له دوای به‌ده‌ست هێنانی كه‌ركوك له لایه‌ن حكومه‌ته‌وه، كه‌مه‌به‌ستی رژێمی عێراق گفتو گۆكردن بوو له‌گه‌ڵ كورد له‌سه‌ر شاره‌كانی تر به‌بێ كه‌ركوك كه به كوردستانی نه‌ده‌زانی.به‌گوێره‌ی هه‌ندێ سه‌رچاوه پێشتریش له‌ماوه‌ی رۆژانی ڕاپه‌رین و دوای ڕاپه‌رینیش چه‌ند جارێك سه‌ركردایه‌تی كورد و به‌غدا بۆ گفتوگۆكردن و دانوستاندن په‌یوه‌ندیان كردبوو، رۆژی 13/3/1991 سه‌دام حسێن نامه‌یه‌كی بۆ به‌رێزجه‌لال تاڵه‌بانی ناردبوو, ئه‌مه‌ش هاوكات بوو له‌گه‌ڵ ده‌ست پێ كردنی ڕاپه‌رین له شاری هه‌ولێر، كه مه‌به‌ستی پێش گرتن بوو له راپه‌ڕینی كوردستان، به‌ڵام له كات و ساتێكی وا هه‌ستیاری پڕ له هه‌ورازو و نشێوی سیاسی و خێرایی ڕووداوه‌كان له عێراقدا ، گفتوگۆ كردن هیچ ئاكامێكی نابێ. له‌وكاته‌وه‌ش كه سوپای عیراقی ده‌ستی كرد به هێرشه‌كانی بۆ سه‌ر كوردستان, به‌ره‌ی كوردستانی ئاماده‌یی نیشان دا بۆ گفتوگۆ كردن به‌ڵام حكومه‌ت تا شكستی سوپاكه‌ی له كۆڕێ وه‌ڵامی كوردی نه‌دایه‌وه .
دوای بێ ئه‌نجامی گقتوگۆكان شاڵاوی هێرشه‌كانی ڕژێم بارودۆخێكی یه‌كجار مه‌ترسیداری دروست كرد, بۆ یه‌كه‌م جار له مێژوودا مرۆڤی كورد به تێكڕای كه‌رت وتوێژه‌كانه‌وه به منداڵ و پیر و ژن و پیاو و گه‌نج و پێشمه‌رگه و سه‌ركردایه‌تی لایه‌نه سیاسیه‌كانیه‌وه گیانی بكه‌وێته مه‌ترسیه‌وه. به‌رێزمه‌سعود بارزانی بانگه‌وازێكی فریاكه‌وتنی ئاراسته‌ی وڵاتانی ناوچه‌كه و فه‌ڕه‌نسا و به‌ریتانیا و ولایه‌ته‌یه‌كگرتوه‌كانی ئه‌مریكا و توركیا و سعودیه كرد بۆ دۆزینه‌وه‌ی ڕێگا چاره‌یه‌ك تا بتوانن پێش له‌هێرش و په‌لاماره‌كانی سوپای عێراقی خوێن رێژی بگرن. دوابه دوای ئه‌م بانگه‌وازه حكومه‌تی فه‌ڕه‌نسا یاداشتنامه‌یه‌كی ئاڕاسته‌ی نه‌ته‌وه‌یه‌كگرتوه‌كان كرد بۆ به‌فریا كه‌وتنی خه‌ڵكه‌كه, پاشانیش توركیا و ئێران هه‌مان داخوازیان له نه‌ته‌وه‌یه‌كگرتوه‌كان كرد. به‌ره به‌ره وڵاتان و دۆستان پشتگیریان له پاراستنی میلله‌تی كورد دوپات كرده‌وه تا له‌ئاكامدا به ده‌ست پێشخه‌ری فه‌ڕه‌نسا له 5/4/1991 نه‌ته‌وه یه‌كگرتوه‌كان به زۆرینه‌ی ده‌نگ بڕیاری 688 یان ده‌ركرد, ئه‌گه‌رچی له‌ڕووی یاساییه‌وه ئه‌م بڕیاره زیاتر به بڕیارێكی هاوكاری مرۆیی ناسرا بوو نه‌ك سیاسی, به‌ڵام بۆ ئه‌و كات و ساته دژواره‌ی كه گه‌لی كوردی تێدابوو بڕیارێكی چاره‌نوس ساز بوو.
هه‌روا بۆجاری یه‌كه‌م له دوای په‌یماننامه‌ی سیڤه‌ره‌وه له‌ساڵی 1920 ناوی كورد به ڕوون و ئاشكرا له دیكۆمێنته‌كانی نه‌ته‌وه‌یه‌كگرتوه‌كان هات , دوابه‌دوای بڕیاری پاراستنی كورد له‌لایه‌ن نه‌ته‌وه‌یه‌كگرتوه‌كان ناوچه‌یه‌كی ئارام دروست كرا له 17/4/1991 هێزه‌كانی سه‌ر به وڵاته‌یه‌كگرتوه‌كانی ئه‌مریكا و به‌ریتانیاو فه‌ره‌نساو هۆڵه‌ندا و ئیتالیا و ئیسپانیا هاتنه نێو باكوری عێراق, له‌میانه‌ی كرده‌وه‌یه‌كدا كه‌ناوی نرا (پرۆڤاید كۆمفۆرت ), ئه‌م هێزانه سه‌ره‌تا به‌قووڵایی 30 میل رووه و شاره‌كانی زاخۆ و ئامێدی و سه‌رسنگ پاشان زیاتر بڵاوه‌یان له‌خاكی كوردستاندا كرد, له كۆتاییدا توانیان ناوچه‌یه‌كی ئارام به درێژایی 115كم له‌سه‌ر سنوری عێراق- توركیا به قوڵایی 50كم دابمه‌زرینن. جگه له هه‌وڵه‌كانی سه‌ركردایه‌تی كورد میدیاكانی جیهانیش ڕۆلێكی كاریگه‌ر و سود به‌خشیان هه‌بوو, له كاتی ڕاپه‌رین و كۆڕه‌ودا ژماره‌یه‌ك له رۆژنامه‌نووسان و ڕاگه‌یاندنی جیهانی هاتنه كوردستان, ئه‌م ڕۆژنامه نووسانه به‌شێكیان گیانیان به‌خت كرد له پێناوی كاره‌كانیانه‌وه وه‌ك (ڕۆزانا فیرجینا) و دوو له هاوڕێكانی كه بۆ ده‌زگای بی بی سی به‌ریتانی كاریان ده‌كرد و له سنوره‌كانی توركیا كوژران، و هه‌ر له هه‌مان كات دا وێنه‌گری ئه‌لمَانی ( گاد گرۆس )له كه‌ركوك له‌كاتی وێنه‌گرتنی له‌لایه‌ن سه‌ربازه‌كانی عێَراقه‌وه كوژرا, هه‌روه‌ها تیمێكی هه‌والنێری فه‌ره‌نسی له كاتی شه‌ڕی كۆرێ گه‌یشتنه ئه‌وێ و هه‌واڵ و ڕووداوی ناوچه‌كه‌یان بۆ ده‌زگاكانی راگه‌یاندنی جیهانی ده‌نارد . بۆیه رۆڵی كاریگه‌رو به‌رچاوی ده‌زگاكانی ڕاگه‌یاندنی جیهانی نه‌بوایه له‌وانه‌بوو بریاری 688 ده‌رنه‌چووبایه, له‌م باره‌یه‌وه ژه‌نه‌راڵ بیكیلی فه‌رمانده‌ی هێزی هاوپه‌یمانان به جوانی باسی شوێن په‌نجه و نه‌خشی ده‌زگاكانی ڕاگه‌یاندن ده‌كات, له‌كاتی سه‌ردانی بۆ ئۆردوگای ئاواره‌كانی كوردی عێراقی له توركیا و ده‌ڵێت :
(شتێك كه‌ئێمه‌ی هێنایه ئێره كامیرا بوو, له‌به‌ر ئه‌وه هه‌وڵَ بده‌ن مه‌سه‌له‌كه‌تان جوان به خه‌ڵكی دنیا بناسێنن). ئه‌و ماوه‌یه خه‌ڵكی كوردستان له ماندو بوونێكی زۆر سه‌خت و پڕ مه‌ترسیدار ژیانی به‌رێ ده‌كرد, كاتێكیش ناوچه‌ی ئارام دانرا ئه‌وه‌بوو خه‌ڵكه‌كه گه‌ڕانه‌وه بۆسه‌ر زێدی خۆیان. ڕژێم هه‌ر له دوای شكسته‌گه‌وره‌كه‌ی به‌ده‌ستی هێزی پێشمه‌رگه‌ی كوردستان له ده‌ربه‌ندی كۆڕێ دركی به‌وه كرد ئیتر ئه‌سته‌مه به شه‌ڕ و كوشتار بتوانێ كێشه‌ی ڕه‌وای گه‌لی كورد چاره‌سه‌ر بكات, هه‌ر بۆیه له دوای شكستی له‌م شه‌ڕه نوێنه‌ری بۆگفتوگۆ كردن نارده لای سه‌ركردایه‌تی كورد.
هێرشی سوپای ڕژێم بۆ ده‌ربه‌ندی كۆڕێ
رۆژی 7/4/1991 سوپای ڕژێم له پیرمامه‌وه به‌ره‌و شقلاوه به‌رێكه‌وت، به‌ڵام هێزی پێشمه‌رگه به‌رپه‌رچیان دانه‌وه و هێرشه‌كه شكستی خوارد به كوژرانی ده‌یان سه‌ربازی سوپای رژێم له ده‌ربه‌ندی كۆڕێ، ئه‌م شكستی خراپه‌ی له شه‌ڕی یه‌كه‌می كۆڕێ زیانێكی گه‌وره بوو بۆ رژێمی به‌غدا هه‌روا ده‌رفه‌تێكی باشیش بوو بۆ ئه‌و سه‌دان هه‌زار كه‌سه‌ی له شاری هه‌ولێر و ده‌وورو به‌ری كۆچیان كرد به‌ره‌و سنوره‌كان له ترسی مه‌رگه‌ساتی رژێم, چونكه به‌درێژایی شاڵاوه‌كانی ئه‌م رژێمه ده‌ستی له هاوڵاتیان نه‌پاراستبوو له كه‌ركوك و هه‌ولێر, ئیتر سوپا به‌شێوه‌یه‌كی درندانه ترو ویستی به هه‌ر شێوه‌یه‌ك بێت باری ئه‌م شكسته گه‌وره‌یه له كۆڵ خۆی بكاته‌وه. هه‌ر بۆیه له‌ماوه‌یه‌كی كورت دا خۆی ئاماده كرد بۆ هێرشێكی به‌هێزو ئاماده‌كراو, هێرشێك كه‌پێشتر كردویه‌تی و شكاوه و خوێنی تێدا ڕشتووه .
هێزی پێشمه‌رگه له كۆرێ ته‌واو ده‌یزانی حكومه‌ت له شاڵاوه‌كانی ناوه‌ستێ و به‌هه‌مان كات وابه ئاسانیش شكسته‌كه‌ی پێشتری له كۆرێ له بیر ناكات, بۆیه سه‌نگه‌ره‌كانی پێشمه‌رگه هه‌موو كات وساتێك له چاوه‌روانی هێرشێكی به‌ربڵاوی ڕژێم دا بوون. هه‌تا پێش ده‌ست پێكردنی شه‌ڕی دووه‌میش, سه‌ڕه‌رای شكاندنی حكومه‌ت له شه‌ڕی یه‌كه‌م دا به‌ڵام كه‌شی سه‌ربازی ناوچه‌كه هه‌ر له سه‌ركه‌وتن و به‌رژه‌وه‌ندی سوپای عێراقی دابوو . هاوكاتیش كه‌م كه‌س هه‌بوو له كورد له‌و باوه‌ڕه دابێت به‌بێ هاوكاری نێو ده‌وڵه‌تی جارێكی تر بتوانێت سوپای عێراقی له ناوچه‌كه بشكێنێ و به‌هۆیه‌وه سه‌ركه‌وتنێكی سیاسی به‌پێی بارودۆخی ئه‌وكاته به‌ده‌ست بێنێ , بۆیه تا شه‌ڕی دووه‌می كۆرێش سه‌ركه‌وتن ته‌مێكی لێڵ بوو به‌سه‌ر ئاینده‌ی كورده‌وه.
له‌به‌ره‌به‌یانی رۆژی 11/4/1991 به ده‌وروبه‌ری كات ژمێر5,30 له‌كاتێك دا چیا و دۆڵ و بناره‌كان به خامۆشیه‌وه ڕاكشابوون و سه‌ریان به‌یه‌كه‌وه نابوو له چاوه‌روانی بۆ هه‌واڵێكی كت و پڕ, هه‌وره‌كانیش خه‌ریكی وه‌ستاندنی لێزمه باران بوون به‌سه‌ر ئاسمانی پڕ له كاره‌سات و خوێناوی ناوچه‌كه دا, زه‌مینێكی ته‌ڕی به‌هاری له هوژه‌ی درخته‌كانی حوجران زیاتر هیچ نه‌ده‌بیسترا, هه‌موو شتێك نوقمی خه‌وێكی ترسناك بوو, هیچ دیارنه‌بوو ته‌نها هیوایه‌كی تاریك نه‌بێت , ئاله‌و ساتانه‌دا به‌یه‌كه‌م ته‌قه‌ی دوژمن هه‌موو شتێك ڕاپه‌ری و لێزمه‌ی گولله و ده‌نگی تۆپ و زریكه‌ی ده‌نگی جه‌سته‌ی زامدار و هاواری نه‌به‌ردی پێشمه‌رگه چیاو ده‌ربه‌ند و گوندی ڕاچله‌كاند. شه‌ڕ و ئاگرباران له‌ماوه‌ی چركه‌یه‌ك دا ته‌واوی سه‌نگه‌ره‌كانی ته‌نیه‌وه, له هه‌ردوو قۆڵه‌وه شاڵاوی درندانه‌ی سوپای به‌عس به شێوه‌یه‌كی زۆر سه‌خت و ترسناك ده‌ستی پێكرد. دیاره سوپای رژێم بۆ كه‌لك وه‌رگرتن له به‌رزی و نزمی سه‌ر شاخه‌كه هه‌ولی داوه سه‌ره‌تا سه‌ركه‌وێته سه‌ر لوتكه به‌رزه‌كانه‌وه كه له كۆتایی شاخه‌كه‌وه‌یه كه به‌رله شه‌ڕه‌كه هیچ پێشمه‌رگه‌ی لێ نه‌بوو, له سه‌ره‌تای هێرشه‌كه دوژمن توانی دوو شوێنی گرنگ داگیر بكات له یه‌كێكیان سێ پیششمه‌رگه شه‌هید بوون، به‌ڵام پێشمه‌رگه ڕێگای به‌وه نه‌دا دوژمن جێگای خۆی قایم بكات و له‌هه‌مان كات هێرشی كرده‌وه سه‌ریان و شوێنه‌كه‌ی ئازاد كرده‌وه، به‌م شێوه‌یه دوژمن سێ جاری تر هێرشی كرده‌وه به‌ڵام شكستی هێنا.
دیاره هێرشی دوژمن هێزێكی تایبه‌ته‌وه ( قوات خاصه)ده‌ستی به هێرش كربوو كه بریتی بوو له لیوای (10) پیاده لشكری عێراقی, چونكه چۆنیه‌تی شه‌ڕكردن و خۆحه‌شاردان و مامه‌ڵه‌كردنیان له‌گه‌ڵ ڕووبه رووبونه‌وه‌ی پێشمه‌رگه شێوه‌یه‌كی ئاسایی سه‌ربازانی سوپای عێراقی نه‌بوو كه له پێشتر ده‌بینرا, بۆیه به‌رگری كردنیش شیوازێكی سه‌ختی به خۆیه‌وه بینی بوو. سوپای رژێم له سه‌ره‌تای ده‌ست پێكردنی شه‌ڕو هێرشی ڕژێم دوژمن توانی بووی سه‌نگه‌ره‌كانی هێزی پێشمه‌رگه داگیر بكات, وا ده‌رده‌كه‌ت هێرشه‌كه به‌به‌رنامه‌یه‌كی توكمه و پلانێكی سه‌خته‌وه ده‌ستی به پێشڕه‌ویه‌كانی كردبێ , به‌ڵام بلیمه‌تی و ووره به‌رزی پێشمه‌رگه له‌وێدا گه‌یشتبوه ئاستێكی وا كه‌وێنه‌ی كه‌م بوو, چونكه پاش داگیر كردنی سه‌نگه‌ره‌كان و هه‌بوونی بریندارو شه‌هید هه‌ر هه‌مان پێشمه‌رگه به یارمه‌تی هێزێكی كه‌می یه‌ده‌ك له‌و باره خراپ و په‌شێویه‌دا توانیویانه دوژمن بشكێننه‌وه و سه‌نگه‌ره‌كانیان بگرنه‌وه. ئه‌مه‌ش به‌راستی كارێكی نه‌به‌ردیه. له‌لایه‌كی تره‌وه سه‌ختی شوێنی سه‌نگه‌ره‌كان بۆ گرتنه‌وه‌ی له‌كاتێك دا ڕژێم ته‌واو خۆی چه‌سپاندوه و ئاماده‌باشیه‌كی چاكی كردبوو تیایدا بۆ به‌رگری كردن.
قۆناغی دووه‌می پلانه‌كه‌ی سوپای عێراق
سوپای ڕژێم به‌رنامه‌ی گرتنی كۆڕێی به‌دوو قۆناغ دانابوو , قۆناغی یه‌كه‌م ئه‌وه بوو كه‌هه‌ردوو به‌ری به‌رزاییه‌كان بگرێت و پاشانیش هێرشی تانك و زریپۆش له شه‌قامه‌وه ده‌ست پێ بكات, هه‌ربۆیه ئه‌و پلانه‌كانی خۆی جێ به‌جێ كرد و له‌سه‌ره‌تاش دا سه‌ركه‌وتنێكی كاتی به‌ده‌ست هێنا, به‌ڵام له‌ناكاودا و له ناو گه‌رمه‌ی شه‌ڕه‌كه‌دا هه‌موو پلانه‌كانی ئاوه‌ژوو بۆوه به‌سه‌ریدا , دووچاری شكستێكی زۆر خراپ بوو. هۆكاری سه‌ره‌كی شكسته‌كه‌ی ئه‌وه‌بوو له‌كاتی گرتنی هه‌ردوو به‌ری ڕۆژئاوا و ڕۆژهه‌ڵات, ئه‌و یه‌كسه‌ر له‌لای خۆیه‌وه وای دانا كه‌ته‌واو ئیتر سه‌ركه‌وتنی به‌ده‌ست هێناوه, بۆیه‌ش قۆناغی دووه‌می ده‌ست پێ كرد كه هێرشی سه‌ر شه‌قام بوو , به‌ڵام ئه‌و له‌و بیر كردنه‌وه‌ی دا هه‌ڵه‌یه‌كی كوشنده‌ی سه‌ربازی كرد, چونكه جارێ نه‌وه‌ستا كه‌بزانێت ئایا ئه‌م سه‌ركه‌وتنه‌ی تاچه‌ند مسۆگه‌ر كردوه ، به‌بێ پارێزگاری كردنی چیاكانی ڕۆژهه‌ڵات و ڕۆژئاوا هێرشی پیاده و تانك و زریپۆشه‌كان له‌شه‌قامی گشتیه‌وه ده‌ست پێكرد كه دواتر دووچاری گه‌وره‌ترین شكست و تێكشكانی سه‌ربازی بوونه‌وه له‌به‌رامبه‌ر هێزی پێشمه‌رگه له سه‌ر شه‌قامی ده‌ربه‌نده‌كه‌دا.
به‌ڵام نهێنی سه‌ركه‌وتنی شه‌ڕی كۆرێ بۆ پێشمه‌رگه و شكست بۆ رژێم له‌وه‌دا نه‌بوو كه ڕژێم پلانێكی سه‌ربازی هه‌ڵه‌ی دارشتبێ بۆ هێرشه‌كه, به‌ڵكو تاكه هۆكارێك له‌پشت ئه‌م شكسته‌وه‌ی ووره و خۆراگری و باوه‌ڕی پته‌وی پێشمه‌رگه بوو, كه‌ملی دانه‌نا بۆ رژێم , له‌ساتێكی خێرا و سحر ئامێز دا هه‌ڵی كوتایه‌وه سه‌ر ڕژێم و سه‌ركه‌وتنه‌كه‌ی لێكرد به دۆزه‌خ, هه‌ر بۆیه له شاڵاوی دووه‌می ڕژێم به‌تانك و زریپۆشه‌كانیه‌وه به‌ره‌و حوجران نه‌یتوانی له لێواری ده‌ربه‌نده‌كه به‌و لاوه ده‌ربازی بێت. له‌كاتژمێری ده‌ووروبه‌ری حه‌وت و نیوی به‌یانی له‌كاتێك دا شه‌ڕی نێوان پێشمه‌رگه‌و سوپا له هه‌ردوو به‌رزاییه‌كه‌دا به‌رده‌وام بوو, له‌و كاته‌ش دا رژێم هێرشی سه‌ر شه‌قامی به تانك وزریپۆش و پیاده ده‌ست پێكرد كه‌بریتی بوو پێنج تانك و دوو زریپۆش و كۆمه‌لێك سه‌ربازی پیاده‌یی . له‌كاتی هێرشی ده‌بابه‌كان بۆ ناو ده‌ربه‌نده‌كه هێزی پێشمه‌رگه توانیان زریپۆشی دواوه بپێكێ و تێكی بشكێنێ كاتێك تانكه‌كان زانیان ناتوانن ئه‌و ئامانجه‌ی پێیان سپێردراوه جێبه جێی بكه‌ن, بۆیه ویستیان پاشه‌كشه بكه‌ن بۆ دواوه, به‌ڵام به‌هۆی تێكشكانی زریپۆشی دواوه ڕێگایان لێ گیرا و نه‌یان توانی بگه‌ڕێنه‌وه, بۆیه سه‌ربازه‌كان ویستیان له تانك و زریپۆشه‌كانیان بێنه ده‌ره‌وه‌و ڕابكه‌ن, به‌ڵام هه‌رچی كردیان له‌به‌ر سێره‌ی تفه‌نگی پێشمه‌رگه‌كان ده‌ربازیان نه‌بوو, ئه‌گه‌رچی سه‌ربازه‌كانیش شه‌ری پاشه‌كشه‌یان كرد.
پاش شكاندنی ده‌بابه‌كان و گرتنه‌وه‌ی سه‌رتاپای به‌ره‌كانی شه‌ڕ له‌لایه‌ن هێزی پێشمه‌رگه‌ی كوردستانه‌وه, سوپای ڕژێم زیانێكی یه‌كجار كوشنده‌ی به‌ركه‌وت كه به جێهێشتنی چه‌ندان لاشه‌ی سه‌رباز و تانك و زریپۆش و جۆره‌ها چه‌كی هه‌مه‌جۆر. له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌دا پاش ئه‌و شكاندنه حكومه‌ت به‌یه‌كجاری ده‌ستی له شاڵاوه‌كانی هه‌ڵگرت وخه‌ونی داگیر كردنه‌وه‌ی كوردستانی له سه‌ر خاكی كۆرێ زینده به‌چاڵ كرد. هه‌ر بۆیه‌ش به‌هۆی ئه‌م شكسته‌یه‌وه ڕاسته‌وخۆ گفتوگۆی پێشنیار كرد و نوێنه‌ری خۆی نارد. سه‌ركه‌وتنی داستانی كۆڕێ به‌خوێنی ئاڵی سیانزه شه‌هیدی به‌رگری له خاك و نیشتمان تۆماركرا وبریندار بوونی نزیكه‌ی په‌نجا پێشمه‌رگه. شه‌هیده‌كان ئه‌مانه‌بوون: ( شه‌هید محسین عبدالكریم , شه‌هید علی سلیمان , شه‌هید حمدامین مه‌لاموسی، شه‌هید فاروق گراوی , شه‌هید فاخیر عبدالرحمن , شه‌هید فرهاد , شه‌هید حاته‌م , شه‌هید كارزان , شه‌هید یونس , شه‌هید هه‌مزه دیبه‌گه‌یی , شه‌هید فه‌ره‌ج شه‌هید مه‌لا عومه‌رو شه‌هید شیروان) .
