دامەزرێنەرانی یەكێتیی نیشتیمانیی كوردستان زوڵمێكی زۆر گەورەیان لە كادیر و ئەندام و هەوادارانیان كرد، هەر لە سەرەتای دامەزراندنی یەكێتی ڕق لە پارتی و سڕینەوەی هەوێنی كاری حزبی و فكری و سیاسییان بوو، ئەو ڕقە بوو بە مەدرەسە و دواتر بوو بە كولتوور.
هەر ئەو پەروەردە ڕقاوییە بوو دەرگەی بۆ جەهەننەمی شەڕی ناوخۆ كردەوە. ڕقەكە بوو ئەنجامی هەڵبژاردنەكانی 1992ـی پێ هەزم نەكرا و نەریتی قێزەوەنی فیفتی فیفتی لێ كەوتەوە. دوای 2003 فرسەت پەیدا بوو هەردوولا بەیەكەوە كار بكەن. ڕێككەوتنی ستراتیژی ئیمزا كرا. بەڵام كۆڵەگەكانی ڕق لە پارتی و مەدرەسەكەی ئەوەندە پتەو و ئاسنین بوو بواری نەدا یەكێتی وەك شەریك و مونافسێكی ئاسایی سەیری پارتی بكات، ئەوە بوو گۆڕان لە ڕقی پارتی لە هەناوی یەكێتی هاتە دەر.
گۆڕان حزبێكی نوێ بوو، ئەزموونی هاوبەشی لەگەڵ پارتیدا نەبوو بەڵام هەر خێرا و دەستبەجێ بنەمای كاری سیاسیی خۆی بۆ دژایەتیكردنی پارتی دیزاین كرد و بە شەپۆڵی ڕق و جنێو و قەیرانسازی لە كوردستاندا خۆی نیشان دا. ئەمە دەرهاوێشتەی هەمان ئەو پەروەردەیە بوو كە یەكێتی لەسەر بنەمای ئانتیپارتیبوون و سڕینەوەی پارتی دامەزراند ، كە لە بنەڕەتدا لۆژیكێكی هەڵە و دژەدیموكراسیە.
بەڵام پارتی ئەو هێزە نەبوو كە بكرێ وا بە ئاسانی بڕووخێ، بگرە ڕۆژ لەدوای ڕۆژ بەهێزتر دەبوو. دەبوایە ئانتیپارتییەكان تەعامول لەگەڵ واقیعدا بكەن و ببنە شەریكی پارتی لە حوكمڕانیدا. بینیمان گۆڕان هاتە حكوومەت و بەڵێنی چوارساڵی ئارام درا. ئەو بەڵێنە هەر زوو پشتگوێ خرا. هۆكارەكەی ڕق بوو. ئاخر تۆ چۆن دەتوانی لەگەڵ كەسێك كە ڕقت لێیەتی كار بكەیت؟
ڕقی كوێرانە لە پارتی كە بووەتە مانیفیست و ستراتیژی یەكێتی و لقەكانی، زیانی زۆری لە بەرژەوەندییەكانی گەلی كوردستان داوە، حكوومەتی عێراق و ئیتڵاعات و سوپا و قەرارگاكانی ئێران ئەو ڕقەیان باش ناسیوە و جینالۆژییان كردووە، هەر كە كوردستان تۆزێ بەهێز بوو ڕقەكەیان بە ئەنواعی شێوە بەكار هێناوەتەوە.
ڕقەكە كاری خۆی كردبوو و ژەهری بەنێو لەش و زهنی شوێنكەوتووانی یەكێتیدا بڵاو كردبوو، ئەگەر چی خوالێخۆشبوو مامجەلال لە ساڵانی كۆتایی ژیانیدا بۆی دەركەوتبوو كە ئەم ڕقە بێ مانایە چەندە زیانی هەیە بۆ خەڵكی كوردستان بەڵام ئەو بەئاگاهاتنەیش نەیتوانی مانیفیستی ڕق لە پارتی لەناو یەكێتیدا ڕیشەكێش بكات.
ڕقەكە وای كرد لە شەڕی داعشدا كەوادیری یەكێتی لەبری ئاڵای كوردستان ئاڵای حزبەكەیان بەرنە بەرەكانی شەڕ، ئەم كردەوەیە زەبری لەو هەوڵانە دا كە وەزارەتی پێشمەرگە بۆ یەكخستنی پێشمەرگەی بەگەڕ خستبوو، پاشان شەهیدەكانیان تەقسیم كرد، ئەمانە وای كرد قارەمانێتیی شكاندنی داعش نەبێتە داستان و دەستكەوتی نیشتیمانی و شەڕی تیرۆر نەبێتە هۆی دروستبوونی هاودەنگیی نەتەوەیی. ئەندام پارلەمانەكانیان ڕقەكەیان لەگەڵ خۆیان بردە بەغدایش. پێشتر لە ڕقی پارتی پێشنیاری بڕینی بوودجەی خەڵكی كوردستانیان دا بە مالكی. دواتر هەر لە ڕقی پارتی دەنگیان بە حەشد دا كە بوو بەڵا بەسەر خەڵكی كوردستان.
ڕیفراندۆم دەرفەتێكی باش بوو بۆ سڕینەوەی كولتووری ڕق و لە سایەی سەركەوتنێكی گشتگیری نیشتیمانیدا پێكەوەیی و كوردستانیبوونێكی شكۆدار تەجروبە بكرێت. بەڵام ژەهری ڕقی دەیانساڵە هانی هەندێ گەنجی ڕقاوی و كەم ئەزموونی یەكێتی دا كەركووك تەسلیمی دوژمن بكەن. ئاخر ئەوان زۆر بە وازحی پێیان وابوو كەركوك دوژمن داگیری بكات باشترە لەوەی ببێتە دەستكەوتێك بۆ ڕیفراندۆم كە بارزانی ئاڵا هەڵگری بوو.
شازدەی ئۆكتۆبەر لووتكەی ئەو سەرشێتی و ناعەقلانییەتە بوو كە لە مانیفیستی دەیانساڵەی پەرەوەردەی ڕق لە پارتی هەڵێنجراوە. لەدوای شازدەی ئۆكتۆبەر شاندی گۆڕان و بەرهەم و كۆمەڵ سەردانی عەبادییان كرد. بە عەبادییان گوتبوو پارە بۆ هەرێم مەنێرە یان ئەوەندە كەم بنێرە كە خەڵك بێتە سەر جاددە و حكوومەتی نێچیرڤان بڕووخێنن. ئەمە ئەگەر ڕقێكی ئەحمەقانە و سەرشێتانە نەبێ ئەدی چییە تۆ پێشنیار بدەیتە داگیركار كە خەڵكی كوردستان برسی و ڕەزیل بكات؟
ئێستا ئێمە لە قۆناغێكی تر داین. خەڵك چاك دەزانێ هۆكاری دواخستنی حكوومەتی تازەی هەرێم یەكێتیە. ئەم دواخستنە لە ڕقی پارتییە. ڕەنگە دواجار هەموو لایەك پێك بێن و یەكێتی ببێتەوە شەریك لە حوكمڕانیدا بەڵام پرسیارەكە ئەوەیە: ڕقە ستراتیژییەكەی چ لێ دەكات؟ چۆنچۆنی دەتوانێ ببێتە شەریكی كەسێك كە ڕقی لێیەتی؟ چۆن وەڵامی هەوادارانی بداتەوە؟
ئەم ڕقە قێزەوەنە كە ئامانجی سڕینەوەی پارتیە لە ناخی هەر حزبێك دا بێت كێشەیەكی گەورەیە بۆ خودی حزبەكە و بۆ خەڵكی كوردستانیش. كاتی ئەوە هاتووە حزبە ڕقاوییەكان بەر لە پێشكەشكردنی بەرنامەی مۆدێرن و دیموكراتخوازانە و موزایەدات بۆ داهاتووی كوردستان بیرێكیش لە چارەسەركردنی ڕق لە پارتی بكەنەوە. پارتی وەك نەیارێكی ئاسایی سیاسی ببینن و بە ئامرازی دیموكراتیانە كێبڕكێی لەگەڵدا بكەن. هەتا ئەو مانیفیستە شوومەی ڕق مابێت گەلەكەمان حەسانەوە نابینێت.
