سزادانا پارتێت سیاسی ل کیژان دادگەھێ یە !
ل تەڤایا ولاتێن جیھانی چو تشت نینن بناڤێ دادگەھ و دادوەران ھەمبەری پارتێت سیاسی لێ ئەوا ھەی دادگەھا خەلکی یە ب دەنگێت خوە ل سەر سندوقێت دەنگ دانێ پارتێت سیاسی سزادەن یان پاداشت دکەن ، کیژان حزب زێدەتر دروشمێت خوە بکەتە کردار خەلک ب خوەدیێ خوە ددانیت و پاداشت دکەت حیزبێت دن یێت ب تنێ دروشمێت بێ کردار ھەبن دھێنە سزادان ،
ل پشتی راپەرینا ئادارا سالا 1991 پێنچ جار دەنگ دان ب شێوەکێ دیموکراسی و سەردەم لە ھەرێما کوردستانێ ھاتینە ئەنجامدان خەلکی ھەر جارێ حزبەک سزادایە لێ تا نھا حزبا پارتی دیموکراتی کوردستانێ نەکەفتیە ھەمبەری سزا و نەفرەتیێت خەلکی چونکە تانھا پرانیا خەلکی ل سەر ھەمی کێماسیان حزبا پارتی ب خوەدیێ کوردستانێ دزانیت و پارتی خوەدیێ ئارمانج و پرەنسیپێت تایبەت خوەیە زێدەتر کار ب درەشمێت خوە دکەت لێ بەروڤاژی حزبێت دن پرترین دروشم ھەبونە لێ بتنێ وەکو دروشم کاردکەن و کێمترین کردار ھەبوینە ، ب درێژاھیا 30 سالێت حوکمرانیا کوردی پارتی دەسھەلاتدار بویە کێماسی پر ھەبوینە و نھاژی کێماسی دپرن لێ چو پارتێت دن یێت سیاسی نکارینە ببنە بەدیلێ پارتی جھێ رەزامەندیا خەلکی بن و زێدەتر خزمەتا خەڵکی بکەن ،
دئێکەم دەنگ دانا سالا 1992 حزبا ئێکەتی نیشتیمانیا کوردستانێ پرترین دروشم ھەبون و کێمترین رەنگێت جیاواز کاندیدکربون بێ منەت دگوت ئەم دێ حزبا ئێکێ بین لێ بەروڤاژی پارتی کێمترین دروشم ھەبون لێ پرانیا رەنگێت جیاواز و کەسێت سەربخۆ و بسپور کاندیدکربون خەلکی ل سەر سندوقێت دەنگ دانێ پارتی پاداشت کر و بوو حزبا ئێکێ یا کوردستانێ چونکی پارتی سەرکردایەتیا ھەردوو شۆرەشێن ئەیلول و گولانێ کر
کو ئازادابونا باشورێ کوردستانێ بەرھەمێ ھەردوو شۆرەشان بوو لەوما خەلکێ ئازادیخواز پارتی پاداشت کر ،
ل دەنگ دانا سالا 2009 حزبا گورانێ بو ئێکەم جار بەشداری ل دەنگ دانێ کر ب رەنگەکێ نوو و ھندەک دروشمێت نوو د مەژیا خەڵکی دا دروست کرن بتایبەتی نڤشێ نوو بو خوەدیێ 25 کورسیان زێدەتر ژ 60% دەنگێت حزبا ئێکەتیێ بخوە برن و 20% دەنگێت ئیسلامیا و 20% دەنگێت پارتی بو خوەبرن ، دەنگێت گورانێ 75% ل سلێمانیێ بون کو خەلکێ سلێمانیێ تورەیەکا زۆر ھەبوو ھەمبەر دەسھەلاتدارێت ێت وی پارێزگەھێ ئەگەر ل دھوک وھەڤلێرا پایتەخت نکاری دەنگێت پێتڤی بینیت و خەلکێ ھەردوو پارێزگەھان چوو حیزبێت دن نەدیتن بەدیلێ پارتی بیت چونکی ل سەرھەرلدان و و شورەشان ل خۆشی و نەخۆشیان ب تنێ پارتی دگەل خوە دیت ،
ل دەنگ دانا سالا 2013 پارتی و ئێکەتی ب ھەڤرا نەمان وەکو ھەڤپەیمان ھەر ئێک ب لیستەکا جودا بەشداری دەنگ دانێ کر حزبا ئێکەتیێ وەسا بخوە دانا چونکە دگەل پارتی ھەڤپەیمانە لەوما ئالیگرێت وێ بتایبەتی سلێمانی وێ سزادەت لەوما بریاردا بتنێ بەشداری دەنگدانێ بکەت دەنگ دان داوی ھات پارتی 38 کورسی ب دەستڤەئینان 8 کورسیێت خوە ل گەل ھەلبژاردنێت بوری زێدەکرن و گوران بۆ حزبا دوویێ لێ کورسیکەک کێمر ، ئێکەتیێ ب ھەمی دروشمێت خوەڤە بتنێ 18 کورسی ب دەستڤەئینان بەروڤاژی وان ھزرێت سەرکردایەتیا ئێکەتیێ دکرن کو پارتی ئەگەرێ کێمیا دەنگێت وێنە دەرکەفت پارتی ھەڤسەنگیا ئێکەتیێ راگرتبوو وەکو حزبا دوویێ یا کوردستانێ و سلێمانێ ژ ئالیێ دەنگێت خەلکی بۆ گورانێ چولکر ب تنێ چەند قەزا و ناحیە ب دەستڤە مان کو دەما دگەل پارتی سلێمانی دارو بەرد ب دەستێ وێ بون ل جھێ ھەڤرکا سەرەکی یا پارتی بیت بوو ھەڤرکا حیزبێت ئیسلامی کو کێمترین دەنگ ھەنە ل کوردستانێ ، حزبا ئێگرتویا ئیسلاما چەند کورسیکێت خوە زێدەکرن ل ڤێ دەنگ دانێ ،
پشتی دەنگ دانێ حکومەتا بنکە فراوان پێکھات ب بەشداریا تەڤایا حزبان ، ل وی دەمی دراڤ زۆر بوو باردوخێ خەلکی زۆر باش بوو نەقەیرانا موچەی ھەبو وحکومەتێ ھەمی مەھان موچە پارڤەدکر و نەچوو قەیرانێت دن ھەبوون رێژا ھەژاریێ ل سفرێ نێزیک بوو و سەردەمێ زێرین یێ کوردستانێ بوو دھەمی بواران دا پێشڤە دچوو ھەمی حزب بێ کو مەرجەکێ وەھا ھەبیت بەشداربون ل حکومەتێ دا ، لێ پشتی سالەکێ قەیرانێت ئێک ل دیف ئێک ب سەر کوردستانێ ھاتن ( عیراقێ ب بریارەکا شەخسی یا سەرۆک وەزیری بودجا ھەرێما کوردستانێ قوتکر ، داعش شەرێ خوە ڤەگوھاست بۆ سنورێت کوردستانێ بو گەفەکا مەزن ل سەر ئاسایشا ھەرێما کوردستانێ کو زێدەتر سێ سالان ب درێژاییا چەندین کیلومەتران دەھ میحوەران پێشمەرگەی شەرێ رووب روو دگەل داعش کر ب مەزترین شەرێ سەدێ 21 دھێتە دانان ، بھایێ نەفتێ دبورسا جیھانێ ل 109 دولار بۆ 27 دولار کو داھاتێ کوردستانێ زێدەتر 90% ژ نەفتێ یە ، زێدەتر ژ دوو ملیۆن ئاواران ل سوریێ و عیراق ھاتنە ھەرێما کوردستانێ بۆ ھندێ ژیانا وان یا پاراستی بیت کو دەولەتەکا مەزنا مینا ئەلمانیا بتنێ سەد ھزار ئاوارە وەرگرتن و بارێ نائاسایی راگەھاند ) ،
حکومەتا ھەرێمێ کەفتە دوخێکی دژوار دا ب نەچاری چەند بریارەک دان ژوانا کێمکرنا موچەی وەکو پاشکەفت ھەردەما بارێ حکومەتێ باش بوو دێ پاشکەفتی زڤرینیت بۆ خەلکی وی دەمی حزبێت سیاسی چەندین بەربەست و کوسپ بۆ حکومەتێ دروست کرن گرنگی نەدا ب وێ مەترسیا سەر کوردستانێ ھەی زێدەتر دیف بەرژەوەندیێت شەخسی یێت خوە چوون ئێک دیف ئێکێ خوە لحکومەتێ ڤەکێشان نکارین وێ بەرپرسیارەتیا مەزن ھەلگرن و پارتی بتنێ ھێلا دناڤ وان ھەمی قەیران و سەختیان دا چاڤەرێدکر حکومەتا ھەرێمێ بکەڤیت و ژناڤ بچیت چەندین جارا ب ئاوایەکێ ناراستەخو داخاز ژ عەبادی سەرۆک وەزیرانێ وی دەمی یێ عیراقێ کر حکومەتا ئینقاز بۆ پێکبینیت ، سەرۆک بارزانی کوە سەرۆکێ حزبا پارتی بوو دھەمان دەم دا سەرۆکێ ھەرێمێ بوو ب مل بملێ پێشمەرگێت قارەمان خەلافەتا داعش داوی ئینا و ھەمی ئاخا کوردستانێ ب ناوچێت ڤەقەتیایڤە ل ھەرێما کوردستانێ ل داعش ئەمسالێت داعش پاقژکر و بۆ ئێکەم جار دیروکێ دا ئالایێ کوردستانێ ل وان ناوچێت ڤەقەتیایڤە چقلاند کوە بخوین و جانێ زێدەتر ژ دوو ھزار پێشمەرگان ئازادکربوو ، ژ ئالیێ دیڤە
نێچیرڤان بارزانی کوە سەروکێ حکومەتا ھەرێمێ بوو و دھەمان دەم دا جێگرێ سەرۆکێ پارتی بوو ب دیبلوماسیەت و سیاسەتا خوە لسەر ھەمی بەربەست و کوسپان سەرکەفت و بەرەڤانی ژ ھەلوەشاندنا حکومەتێ و قەوارا ھەرێما کوردستانێ کر ،
ل سالا 2017 پشتی داوی ئینانا شەرێ داعش ھەمی ئاخا کوردستانێ ب ناوچێت ڤەقەتیایڤە کەفتیە دەست پێشمەرگێت قارەمان ، وب درێژاییا شەری دماوێ سێ سالان حکومەتا عیراقێ ئێک فیشەک نەھنارد بەردەوام بوو ل سەر سزادانا خەلکێ کوردستانێ نە شەراکەت نەچوو بنەمایەکی فیدرالی قەبول نەکرن و زێدەتر 52 خالێت دەستوری کار پێنەکر و ئامادەژی نەبوو ئێک دینار بۆ ھەرێما کوردستانێ فرێکەت دنێرینا وان دا خەلکێ کوردستانێ پلە دوو و سێ بون و کورد مینا نەتەوەکا مری بوون ل دیتنا جیھانێ دا ژ ئالیێ سیاسی ڤە ، لەوما سەرۆک بارزانی بریارا ئەنجامدانا ریفراندۆمێ دا ھەمی حزب ل ژێر چەترا کوردایەتیێ کومکرن بۆ ھندێ بگەھنە ئارمانجا سەد سالان ، ل 25 ئەیلولا سالا 2017 خەلکێ کوردستانێ ھەروەک شونی ژ دایک بوین بەرەف سندوقێت دەنگ دانێ چون 93% دەنگ دا بەلێ بۆ سەربەخۆیا کوردستانێ سەرکەفتنەکا مەزن و دیروکی تومارکر ، باندورا ریفراندامێ دەنگ ڤەدانا مەزن ل ناوچێ کر بۆ ئەگەرێ وێ یەکێ نەتەوا کورد زیندی ببنەڤە ل دیتنا جیھانێ ولاتێت دەردورڤە ،
لێ مخابنی ڤە پشتی چەند رۆژێت کێم چەند کەسان ژ حزبێت سیاسی دا رێکەفتن کر دگەل حکومەتا عیراقێ کوب خیانەتا 16 ئوکتوبەرێ دھێنە نیاسین ژ سەدەما ڤێ رێکەفتنێ کەرکوک تەسلیمی ھێزێت میلیشیایێت عێراقی کرن بۆ ئەگەرێ ژدەست دانا 51% ئاخا کوردستانێ و پاشڤەبرنا سەربەخۆیا کوردستانێ بۆدەمەکێ نەدیار ،
ل دەنگ دانا سالا 2018 دا وان کەسێت رێکەفتن کرین ل سەر کەرکوکێ د بانگەشا ھەلبژارتنان دا دگوت ریفراندۆما بارزانی بۆ ئەگەرێ ژ دەست دانا 51% ئاخا کوردستانێ ھەمی پێکول دکرن کوە خەلکێ کوردستانێ ل وێ دەنگ دانێ حزبا پارتی سزابدەن ب دەنگێت خوە ئێدی پارتا ئێکێ نەبیت دەسھەلاتێ ژێ وەرگرن لێ ئەڤ جارە خەلکێ کوردستانێ ب شێوەکێ پارتی پاداشت کر د خەیالا چو کەس و پارتان دا نەبوو خەلکێ کوردستانێ 45 کورسیان پارتی پاداشت کر چونکە بۆ پرانیا خەلکێ کوردستانێ دیاربوو ل دەما مەترسی ھەبن ل سەر کوردستانێ پارتی زێدەتر ژ ھەمی حزبێت دن دیاردبوو ، دەما قەیرانێت مەزن ھەین پارتی ب تنێ بەرپرسیارەتی ھەلگرت و ھەمی پێکول دکرن وان سەختیان ل سەر خەلکی کێم بکەت و قەیرانان دەربازبکەت ، ژبۆ پرسێت نیشتیمانی ژی ھەر پارتی پێشەنگ دبوو ھەمی بەرپرسیارەتی ھەلدگرت ،
حزبا گورانێ ژ 24 کورسیێن خوە ب تنێ 12 کورسی ب دەست ڤە ئینان نیڤیا جەماوەرێ خوە ژ دەست دا ،
ئێگرتویا ئیسلامی نیڤیا جەماوەێ خوە ژدەست دا ژ 10 کورسیێن خوە ب تنێ 5 کورسی ب دەستڤەئینان ، ئێکەتیا نیشتیمانی ژی نکاری نیڤیا کورسیێن پارتی ب دەستڤە بینیت ، خویابوو ئەوا پارتێت سیاسی سزادەن دادگەھا خەلکی یە ب دەنگێت خوە پارتان سزا و پاداشت دکەن نە چو کەس پیلانن لەوما ژبو دەستڤەئینانا پرانیا دەنگێت خەلکێت کوردستانێ دڤێت زێدەتر ژپارتی خوب خوەدیێ کوردستانێ بزانن زێدەتر ژ پارتی خزمەتا خەلکی بکەن دناڤ خەمێت وان بژین ،
پارتی سیاسەت و ئیرادا خوە تەسلیمی چوو کەس و ولاتان نەکریە ھەردەم تەکەزێ دکەت ل سەر مافێ چارەنڤیسێ گەلێ کورد لەوما ولاتێت دەردور ب مەزترین گەڤ ب سەر خوە دبینن چەندین پیلانان داناینە پارتی بێ ھێزبکەن حزبەکا دن ببیتە بەدیلێ پارتی ھەر جار ب شێوەکێ بەحس ژ سزادانا پارتی دکەن ب بەلاڤکرنا ھندەک ئاخفتنێت مینا ( سەردەمێ صدام دگوت پارتی حزبا ئیرانی یە ، پشتی ژناڤچونا صدام دگوت پارتی حزبەکا تورکی یە ، ھندەک جاران ژی دبێژن پارتی حزبەکا عەلمانی یە دژی ئیسلامێ یە ل ڤێ داویێ دگوت پارتی حزبا ریفراندۆمێ یە ) لێ راستی دا پارتی نە حزبەکا ئیرانی یە نە تورکی یە نە حزبا عەلمانی یە نە دژی ئسیلامی یە بەلکی حزبا نەتەوا کوردە و ب شانازی ڤە حزبا ریفراندۆمێ یە ھەمی دەما تەکەزێ ل سەر مافێ چارەنڤسیێ گەلێ کورد دکەت ژبەر ڤێ یەکێ چەندین جاران قوربانی ژی دایە لێ پارتی بۆ ھندێ دروست بویە کوە قور
