ئهو رۆدانێن ڤان رۆژێن دیماهیکێ په‌یدا بۆی ل ئه‌مریکا، ژ ئه‌گه‌رێ کوشتنا ره‌شتپیسته‌کی ب ناڤێ ( فلۆید ) ژ لایێ پۆلیسه‌کێ ڤی وه‌لاتی به بۆ یه جهێ سه‌رسۆرمانا گه‌له‌ک که‌سان و گه‌له‌ک پسیار د بیت بهێنه ئازراند کا ئهو چ به‌گره‌وه‌ند و که‌رب و کینه وه‌کری کۆ پۆلیسه‌ک ب رۆژا رون و پێش چاڤێت خه‌لکی و کامیرا مرۆڤه‌کی خۆدان زارۆک ب کوژیت ژ ئه‌گه‌رێ ب کارئینانا ۲۰ دۆلارێن سه‌خته ژ لایێ ناڤبری ڤه .
ئه‌گه‌ر ب ساده‌یی ڤه کێمه‌کێ ژ دیرۆکا ڤی وه‌لاتی ب خوینین و به‌رپه‌رێن وان رودانا دێ بومه ب سناهی دیار بیت ، کا ئهو چ بۆیه ئه‌گه‌ر کو که‌سه‌کێ سپی پیست هێزا خۆ و ده‌سهه‌لاتا وه‌لاتێ خۆ ب کار بینیت ژ بۆ کوشتنا که‌سه‌کێ ره‌شت پیست .
هه‌ر ده‌سپێکا دیتنا ڤێ پارچا گرنگ یا ئاخێ ژ لایێ هینده‌ک که‌سێن ئه‌ورۆپی ڤه و به‌ری سه‌دان سالان، وان ئه‌ورۆپیان هه‌می هێزا خۆ ب کار ئینا یه ژ بۆ ژنابرنا خه‌لکێ ره‌سه‌نێ ڤی وه‌لاتی، ب کوشتن نه‌کارین پیلانێن خو ب سه‌پینین،دیماهیکێ کچێن خۆ ب خۆرتی ژ خه‌لکێ ره‌سه‌نێ ڤی وه‌لاتی ماره کرنه دا کو نڤشێ وانا ب گۆهرن و ژ ناڤ بیبه‌ن.
راسیزم و ره‌گه‌ز په‌رستی ئاریشا سه‌ره‌کی یا ڤی وه‌لاتی بۆیه ل رابردۆیێ ڤی وه‌لاتی دا و د بیت هه‌ر ئه‌ڤه بیته خالا لاواز ژبو ناڤبرنا و پارچه‌کرنا ڤی وه‌لاتی.
ئه‌ڤرو ئه‌مریکا هێزا یه‌که‌مه سه‌ر ئاستێ جیهانێ ژ لایێ، له‌شکه‌ری،سیاسی،ئابوری ڤه، به‌لکی ب سناهی نه‌بیت ئه‌ڤ هێزا هینده مه‌زین ب هێته لاواز کرن و بو گه‌له‌ک جهێ گۆمانێ بیت هه‌ر بابه‌ته‌کی ژی سه‌ر لاواز بۆنا ڤێ هێزا مه‌زن ب نڤیسین، به‌س ل دیرۆکا مرۆڤاتی یێ دا هێزێن مه‌زنتر هه‌بۆنه، و نوکه به‌س ناڤێ وان د مێژویێ دا مایه.
ئه‌گه‌ر سیاسه‌تا ڤی وه‌لاتی یا ناڤخو ی سه‌ر بنیاتێ ژناڤبرا به‌رامبه‌ر بیت و گۆهرینا نڤشه‌کی و ره‌گه‌زپه‌رستی یی، وانا د سیاسه‌تا خۆ یا ده‌رڤه دا هه‌می هێزا خۆ ب کارئینایه و درۆشمێ سه‌ره‌کی یێ ڤی وه‌لاتی دیمۆکراسی ،ئاشتی،ئازادی، و مافێ مرۆڤی بویه، لژێر ڤان دروشما ده‌هان جه‌نگ کرینه، و چه‌ندی وه‌لات داگیر کرینه، سامان و داهاتێ وان بۆ خه‌زینا وه‌لاتێ زڤرانی یه ،به‌س ئه‌ڤرو جیهان و ئه‌مریکا پشتی ( فلۆید ) دا یا جودا بیت وه‌کی به‌رێ نابیتین .
ئهو دروشمێن هه‌تا نوکه د سیاسه‌تا خۆ یا ده‌رڤه دا ب کار د ئینا ئه‌ڤرۆ دیار بۆیه بو خه‌لکێ جیهانێ کو ژبلی درۆشما هیچ کریار نه‌بۆیه، ئه‌گه‌ر هه‌بیت ژی ژ بۆ به‌رژه‌وه‌ندا خۆ یا وه‌ختی کری یه.
هه‌تا نوکه وه‌لاتێ ئه‌مریکا گه‌له‌ک وه‌لاتێن دی گونه‌هبار دکرن ده‌ستوه‌ردان د کار و بارێن وانا دیکرن ب ناڤێ( مافێ مروڤی)، به‌س ل داهاتی دیار نینه کا دێ چ درشم ب هێنه کارئینان . هه‌ڤبه‌را وان یا سه‌رکه‌ی کۆ نوکه وه‌لاتێ( سینێ) یه ب په‌یڤه‌کا کۆرت به‌رسڤا وان دا ده‌مێ گۆتی : ئه‌ز نه‌شێم بێهنا خۆ هه‌لکێشم، کۆ دیماهیک په‌یڤا فلۆید بۆ.
ده‌رهاڤێشتا کوشتنا فلۆید ئه‌ڤرو خۆپێشادان و نه‌رازی بۆنێن دژوار ژ تالان و سۆتنا مالێ خه‌لکی و حکۆمه‌تێ ڤه ل ڤی وه‌لاتی زه‌نگه‌کا مه‌ترسی یێ یه بۆ سه‌ر ئاسایشا ڤی وه‌لاتی، و گه‌له‌گ چاڤدێر د وێ باوه‌رێ دا کۆ ئهو پاره و داهاتێ چه‌ندین سالان کۆ ڤی وه‌لاتی ژ خه‌لکی دزی ب چه‌ند روژا دا ب هێته سۆتین، و ئهو ۲۰ دۆلاێ د به‌ریکا فلۆید بیته ئه‌گه‌رێ بێهزکرن و دابه‌شکرن و سۆۆتنا هه‌می داهاتی یێ ڤی وه‌لاتی.ئه‌گه‌ر ئه‌ڤ وه‌لاته پێداچونه‌کا ب له‌ز دسیاسه‌تا خۆ یا ناڤخۆ دا نه‌کت، ئه‌ڤه‌ژی ب ساناهی نابیت نوکه ب تایبه‌ت که‌سه‌ک وه‌ک تره‌مپ سه‌روکێ ڤی وه‌لاتی بیت کۆ کار و کارڤه‌دان به‌رسڤا وه‌لاتیێن خوبیده‌ت.
د به‌رامبه‌ر دا بێ هێزبۆنا ڤی وه‌لاتی ئانکو بێ هێزبۆنا هه‌می جیهانێ، چمکی ڤی وه‌لاتی کارتێکرنه‌ک مه‌زین هه‌بۆیه و گه‌له‌ک نه‌ته‌وێن بین ده‌ست رزگارکرینه و دیمۆکراسیا خۆ به‌لافکریه سه‌ر وانا ، کۆ گه‌له‌ک ژ وان وه‌لاتا بۆنه جهێ شانازیێ بۆهه‌می جیهانا سه‌رده‌م.
