لیبیا وه‌كه وه‌لاته‌كه خوه‌دیێ پێگه‌هـ و بھێز دناڤا وه‌لاتێن باكورێ كێشوه‌رێ ئه‌فریقایێ ل سەردەما رژێما معمه‌ر قەزافی دا ، لێ نها لیبیا نقوم بوویه دناڤا ئالوزییان و شه‌رێ ناڤخوه، ب سەرکردایەتیا وەلاتێن زلهێز وه‌كه فه‌ره‌نسا و ئیتالیا و ئه‌لمانیا و رووسیا ، کو ئەو وەلاتێن زلهێز هاڤتەریبن ل گوهه‌رتنا دەستهه‌ڵاتا بناڤ ئیسلاما رووكه‌ش ب دیموکراسی ژبۆ دیموکراسیەتیه‌كه تمام .
ئه‌ڤه ژی ب سەرکردایەتییا جه‌نه‌راڵ خەلیفە حەفتەر ، ئەو وەلاتێن پشته‌ڤانێ و پالپشتییایێ ل حەفتەر دکەن ڤیجا چ بە ئه‌شکه‌را به یان ژی ب نهینی به دخوازن پێگه‌هێ لیبیایێ دناڤا دیموکراسیەتیه‌كه تمام ببینن .خەلیفە حەفتەر فەرمانداره‌كێ ئارتێشا لیبیایێ بوو و ل شەرێن دژی وەلاتی چاد و ب قه‌هره‌مانێ لیبیایێ ناڤ و بانگییا وی ده‌ركه‌ت ، لێ د وێ شه‌رێ دا هاته ده‌سته‌سه‌ركرن و ئه‌و ژی پشتی ئازادكرنا وه‌لاتێ چاد ، كو ئه‌ڤ ده‌سته‌سه‌ر كرن ژی ژبال جه‌نه‌رال خه‌لیفه حه‌فته‌ر ب خیانه‌تا معه‌مه‌ر قه‌زافی بناڤ كر بوو ، پشتره خه‌لیفه حه‌فته‌ر وه‌لات ب جهـێ تێله و ل كوده‌تایا سالا 1984 لدژی رژێما قه‌زافی به‌شدار بوو ، لێ وێ كوده‌تایێ شكست خوار و دیسان وه‌لاتی ب جهـ تێله . حه‌فته‌ر ل پشتی هه‌رفینا رژێما قه‌زافی ، كو ب بهارا عه‌ره‌بی یا سالا 2011 تێ ناساندن ، ڤه‌دگه‌ره لیبیایێ ، لێ د ده‌ستپێكێ دا خوه ل سیاسه‌تێ ب دوور دگره ، لێ ته‌ڤی گوهه‌رتن و كریارێن توندگر یێن گروپێن ئیسلامی ل ناڤخوه‌یا لیبیایێ بووونه سه‌ده‌م جاره‌كه دن جه‌نه‌رال خه‌لیفه حه‌فته‌ر ڤه‌گه‌ره ناڤا مه‌یدانا سیاسه‌تێ و رێگریێ ل وان كریارێن ته‌روریستان یێن بناڤێ گروپێن ئیسلامی و ب رووكه‌ش دیموكراسی بگره و ته‌ڤی هاتنه ناڤا ڤێ مه‌یدانێ ژی جه‌نه‌رال خه‌لیفه حه‌فته‌ر جه‌نگا رزگاركرنا نیشتمانی راگه‌هاند .
ل ئه‌نجاما وان كریاران خه‌لیفه حه‌فته‌ر ژبال كریملین ب زه‌لامێ بهێز تێ ناسین و ل رێیا مسرێ و ئیماراتێ پشته‌ڤانییا دارایی ژبۆ وی د هات كرن و واشنتۆن ژی نها لدۆر لیبیایێ كه‌تییه د ناڤا كاودانه‌كێ ئالوز یێ سیاسی و ئه‌وله‌كاریێ ، ئه‌ڤ یه‌كه ژی پشتی وان بریارێن خه‌لیفه حه‌فته‌ر هات ژبۆ جه‌نگا رزگاركرنا نیشتمانی ، كو هكومه‌تا لیبیایێ كو نها ده‌ستهه‌لاتداره بێ هه‌رفاندن ، ب ڤێ سه‌ده‌مێ ژی لیبیا نها دناڤا كاودانه‌كه دژوار دا ده‌رباس دبه ، ئه‌و ژی شه‌رێ ناڤخوه یێ وی وه‌لاتی یه ،كو پشتی هه‌رفینا رژێما قه‌زافی رووبروویێ وی وه‌لاتی بوویه .
ل مه‌ها ده‌رباسبوویی ژی توركیێ ل رێیا په‌رله‌مێنتێ ب رێ یێن یاسایی دخواست هێزا سه‌ربازی ل هه‌مبه‌ر هێزێن خه‌لیفه حه‌فته‌ر بكار بینه ، كو ئه‌ڤه ژی ژبۆ چه‌ند ئه‌گه‌ران ڤه‌دگه‌ره یه‌ك ژ وان سه‌ردابرنا نێڤده‌وله‌تی ل هه‌مبه‌ر وی وه‌لاتێ ، كو دخوازن ب رێ یێن دن ئارمانجا خوه پێك بینن ژ وان ژی ڤه‌گه‌راندن و جاره‌كه دن نوو كرنا ده‌ستهه‌لاتا ده‌وله‌تا عوسمانییان و بهێزكرنا گروپێن ته‌روریست لدژی جه‌نه‌رال خه‌لیفه حه‌فته‌ر دا كوو بن پێ یێن خوه خوه‌ش بكه‌ن ژبۆ هه‌ڤركیێ ته‌ڤی وه‌لاتێن زلهێز ل ده‌ڤه‌رێ و ببێژه ئه‌ژی هه‌مه ژبلی هه‌بوونا كومپانیا و بازرگانیێ .
د نها ژی دا توركیێ ژبۆ پشته‌ڤانی كرن ل هێزێن هكومه‌تا ویفاق به‌رده‌وامه ، لگور وێ لهه‌ڤهاتنا دناڤبه‌را هكومه‌تا ئه‌نقه‌ر و هكومه‌تا ته‌رابلوسێ دا هاتییه ئیمزه كرن ژبۆ ته‌ڤ هه‌ڤكارییان ، لێ دنها دا هكومه‌تا نیشتمانیا لیبیایێ باوه‌ری ب تێكلیێن ئه‌نقه‌ره نه‌مایه و ژبو وان رۆن بوویه توركیێ ل هه‌مبه‌ر گه‌لێ لیبیایێ تێكلیێن وێ ل سه‌ر بنه‌مایێ راست بێژیێ نینه توركیێ چاڤكانیێن هه‌ڤكاریكرنا سه‌بازی و چه‌ك و ته‌قه‌مه‌نیانه ژبو گرۆپێن ته‌رۆریست ، له‌ورا زه‌حمه‌ته لیبیا بكاره به‌رده‌وام به د تێكلیێن ته‌ڤی هكومه‌تا ئه‌نقه‌ریێ .
جه‌نه‌رال خه‌لیفه حه‌فته‌ر د نها دا ، د گه‌له‌ك واران دا به‌ر ب پێشدا دچه ب پشته‌ڤانییا ئارتێشا نیشتمانی یا لیبیایێ و هنه‌ك وه‌لاتێن زلهێز و هه‌ڤركێن وی ژی نكارن مه‌رامێن وه‌لاتێن دن پێك بینن ، ئه‌ڤه ژی ژبۆ جه‌نه‌‌رالێ لیبیایێ و رزگاركه‌رێ وه‌لات دێ ببه ده‌رفه‌ته‌ك ژبۆ دیسان لیبیا یا معمه‌ر قه‌زافی ئاڤا بكه و وه‌لاتێ خوه ژی ل بن ده‌ستێ هنه‌ك وه‌لاتێن به‌رژه‌وه‌ند خواز ده‌ربینه . دیسان خه‌لكێ لیبیایێ دناڤا ده‌ستهه‌لاته‌كه دیموكراسی دا ژیانا خوه ده‌رباس بكه‌ن و ته‌ڤ وه‌لاتی یێن لیبیایێ ژی ب هێزا خوه و ب پشته‌ڤانییا معمه‌ر قه‌زافیێ دوویێ بناڤ موشیر خه‌لیفه حه‌فته‌ر ب سه‌ربخوه دناڤا وه‌لاتێ خوه دا بژین .
