امروز 46مین سالگرد درگذشت بارزانی رهبر جنبش آزادیبخش ملت كرد است

امروز چهل و ششمین سالگرد درگذشت بارزانی رهبر جنبش آزادیبخش ملت كرد است. جاويد نام ملا مصطفی بارزانی در 14 مارس 1903 در روستای بارزان به دنیا آمد و در سه سالگی به اسارت عثمانی ها درآمد و به همراه مادرش به مدت 9 ماه زندانی شد.

نقش رهبری ملا مصطفی بارزانی:

ملا مصطفی بارزانی در سال 1919 در انقلاب شیخ محمود حفید شرکت کرد و فرماندهی یک نیروی 300 نفری به او سپرده شد. در سال 1920 توسط برادرش شیخ احمد بارزانی نزد شیخ سعید پیران در شمال کردستان فرستاده شد تا با انقلاب وی هماهنگ شود. او در جریان انقلاب‌های 1931-1932، فرماندهی نیروی بزرگی را برعهده داشت که برای دفاع از جبهه‌های مرگاسور و شروان علیه نیروهای انگلیسی می‌جنگید و در آنجا به عنوان یک رهبر نظامی توانا و با تجربه به شهرت رسید. در سال 1932 پادشاهی عراق با حمایت انگلیس به نیروهای کرد به رهبری برادرش شیخ احمد بارزانی حمله کرد و پس از دستگیری شیخ احمد، ملا مصطفی بارزانی به رهبری و سازماندهی مجدد نیروها پرداخت. یک سال بعد، دولت عراق یک عفو عمومی برای نیروهای پیشمرگه و خانواده بارزانی صادر کرد، بنابراین فعالیت های نظامی نیروهای پیشمرگه از سال 1936 تا 1943 به حالت تعلیق درآمد. در سال 1943 جنبش خلق کرد و مبارزات پیشمرگه به رهبری ملا مصطفی بارزانی از سر گرفته شد.

جنگ جهانی دوم:

ملا مصطفی بارزانی توانست از موقعیت جنگ جهانی دوم و کودتا علیه دولت عراق به رهبری بکر صدیقی برای خدمت به آرمان کردستان استفاده کند و به زادگاه خود بارزان بازگردد. او در آنجا تمام روابط خود را با دولت قطع کرد و خواسته های دولت ضعیف بغداد برای توقف جنبش پیشمرگه را رد کرد.

دولت عراق به مصالحه ادامه داد تا اینکه ملا مصطفی توانست تمام خواسته های زمان را تحمیل کند. تعدادی از افسران کُرد زیر نظر وزیر کرد اداره اقلیم را به عهده گرفتند که بعداً از طرف دولت عراق از ملا مصطفی بارزانی دستور دریافت کرد. تخصص نظامی افسران برای تقویت منطقه و تشکیل یک نیروی 2500 نفری پیشمرگه مورد استفاده قرار گرفت و در نتیجه کنترل منطقه توسط دولت بغداد از دست رفت. اما یک سال و نیم بعد، دولت عراق توانست نیروی زیادی را جمع آوری کند و دوباره به بارزان حمله کند تا اینکه در اوایل اکتبر 1945، نیروهای پیشمرگه به شدت به سمت کانی راش عقب نشینی کردند.

او ژنرال و فرمانده ارتش جمهوری کردستان شد:

در 15 آگوست 1946 تأسیس پارت دمکرات کردستان در ایران اعلام شد، اندکی بعد صدایپارت دمکرات کردستان به مناطق کردستان رسید و چندین نشریه بین مردم کرد توزیع شد. در 22 دسامبر 1946 در مراسم اعلام جمهوری کردستان در مهاباد، ملا مصطفی در سمت راست قاضی محمد ایستاد و در آنجا به فرماندهی ارتش جمهوری کردستان منصوب شد و درجه «ژنرالی» به او اعطا شد. در سال 1945 پس از پایان جنگ جهانی دوم، خروج روسیه از ایران و پایان جمهوری مهاباد، نیروهای ملا مصطفی و نیروهای ایرانی با هم درگیر شدند و جنگ آغاز شد. ملا مصطفی ابتدا در آذربایجان و ازبکستان زندگی می کرد، سپس به مسکو رفت و در آنجا به تحصیل روسی، هنر نظامی و اقتصاد پرداخت. وی پس از انقلاب 23 تیر 1337 که در آن عبدالکریم قاسم قدرت را در دست گرفت و اعلام جمهوری کرد، در 5 مهر 58 به عراق بازگشت. ملا مصطفی بارزانی پس از بازگشت با افتخار فراوان مورد استقبال قرار گرفت، اما به دلیل عمل نکردن به وعده های دولت به کردها و آغاز جنگ علیه کردها، ملا مصطفی بارزانی در سپتامبر 1961 علیه مقامات بغداد اعلام انقلاب کرد.

توافقنامه مارس:

در سال 1968، رهبری عراق تغییر کرد و دومین کودتای بعثی ملا مصطفی بارزانی انجام شد و نتیجه مذاکرات، قرارداد مارس 1970 بود او در قلمرو خود حکومت می کند، اما دولت عراق بعداً از این توافق طفره رفت و سپس با ایران برای مخالفت با کردها به توافق رسید و قرارداد الجزایر را امضا کرد.

او از یک سوء قصد جان سالم به در می برد:

در روز چهارشنبه مورخ 29 سپتامبر 1971 تلاش برای ترور ملا مصطفی بارزانی صورت می گیرد. سیف دوری مورخ عراقی می گوید: در 29 سپتامبر 1971، یک سال و نیم پس از امضای بیانیه مارس 1970 بین کردها و دولت وقت بغداد، ناظم قزاز، رئیس اداره کل امنیت عراق، اقدام به ترور ملا مصطفی بارزانی رهبر کردها کرد. این تلاش از طریق هیئتی متشکل از 10 روحانی انجام شد که از بغداد به دیدار بارزانی رفتند تا درگیری بین انقلابیون کرد و ارتش عراق را متوقف کنند.

این هیئت ساعت 16 و 25 دقیقه با دو دستگاه خودرو وارد مقر رهبری در حاجی عمران شد. مورخ عراقی می گوید: ناظم قزاز دستگاه ضبط را به یکی از اعضای هیئت داد و به او گفت که رهبری حزب بعث می‌خواهد به صحبت‌های بارزانی گوش دهد. او به عضو هیئت گفت که جلوی بارزانی بنشیند و به محض شروع صحبت دکمه ضبط را فشار دهید تا صدای بارزانی ضبط شود. وقتی ملا مصطفی شروع به صحبت کرد، صدای بلندی بلند شد و دود به آسمان رفت و شیشه ها شکستند، اما این نقشه شکست خورد و مرحوم بارزانی از ترور نجات یافت.

بیماری و فوت:

ملا مصطفی بارزانی پس از سال 1975 بیمار شد و برای معالجه به آمریکا رفت. اما او در سال 1979 درگذشت. پیکر وی به شرق کردستان بازگردانده می شود. وی پس از قیام موقتاً در اشنويه به خاک سپرده شد و بعدها پیکرش را طی مراسمی باشکوه به بارزان تحویل دادند. اکنون حرم ملا مصطفی بارزانی به مکانی تبدیل شده است که هر ساله در سالگرد درگذشت وی، وطن پرستان کرد از اقصی نقاط کردستان به عنوان یک سنت سالانه، دانش آموزان، معلمان، روشنفکران، پیشمرگان، زنان و تمامی اقشار کردستان به پاس قدردانی از مجاهدت چندین ساله ملا مصطفی بارزانی به مرقد ایشان می روند و برای خير و صلاح کشور كردستان دعا ميكنند.